DOĞRUHABER / Davut Işık

Türkiye’nin astronomi alanında yürüttüğü en önemli projelerden biri olan Doğu Anadolu Gözlemevi’ne (DAG) kurulacak ayna Türkiye’ye getirildi. 4 metre ayna çapına sahip teleskobuyla Doğu Anadolu Gözlemevi, Avrupa’nın en büyük astronomi gözlemevi olacak. DAG Projesi tamamlandığında, Hubble Uzay Teleskobu’ndan daha kaliteli görüntü elde edecek. Donanımı ve teknolojisiyle, ‘Türkiye’nin dünyadaki en duyarlı kulağı’ olacak. 3170 metre rakıma kurulan Doğu Anadolu Gözlemevi, dünyanın en yüksek rakımda kurulan üçüncü gözlemevi unvanını alacak. Bulunduğu konumda bu büyüklüğe sahip başka bir teleskop bulunmadığı için DAG, bu özelliğiyle Kuzey Yarım Küredeki boylam boşluğunu dolduracak.

İLK IŞIK

Türkiye Uzay Ajansı (TUA) Başkanı Serdar Hüseyin Yıldırım, konuya ilişkin olarak sosyal medya üzerinden yaptığı paylaşımda, “DAG teleskopumuzun 4m çapındaki aynası parlatma ve kaplama işlemlerinin ardından Erzurum’a ulaştı. Hava şartları elverirse bugün 3170m rakımdaki nihai yerine taşınacak. İlk ışığı alacağı günü sabırsızlıkla bekliyoruz!” ifadelerine yer verdi.

4 METRE ÇAPINDA

Atatürk Üniversitesi Astrofizik Araştırma ve Uygulama Merkezi (ATASAM) Müdürü ve DAG Proje Yürütücüsü Prof. Dr. Cahit Yeşilyaprak da DAG'da kurulacak 4 metrelik aynayı hassas bir şekilde taşıdıklarını belirterek, aynanın bazı testlerin ardından Rusya’dan havalanan kargo uçağıyla getirildiğini kaydetti.

TÜRKİYELİ MÜHENDİSLER

Doğu Anadolu Gözlemevi teleskobunun tüm optik tasarımları Türkiye’deki mühendisler tarafından yapıldı. Teleskobun optik teknolojisinin içinde adaptif optik de var. Bu sayede DAG’da adeta atmosfer yokmuş gibi gözlem yapılabilecek. DAG görünür ışığın yanı sıra kızıl ötesi dalga boylarına odaklanacak. Böylece Türkiye ilk kez kızılötesini gözlemleme şansına kavuşacak.

EN BÜYÜK AYNA KAPLAMA ÜNİTESİ

DAG bünyesinde yeniden kaplama için Avrupa’daki en büyük ayna kaplama ünitesi kurulacak. Ayna kaplaması eskidiğinde, ayna sökülüp sadece özel bir kanaldan geçirilerek bu ayna kaplama sistemine varacak. Bu tasarımın dünyada başka bir benzeri bulunmuyor. DAG’ın bilimsel hedefleri arasında, yıldız oluşumu, güneş sistemi küçük cisim çalışmaları, gökada çalışmaları, evrenbilim (kozmoloji) çalışmaları ve gezegen çalışmaları yer alıyor.