Avrupa ve Amerika başıboş köpek sorununu nasıl çözdü?
Avrupa ve ABD’de Sokak hayvanlarıyla ilgili düzenlemeler katı biçimde uygulanırken, kurallara uymayanlar yüklü para cezaları alıyor, buralarda hayvan sahiplenmek için de belli koşulları yerine getirmek gerekiyor. Peki Avrupa ve Amerika başıboş köpek sorununu nasıl çözdü?
Avrupa'nın üç büyük ülkesi Almanya, Fransa ve Hollanda'da sokakta başıboş gezen hayvanların toplanmasından ve bakımından yerel yönetimler sorumlu. Buralarda evcil hayvan beslenmenin, ihlal durumda hapisle sonuçlanabilecek cezaları öngören katı kuralları bulunuyor. Evde hayvan besleyenler vergi vermek, belli türler için eğitim almak zorunda.
"Topla, kısırlaştır, aşıla, geri bırak"
Hollanda, sokak hayvanları ve sahipsiz köpeklerin sayısını azaltmada dünyada öne çıkan ülkelerden biri. Merkezi Amsterdam'da bulunan Sokak Hayvanları Platformunun yayımladığı "Hollanda nasıl başıboş köpeklerden arındı?" başlıklı raporda, ülkede sokak köpeklerinin sayısını azaltma politikalarının 1800'lere dayandığı belirtiliyor. Rapora göre özellikle kuduz salgınıyla mücadele, insan sağlığını koruma ve güvenliğini sağlama amacıyla Hollanda'da 1800'lerde köpeklere tasma ve ağızlık takma zorunluluğu gibi kurallar getirildi. 1960'lardan itibaren de kısırlaştırmanın yaygınlaşmasıyla sokak köpeklerinin sayısının azaldığı, başıboş köpekler için "topla, kısırlaştır, aşıla, geri bırak" uygulamasının hayvanların sayısının sıfırlanmasına katkıda bulunduğu belirtiliyor. Bugün sahipsiz köpekleri belediyeler barınaklarda topluyor. Hollanda'da agresif köpek cinslerinin ağızlıksız dolaştırılması yasak. 2008'de getirilen bir düzenlemeyle de bazı agresif köpeklerin, davranış testlerinden ve terapilerinden geçirilmesi gerekiyor. Bu terapilere rağmen davranışları kontrol edilemeyen agresif köpeklere ötenazi uygulanabiliyor.
Fransa'da evcil hayvanların sokağa bırakılması yasak
Fransa'da da kamu güvenliği nedeniyle evcil hayvanların ve evcilleştirilmiş vahşi hayvanların sokağa başıboş bırakılması yasak. Ülkede "tehlike" arz edebileceği düşünülen köpek türlerinin halka açık alanlarda tasmayla dolaştırılması zorunlu. Bazen belediye kararıyla tasma zorunluluğu tüm köpekler için de geçerli olabiliyor. Zorunlu olduğu halde köpeğini tasmasız gezdiren evcil hayvan sahiplerine 38 avro, eğer köpeği "tehlikeli" türler kategorisinde ise 150 avroya kadar ceza söz konusu. Sokakta başıboş gezen hayvanların toplanmasından ve bakımından kanunen belediyeler sorumlu. Sokakta başıboş gezen hayvanlar, vatandaşlar veya belediye ekiplerince toplanarak, geçici bakım merkezlerine bırakılıyor. 8 iş günü sonunda sahibi bulunamayan veya sahibi tarafından alınmayan hayvanlar, "terk edilmiş" ilan ediliyor.
Başıboş köpekler uyutuluyor
Kuduzun yaygın olmadığı bölgelerde, "terk edilmiş" başıboş bir hayvan, veteriner tavsiyesi sonrası hayvan koruma derneklerinin yönettiği yüzlerce barınaktan birine gönderiliyor veya veteriner tarafından gerek duyulursa uyutuluyor. Belediyeler kendi inisiyatifleriyle veya hayvan koruma derneklerinin talebi üzerine, halka açık alanlarda grup halinde yaşayan başıboş kedileri ise kısırlaştırıp, kimliğini tanımladıktan sonra bulundukları yaşam alanına tekrar bırakabiliyor. Fransa'da evcil hayvanını sokağa terk etmenin, 3 yıl hapis ve 45 bin avro para cezası var.
Almanya'da sokaklarda köpek görmek neredeyse imkansız
Almanya'da mevcut yasalardan dolayı sokak köpeklerini görmek hemen hemen mümkün değil.
Ülkedeki yasal düzenlemeye göre, kişinin sokakta sahipsiz hayvan bulduğunda, en yakın hayvan barınağına veya veterinere götürmesi, bu mümkün değilse polise veya bölgesinde bulunan ilgili kuruma bildirmesi gerekiyor. Polis veya ilgili kurum sahipsiz hayvanın kaydını yapıyor ve hayvanı barınağına teslim ediyor.
Almanya’daki Yasaya göre sahiplerin, hayvanlarını herhangi bir sebepten sokağa bırakması yasak. Buna aykırı davrananlara 25 bin avroya kadar para cezası, hayvana eziyet edilmesi ya da öldürülmesi durumunda 3 yıla kadar hapis cezası veriliyor.
Bu sert yasalara rağmen Alman basınında özellikle tatil döneminden önce önemli bölümünü köpeklerin oluşturduğu çok sayıda hayvan parklara ve sokaklara bırakılarak terk ediliyor. Polis çoğu zaman bu hayvanların sahiplerini bulamıyor.
Ülkede sokağa bırakılan sahipsiz hayvanlar konusunda "Hayvanları Koruma Birliği" ve çeşitli dernekler çalışmalar yürütüyor. Almanya'da evcil köpek besleyenler 72 ila 186 avro arasında köpek vergisi ödemek zorunda. Eğer köpek "tehlikeli" köpek türü arasında yer alıyorsa bu vergi daha da yükselebiliyor.
Birçok eyalette belirli yerlerde ve sokaklarda köpeğe tasma takma zorunluluğu bulunuyor. Yasalara göre, "tehlikeli tür ve dövüş köpeği" olarak belirlenenler için de dışarıda gezdirilmesi durumda ağızlık takılması mecburi. Eyaletler arasında farklılıklar olsa da genel olarak sahipsiz hayvanlar, kamu güvenliği veya düzeni için tehlike oluşturuyorsa bundan yerel yönetimler sorumlu. Bu durumda yerel yönetim tedbir almak, hayvanın barınma maliyetini karşılamak zorunda.
Tasmasız köpek birine zarar verirse zarar hayvan sahibinden tazmin edilebiliyor
ABD'de sokak hayvanlarıyla ilgili kurallar eyaletten eyalete farklılık gösterebiliyor, ancak federal çapta 1960'ta kabul edilen "Hayvanlara Eziyeti Önleme Yasası"nın maddeleri uygulanıyor.
Bu yasa kapsamında kedi ve köpeklerin sokaklarda başıboş dolaşması, köpeklerin sokaklarda tasmasız dolaştırılması ve başkalarının özel mülklerine girmesi yasak.
Köpeklerin tasmasız gezdirilmesinin eyaletten eyalete değişen para cezaları bulunuyor.
Tasmasız bir köpek birine zarar verirse ortaya çıkan zarara göre dava açılabiliyor ve zararın tümü hayvan sahibinden tazmin edilebiliyor.
Birçok eyalette hayvanları sokakta başıboş bırakmak ya da sokağa terk etmek, yasa dışı kabul ediliyor ve sahipleri ağır para cezalarına çarptırılabiliyor.
Eyaletlerde hayvan koruma birimleri, ihbar üzerine gittikleri yerlerde ya da yaptıkları devriyelerde sokaklarda sahipsiz hayvan bulurlarsa, bu hayvanları barınaklara götürüyor.
Sahipleri bulunursa hayvanlar bu kişilere veriliyor, aksi takdirde sahiplendirilmek üzere barınaklarda tutuluyor. Uzun süre sahiplendirilmeyen hayvanlar uyutuluyor.
ABD'deki hayvan hakları savunucusu derneklerinin derlediği verilere göre, barınaklara her yıl 6,5 milyon civarında kedi ve köpek getiriliyor, bu hayvanların yaklaşık 3 milyonu itlaf ediliyor. AA