Tarım kredi kooperatifi marketlerinin soruna çözüm olmayacağı belirtiliyor
Türkiye’de son yıllarda salgınla birlikte temel gıda ürünlerinde yaşanan fahiş fiyat artışları kronik bir hal almaya başladı. Gıda fiyatlarındaki yükselişin, tarım politikalarındaki yanlış uygulamalardan kaynaklandığı belirtiliyor.
Gıda fiyatlarındaki yükseliş çarşı ve pazarda kendini hızla hissettirirken, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, yaptığı açıklamada, gıda fiyatlarındaki artışı önlemek amacıyla Tarım Kredi Kooperatifi bünyesinde ülke genelinde 1000 marketin açılacağını belirtti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıklamasının ardından tanzim satış noktalarından sonra yeni market projesinin fiyatları geri çekip çekmeyeceği ise merak konusu oldu.
İLKHA muhabirine konuşan Ziraat Mühendisleri Odası (ZMO) Batman Şube Başkanı Ebubekir Doğan, tarım kredi kooperatifi marketlerinin yüksek gıda fiyatlarıyla mücadelede bir çare olmayacağını vurguladı.
Türkiye’de market sorununun olmadığını, en büyük sorunun gıda fiyatlarının fahiş oranda artması olduğuna dikkat çeken Doğan, bunun araştırılıp sorunun kaynağına inilmesi gerektiğini söyledi.
Fiyat artışlarındaki asıl nedenin ülkede bir tarım politikasının olmaması olduğuna işaret eden Doğan, gıda fiyatlarındaki artışın önüne geçilebilmesi için çiftçilerin sesine kulak verilmesi gerektiğini söyledi.
Ebubekir Doğan
“Tarım sorunu bir türlü çözülemedi”
Türkiye’de tarım sorununun 100 yılı aşkın bir süredir devam ettiğini belirten Doğan, “Maalesef Türkiye bir türlü bunu çözemedi. Bu durum gıda zincirine etki ediyor. Fiyat, tedarik, üretim, rekolte olarak zaman zaman olumsuzluklar yansıyor. Son günlerde zincir marketlerdeki fiyat artışlarının önüne nasıl geçilebilir diye sıkça bir tartışma yapılıyor. Daha öncede yaptığım bir röportajda bu sorunu gidermenin tanzim satışıyla yapılacak bir iş olmadığını belirtmiştim. Tarım kooperatifi marketleri de ona benzer bir şeydir.” dedi.
“Çiftçinin sesi niye duyulmuyor?”
Gıda fiyatlarının fahiş oranda yükselmesinin girdilerin çok pahalı olmasından kaynaklandığına işaret eden Doğan, şunları söyledi:
“Türkiye’de market sorunu yok. Bin, 2 bin tane açarsınız ama Türkiye’deki sorun market sorunu değil. Türkiye’deki sorun gıda fiyatlarının fahiş oranda artmasıdır. Gıda fiyatları neden fahiş şekilde artıyor? Bunun sebebi nedir? Bunun araştırılması lazım. Bana göre çiftçinin sesini duymuyorlar. Çiftçinin sesi duyulmuyor. Çiftçinin sesi duyulsa bu gıdada böyle bir artış olmaz. Niye çiftçinin sesi duyulmuyor? Çünkü çiftçi üretim yapıyor. Esas bu işin mutfağında hamuru yoğuran çiftçidir. Ama çiftçi bunu çok pahalıya üretiyor, kâr elde edemiyor. Girdilerin çok yüksek olması nedeniyle kâr elde edemediği için fiyatlar tabi artıyor.”
“Market yeni bir sorun olarak karşımıza çıkabilir”
Çözümün market açmakta olmadığını ifade eden Doğan, “Tarladan markete gelinceye kadar gıdalara; işçi, elektrik, akaryakıt parası gibi maliyetler gelince tabi gıdada fiyat, fahiş fiyata ulaşıyor. Çözüm bir market kurma meselesi değildir. Zaten tarım kredi kooperatiflerinin hemen hemen her ilde satış noktaları vardır. Zaman zaman yakındığımız notalardan bir tanesi de, market zincirlerinin her tarafa yayılmış olması küçük esnafı ortadan kaldırıyor değil midir? Marketler mahalle bakkallarını öldürüyor, kâr marjını azaltıyor ve bakkallar kapanmak zorunda kalıyor. Bu noktada açılacak market, aslında belki de ayrı bir sorun olarak karşımıza çıkacaktır.” diye konuştu.
“Marketler fiyat artışlarının önüne geçmeyecektir”
Yapılacak araştırmalarla gıda fiyatlarındaki fahiş artışın sebebinin ortaya çıkarılabileceğini belirten Doğan, şöyle devam etti:
“Gıda fiyatlarını düşürmek için açılacak 1000 market çözüm olmaz. Bu marketlerin fiyat artışlarının önüne geçeceğini sanmıyorum. Fahiş fiyatların önüne geçilebilmesi için bunun bir sübvanse edilmesi lazım. Ya da bunun girdileri nedir; akaryakıttır, gübredir, çalışanın sigortasıdır, vergisidir, orada sübvanse edilmesi lazım ki marketçi onu ucuza elde edebilsin ve ucuza satabilsin. 1000 market ülke ticaretinin tamamını olumsuz yönde etkileyecektir. Küçük esnafı bu şekilde koruyamazsın. Market zincirlerinden şikâyetçiyken şimdi küçük bakkallara başka bir rakip getiriyoruz. Tarım kooperatifi marketleri her ilde var ve isteyen gidip oradan alabiliyor. Ayrıca 1000 market kurmak bana göre lükstür, fuzulidir, israftır.”(İLKHA)
