UNHCR desteğiyle 2017, 2019 ve 2020 yıllarında yapılan üç ayrı araştırma Suriyelilerin gelecek perspektifine ışık tutuyor. Araştırmaya sırasıyla 887, bin 418 ve bin 362 kişi katıldı.

Bu kişilere “Genel olarak Suriye’ye dönmek konusunda aşağıdaki ifadelerden hangisi sizin tutumunuzu daha iyi açıklar?” sorusu yöneltildi. “Suriye’ye dönmeyi hiçbir şekilde düşünmüyorum.” diyenlerin oranı 2017’de yüzde 17 iken 2019’da yüzde 52’ye ve 2020’de yüzde 78’e yükseldi.

Savaş biter ve yönetim değişirse?
Araştırmaya göre “Suriye’de savaş biter ve bizim istediğimiz şekilde bir yönetim oluşursa dönerim.” diyenlerin oranı ciddi biçimde azalıyor. Bu seçeneğe destek verenlerin oranı 2017’de yüzde 60 iken 2019’da yüzde 30’a ve 2020’de yüzde 16’ya kadar düştü.

Rapora göre “Suriyeliler gönüllü geri dönüş konusunu artık gündemlerinden çıkardı”. 

Dönmek istememelerin nedeni ne? 

Araştırmanın yapıldığı tarihte önümüzdeki 12 ay içinde Suriye’ye geri dönmeyi planlamayan bin 259 kişiye “Suriye’ye geri dönmeyi planlamamanızın (dönmek istememenizin) nedenlerini lütfen belirtiniz.” diye soruldu.

Katılımcılara birden fazla seçeneği işaretleme hakkı verildi. 2020 yılı araştırmasına göre katılımcıların yüzde 70’i “Güvenli bir yer olmadığı için” yanıtını verdi.

İkinci sırada ise yüzde 30 ile “Türkiye’de vatandaşlık almak istediğim için” cevabı geliyor. Dönmek istemeyenlerin yüzde 25’i “Savaş orada devam ettiği için” yanıtı verdi. Katılımcıların yüzde 20’si ise "Suriye’deki kötü ekonomik durumdan dolayı” ülkelerine dönmek istemiyor.

“Suriye’de bize ait olan bir şey kalmadığı için” diyenlerin oranı yüzde 18 olurken ülkesine dönmek istemeyenlerin yüzde 16’sı “başka bir ülkeye gitmek” istiyor. “Çocuklarıma daha iyi bir gelecek temin etmek için” diyenlerin oranı yüzde 12 çıkarken, “Türkiye’de yeni bir hayat kurduğumuz için” diyenler yüzde 11 oldu.

Dönmek istemeyenlerin yüzde 5’i “Türkiye’deki eğitim daha iyi olduğu için” derken yüzde 4’ü “Türkiye’de çalıştığı için” buna sebep gösterdi.