Düzenli fıstık tüketimi kilo vermenize yardımcı olabilir; kolesterol içermez, safra taşı hastalığının, kardiyovasküler ve onkolojik hastalıkların önlenmesine yardımcı olur. Aynı zamanda güçlü bir alerjendir, bu yüzden onu küçük porsiyonlarla tüketilmeye başlanmalıdır.

Botanik açıdan, yer fıstığına daha yakın olan badem veya kaju değil, mercimek ve soya fasulyesidir. Bitkinin ürünleri topraktan çıkarılır, bu nedenle "yer fıstığı" olarak adlandırılır.

Arkeolojik kazılar, yer fıstığının Güney Amerika'ya özgü olduğunu göstermektedir. Fıstık okyanusu geçerek Kuzey Amerika'ya gitti. Amerika kıtası dışında ilk olarak, Afrika'ya getirildi ve oradan dağıldı.

Amerika Birleşik Devletleri'nde yer fıstığı uzun süre dar gelirlilerin yiyeceği olarak kabul edildi. Agrokimyacı George Carver, bu bitkiden içecekler, kozmetikler, sabun ve matbaa mürekkebine kadar 300'den fazla ürün icat ederek yer fıstığına benzeri görülmemiş bir popülerlik getirdi.

100 gram yer fıstığının kalorisi ve besin değeri şu şekildedir:

Kalori: 567 kcal

Karbonhidrat: 16.1 gr

Diyet lifi: 8.5 gr

Protein: 25.8 gr

Yağ: 49.2 gr

YER FISTIĞININ 7 FAYDASI
Düzenli olarak en az bir avuç yer fıstığı yerseniz; koroner kalp hastalığı, felç, kardiyovasküler ve kanser hastalıkları risklerini azaltırsınız. Ayrıca uzmanlar, günde 20 gram yer fıstığı veya herhangi bir kuru yemişin akciğer hastalığı, diyabet, bulaşıcı hastalıklar ve böbrek hastalığından erken ölüm riskini azalttığını söylüyor.

İyi Bir Protein Kaynağı

100 gr fıstık, günlük toplam kalori alımının yüzde 22 ila yüzde 30'unu içerir. Vücudun ana yapı malzemesidir. Kasların, tendonların, organların ve cildin oluşumda görev alır. Proteinler, vücudu bakteri ve virüslerden korumak için antikorların üretiminde yer alır. Ayrıca vücut hücrelerinin içinde gerçekleşen binlerce biyokimyasal reaksiyona yardımcı olurlar.

Kanserin Önlenmesinde Yardımcı Olur

Antioksidanlar kronik hastalıkların gelişme riskini azaltır, kalp hastalığı, iskemi ve ayrıca kötü huylu tümörlerin oluşumunu önler. Yer fıstığı, antioksidanlar açısından zengindir. Yer fıstığındaki ana antioksidan polifenollerdir.

Bitki ayrıca bağışıklık sistemini güçlendiren, oksidatif stresle ilişkili hastalıkların gelişme riskini azaltan E vitamini içerir. Katarakt, artrit, tümörler, Alzheimer hastalığı, hipertansiyon ve damar hastalıklarını önler.

Diyabet İçin Beslenmeye Uygundur

Yer fıstığı karbonhidrat bakımından düşüktür, ancak protein, yağ ve lif bakımından zengindir. Ek olarak, bitkinin glisemik indeksi (GI) düşüktür, sadece 15 birim.

Yer fıstığı ayrıca kan şekerini düzenlemeye yardımcı olan bir eser mineral olan magnezyum içerir. Hücrelerin, uygun glikoz alımından sorumlu bir hormon olan insüline tepkisini arttırır. Bu nedenle, ürün diyabetli insanlar için faydalıdır.

Zayıflamaya Yardımcı Olur

Yer fıstığının kalorisi yüksek olmasına rağmen, diyete uygun şekilde dahil edilmeleri ekstra kilo getirmez. Tersine, yer fıstığının tüketimi, kilonun normalleşmesine, obezite riskinin azaltılmasına ve hatta kalori yakımının uyarılmasına yardımcı olabilir. Ürünün bileşimindeki çözünmeyen diyet lifi, ekstra kilo alma riskindeki azalma ile ilişkilidir.

Kalp Hastalığı Riskini Azaltır

Birçok çalışma, düzenli fıstık tüketiminin kalp hastalığına karşı koruma sağlayabileceğini göstermektedir. Bu etki, içeriğindeki magnezyum, bakır, niasin, oleik asit ve antioksidan resveratrol sayesinde elde edilir. Ek olarak araştırmalar, yağlı yiyeceklerle birlikte yenen yer fıstığının, yemekten sonra kan trigliserit seviyelerinde bir sıçramayı önlediğini ve bunun da damarların elastikiyetini koruduğunu göstermektedir.

Saç Sağlığına İyi Gelir

Yer fıstığındaki B vitaminlerinden biri olan biotin, şampuan reklamlarında sıklıkla bahsedilir. Bilimsel testler, saç dökülmesinin bu maddenin eksikliği ile ilişkili olduğunu göstermiştir. Biotin, saç derisine ve saç köklerine oksijen ve besin taşıyan kırmızı kan hücrelerinin üretiminde yer alır.

Yer fıstığı iyi bir E vitamini kaynağı olarak kabul edilir. Araştırmalara göre bu element zayıf ve kırılgan saçları güçlendirir ve kafa derisindeki kan dolaşımını uyarır.

Safra Taşlarını Önleyebilir

Çalışmalar, düzenli fıstık tüketiminin hem erkeklerde hem de kadınlarda safra taşı riskini azaltabileceğini göstermiştir. Araştırmacılar olumlu etkinin nedeninin, bu ürünün büyük ölçüde safra taşlarından oluşan kolesterolü düşürmesinde yattığını öne sürüyor.

ALERJİLERE DİKKAT EDİLMELİ
Yer fıstığı seçilirken ve saklanırken dikkatli olunmalıdır. Aflatoksin üreten küflerle kontamine olabilir. Ürün ayrıca yer fıstığındaki demir ve çinkonun emilimini engelleyen ve besin değerlerini azaltan bir antibesin olan fitik asit içerir. Etin düzenli olarak bulunduğu dengeli bir diyetle bu endişe kaynağı olmamalıdır.

Uzmanlar, kanser hastalarına çok sık fıstık yemelerini tavsiye etmiyor. Sebebi, metastaz sürecini, yani kanser hücrelerinin vücuda yayılmasını teşvik eden çekirdeklerinde bulunan aglutinindir.

Yer fıstığı alerjik olarak kabul edilir. Hassas bir kişide istenmeyen bir reaksiyona neden olmak için yer fıstığı kalıntılarıyla temas bile yeterli olabilir. Yer fıstığına karşı herhangi bir reaksiyon yoksa hamilelikte dahi makul miktarlarda tüketilebilir.

Yer fıstığına alerjisi olan kişiler buna badem, ceviz, fındık, kaju vb. ile aynı şekilde tepki verebilir. Tepkime genellikle belirli bir türe değil tüm kuru yemiş türlerine yöneliktir. Bununla birlikte, tüm kuru yemişler eşit derecede alerjik değildir.

Fıstık yedikten sonra alerjik reaksiyonlar yaşarsanız, kesinlikle bir alerji uzmanına başvurmalısınız. Doktor, fıstık alerjenlerinin moleküler teşhisini yapacaktır.

Toplamda altı tip alerjen (h1, h2, h3, h6, h8, h9) vardır ve bu alerjenler, keşiflerinin kronolojik sırasına göre bu şekilde adlandırılmıştır. h8 ve h9 antijenlerinin varlığı, hastanın baklagillere, sert çekirdekli meyvelere ve hatta bazı ağaç türlerine (örneğin huş ağacı) ve soya fasulyesine çapraz alerjisi olduğunu gösterir.

Buna karşılık, huş alerjisi olan bir kişi, özellikle çok yerse yer fıstığına tepki verebilir. Büyük olasılıkla ağzının çevresinde kaşıntı ve yanma hisseder.

Alerjen h1 tespit edilirse, kişinin yer fıstığı ve baklagillere alerjisi vardır. Diğer kuru yemişlere çapraz alerji olmayacaktır.

NASIL SEÇİLİR VE SAKLANIR?
Fıstık satın alırken, tanelerin eşit renkte, çizgisiz ve lekesiz olmasına dikkat edin. En ufak küf belirtisi olan yiyeceklerden kaçının.

Ürünü kuru, serin ve karanlık bir yerde, örneğin mutfakta kapalı bir rafta saklamak daha iyidir. Paket içerisinde yer alan çiğ fıstıklar üretici firma tarafından belirtilen süreye göre depolanabilir.

Paket açıldıktan sonra fıstıklar sıkıca kapatılmış cam veya gıda için uygun plastik bir kaba aktarılmalı ve buzdolabında saklanmalıdır. Kızartılmış ürün, özelliklerini yaklaşık bir hafta boyunca koruyacaktır. Kendi haline bırakıp oda sıcaklığında saklayabilirsiniz.

Ürünü güneş ışığından ve ısıtma cihazlarından uzakta hava geçirmez bir kapta saklayın. Uzun süreli depolama sırasında fıstık bileşimindeki yağların oksitleneceğini unutmayın.