Rusya'nın Ukrayna'yı işgal harekatı, dünya tarımını ve dolayısıyla gıda güvenliğini endişe edilir boyutta tehdit etmeye devam ediyor. Ukrayna ve Rusya, dünyanın buğday, mısır, yağlı tohum ve gübre ihracatının çok önemli payını oluşturan tarımsal güç merkezi ülkeler.

Kuzey Afrika ve Orta Doğu'dan Güneydoğu Asya'ya kadar pek çok ülke için buğday başta olmak üzere ana tahıl kaynağı olan Ukrayna, yüzyıllardan beri Avrupa'nın da tahıl ambarı olarak biliniyor. Bu savaş, Ukrayna'daki tarımı tüm yönleriyle olumsuz etkilerken, Rusya'dan yapılan ihracatı da yavaşlatıyor. Dünyanın 26 ülkesi, buğday ithalatının en az yarısını Rusya ve Ukrayna'dan yapıyor. Düşük arz ve yüksek fiyatlar, gıda güvencesi olmayan ülkeleri çok daha erken vuracağı öngörülüyor.

Rusya-Ukrayna savaşında en çok etkilenen ülke Türkiye!

Avrupa ile Rusya arasındaki Ukrayna krizi her geçen gün büyürken olası bir çatışmadan en fazla etkilenecek ülkelerden biri Türkiye olacak. Enerji ithalatında Rusya'ya bağımlı olan Türkiye, tarım ürünlerinde de her geçen yıl Rusya'ya daha fazla ihtiyaç duyar hale geldi. 2021 yılında Türkiye, Çin'i bile geride bırakarak Rusya'dan en fazla tarımsal ürün ithal eden ülke oldu.

Rusya'dan yapılan ithalatta "Stratejik ürün" olarak tanımlanan buğday öne çıkarken arpa, soya, ayçiçeği, mısır gibi temel gıda ürünlerinde de bağımlılık her geçen gün giderek artıyor. Uzmanlara göre, uygulanan yanlış tarım politikaları, enerjiden sonra tarımda da Rusya'nın Türkiye üzerindeki gücünü artıracak. Rusya ile Ukrayna arasındaki savaşın devam  etmesi durumunda en çok etkilenecek ülke olan Türkiye’de ekmek ve un fiyatlarının rekor seviyeye ulaşacağı tahmin ediliyor.

Küresel gıda fiyatlarındaki artış!

Küresel gıda fiyatlarında son yıllarda görülmemiş orandaki artışlar büyük bir gıda krizine ve buna bağlı olarak açlık çekenlerin sayısında ciddi artışların olacağını gösteriyor. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) küresel fiyat endeksinin Mart 2022’de tüm zamanların en yüksek seviyesine çıktığını açıkladı. Nisanda çok düşük bir gevşeme görülse de önümüzdeki günlerde gıda fiyatlarındaki artışın devam edeceği  tahmin ediliyor.

Gıda krizinin simgesi Buğday!

Yaşanan gıda krizinin simgesi ise buğday oldu. Tarım konusunda yapılan uluslararası toplantılarda, hazırlanan raporlarda ve tanınmış yayın organlarında buğday krizi sürekli ön plana çıkıyor. Buğdayın yılbaşından bu yana fiyatı durmadan yükselmeye  devam ediyor. Buğdaydaki fiyat artışı ekmek ve diğer unlu mamullerin fiyatlarını da artırıyor. Buğday krizinin bu nedenle ekmek krizine dönüşebileceği öngörülüyor. 2022-2023 sezonunda üretimin azalması ve stokların daha fazla erimesi ile buğday dış ticaretin de daha büyük sorunların yaşanması ve açlık çekenlerin sayısında ciddi artışların  olacağı tahmin ediliyor.

Dünyanın buğday  ambarı ülkeleri!

Dünyanın en büyük buğday üreticisi ülkeler; Avrupa Birliği, Rusya, ABD, Kanada, Ukrayna, Avustralya, Arjantin ve Kazakistan’dır. Bu ülkeler arasında Rusya ve Ukrayna küresel buğday ihracatının yaklaşık yüzde 30'unu karşılıyor. Üç aydan fazla devam eden Rusya Ukrayna savaşı yüzünden, buğday fiyatları başta olmak  üzere  mısır ve diğer gıdalardaki artış her geçen gün artarak devam ediyor.

Amerika Tarım Bakanlığı’nın (USDA) dünya tahıl piyasalarına ilişkin yayınladığı rapora göre, dünya buğday üretimi 2022-2023 sezonunda 775 milyon ton olacağı tahmin ediliyor.

Geçtiğimiz sezondan 4 milyon ton daha az üretilecek olan buğday şimdiden gıda krizinin yaşanma durumunu gündeme getirdi.