Akaryakıt fiyatlarında son dönemde gerçekleşen tarihi artışın yanında önümüzdeki günlerde fiyatlara bir zam daha geleceğine yönelik beklentiler birçok sektörü olumsuz yönde etkilemeye devam ediyor.

Gaziantep Şehirlerarası Otobüs Terminali’nden en yakın mesafeye bilet fiyatları 50 ile 80 lira, en uzak mesafe bilet fiyatları ise 300 lira oldu.

Ekonomik krizle birlikte birçok üründe olduğu gibi yüksek zam oranlarıyla satılmaya başlanan ve son 3 ay içerisinde hemen hemen neredeyse günlük zamlanan akaryakıt fiyatlarının doğrudan etkilediği ulaşım sektörü, durma noktasına geldi.

Son bir yılda motorinin litre fiyatı 6,59 TL’den 15,40 TL’ye yükseldi. Böylece motorindeki bir yıllık zam oranı yüzde 134 oldu.

Covid-19 salgını sürecinin başından bu yana ekonomik olarak sürecin en çok zarar gören sektörleri arasında yer alan otogar işletmecileri, akaryakıt fiyatlarına son bir yılda gelen yüzde 134’lük zammın ardından dayanacak güçlerinin kalmadığına dikkat çekiyor.

Akaryakıt zamları ile otoyol, köprü, otogar giriş çıkışları gibi ücretlerde yapılan zamların, şehirlerarası otobüs firmalarını olumsuz etkilediğini belirten sektör temsilcileri, maliyetlerin her geçen gün arttığını ifade ediyor.

Akaryakıt zamlarından yakınan sektör temsilcileri, “Eğer zamlara bir çözüm bulunmazsa bu iş kontak kapatmaya kadar gider.” diyerek sıkıntılarını dile getirdi.

Akaryakıta ardı ardına gelen zamlar nedeniyle “kontak kapatmak zorunda kalacağız” diyen otobüs firmaları, zamlara çözüm bulunmasını istiyor.

Motorinden lastiğe, yedek parçadan motorlu taşıtlar vergisine ve sigorta fiyatlarına kadar birçok girdi maliyetine yüzde 100 ile 300 arasında zam geldiğini dile getiren sektör temsilcileri, artık masrafların altından kalkamadıklarını ifade ettiler.

Bazı firmaların otobüslerini satmak zorunda kaldıklarını dile getiren sektör temsilcileri, artan akaryakıt ve diğer masraflar karşısında dayanamadıklarını söylediler.

Otobüs firmalarının daha fazla zarar etmemesi için devletin bir an önce önlem alması gerektiğini ifade eden Kaya Özmen, akaryakıt fiyatlarına gelen zamlar sonrası bir depo akaryakıtın bin TL'yi aştığını dile getirdi.

“Böyle giderse durum kontak kapatmaya kadar da gidebilir”

Maliyetlerin her geçen gün arttığını söyleyen Özmen, “Şu anda Türkiye genelinde gündem hayat şartları, pahalılık özellikle ilk sıralarda akaryakıt zamları ve son zamanlarda yüksek gelen elektrik faturaları başta olmak üzere tüm halkın özellikle orta kesimin sıkıntısı bunlar. Bu durum herkesi etkilediği gibi en çok bu durumdan etkilenen sektörlerden biri de taşımacılık sektörüdür. Taşımacılık sektörü de bu zamlardan etkileniyor. Özellikle otobüs firmaları çok etkileniyor. Şu an gerçekten zor durumdayız. Çalışıyoruz ama çoğu araç para kazanmadan zararına çalışıyor. Otobüsler dolu gidip geliyor ama para kazanamıyorlar. Bu durumdan herkes şikayetçi ve böyle giderse durum kontak kapatmaya kadar da gidebilir. Şu anda son şanslarını deniyorlar. Taşımacılık sektörü ve esnaf bitmek üzere, hayat şartları çok zor. Elektrik ve doğalgaz faturaları da yüksek geliyor. Geçtiğimiz aylarda elektrik ve doğal gaz faturaların 250-300 TL gelirken, bir sonraki ay 400 ve bu ay 800 TL geldi. Bu ay faturaları ödeyemiyoruz. Ödeyince de borç alarak ödüyoruz. Çok zor durumdayız. Hayat şartları gerçekten çok zor, artık dayanamıyoruz. Yetkililere sesleniyorum; artık bu zamlara duyarsız kalmasınlar. Halkın sesini duysunlar. Gıda, akaryakıt zamları gerçekten halkın cebindeki parayı tüketti. Halk artık farklı arayışlar içerisine giriyor.” dedi.

“Bir senede 444 defa mazota zam geldi”

Akaryakıt zamlarının otobüs firmalarını olumsuz etkilediğini belirten Murat Alaç, “Bu durumda tabi ki otobüs biletlerinin fiyatına yansıyor. Bu sefer de halk bu durumdan şikayetçi oluyor. Fakat bizim yaptığımız zamlar inanın firmaların ve otobüslerin ayakta durabilmesi içindir, herhangi bir kazanç elde ettiğimiz yok; sadece masraflarımızı çıkartmaya çalışıyoruz. Geçen sene mazot 6 lira iken İstanbul bileti 130 150 liraydı. Fakat şu anda mazot 16 lira oldu. Bir senede 444 defa mazota zam geldi. Otobüs biletleri ise 270 lira oldu. 4 kişilik bir ailenin İstanbul'a gittiğini düşünürsek bin liranın üzerinde bir fiyat tutuyor. Tabi yolcu bu zamlardan çok rahatsız. Ama otobüs firmaları da bu zamı mecburen yapmak zorunda. Çünkü firmaların ayakta durabilmeleri gerekiyor.” ifadelerini kullandı.

“Taşımacılık sektörü akaryakıt zamlarından dolayı kapandı”

Maliyet artışının şehirlerarası otobüs biletlerine zam olarak yansıdığını belirten Efdal Savcı, “Bilet fiyatlarını şu süreç içerisinde 2020'nin fiyatlarının uyguluyoruz. 2022'nin fiyatlarını uygulamıyoruz. 2020 yılında mazot 6 liraydı, şu anda 16 lira oldu. Biz bilet fiyatlarını mazot fiyatlarına endekslemiş olsak, bilet fiyatlarının 500 ile 600 lira arası olması lazım. Uçak biletlerine bakıyoruz; 1200 lira 1300 lira ve en düşük uçak bileti 660 liradan başlıyor. Bazen İstanbul için 3 bin liraya kadar uçak bileti satıyorlar. Bizim maksimum İstanbul için sattığımız bilet fiyatı 270 ile 290 lira arasıdır. Taşımacılık sektörü bu akaryakıt zamlarından dolayı kapandı. Otogarın içerisinde insan yok. Vatandaşa da bir şey diyemiyoruz. İki kişi yolculuk İstanbul'a yapsa 550 lira yapıyor. Adana'ya gitse kişi başı 90 lira tutuyor. İki kişi neredeyse 200 lira yapıyor. Vatandaşın alım gücü, seyahat edecek gücü yok. Hükümetin bir an önce bu zamlara el atmasını istiyoruz. Ayrıca 6 metrelik bir büromuz var; geçen ay bin lira elektrik faturası geldi, bu ay ise 2035 lira elektrik faturası geldi.” şeklinde konuştu.

“Firmalar kapanma aşamasına geldi”

Akaryakıt zamlarının taşımacılık sektörünü çok derinden etkilediğini ifade eden Hasan Taştekin ise şunları söyledi:

“Akaryakıt fiyatları, artan işçi maliyetleri aldı başını gitti. 2021'de ki mazot fiyatı ile 2022’deki mazot fiyatı arasındaki artış yüzde 150 oldu. Akaryakıt fiyatı yüzde 150 artınca bizde yeni kararlar almaya başladık. Bilet fiyatlarında çok yüksek bir şekilde artış yaptık. İstanbul bilet fiyatı 2021’in haziran ayında 180 lira iken, şu anda 290 lira oldu. Hemen hemen yüzde 100 oranında bir zam var. Mazottaki fiyat artışına rağmen otobüs firmaları zarar ediyor, bu zam bizi kurtarmıyor. Çok sıkıntıdayız ve birçok ‘transit firma’ dediğimiz firmalar şu anda kapanma aşamasına geldi.”

“Akaryakıt fiyatları arttığından dolayı otobüs işletmecileri bilet fiyatlarına zam yapıyor”

“Akaryakıta üst üste zamlar gelince biz de otobüs bilet fiyatlarına zam yapmak zorunda kaldık” diyen Mehmet Buruk, “Şu anda akaryakıt fiyatları yerinde durmuyor. Neredeyse ortalama günlük 50 kuruş ile bir lira arasında zam geliyor. Bu da ister istemez bilet fiyatlarına yansıyor. Biz bilet fiyatlarını yükseltmek istemiyoruz ama akaryakıt fiyatları arttığından dolayı otobüs işletmecileri de seferleri durdurmak zorunda kalıyor, bilet fiyatlarına zam yapıyor. Bilet fiyatlarını yükseltince de bu sefer yolcular şikayetçi oluyor. Fakat mazota günlük zam geliyor. Olan yine vatandaşa oluyor. Bu durumun bir an önce düzeltilmesini istiyoruz. Hükümetimizden, devletimizden zamlara bir el atmasını istiyoruz. Artık dayanacak durumda değiliz, zarar ediyoruz. Allah yardımcımız olsun. Durum nereye gidecek biz de bilmiyoruz, her gün zamla uyanıyoruz, zamla uyuyoruz. Bizde şaşırmışız, ne yapacağımızı artık bilmiyoruz.” diye konuştu. (İLKHA)