Bir yıldan fazladır tüm dünyanın en büyük kâbusu haline gelen koronavirüs salgınında aşılama çalışmaları devam ederken Kovid-19'un ilk olarak nerede ve nasıl ortaya çıktığı yani kökeni de büyük merak konusu. Bilim insanları, ABD ve DSÖ Çin'e bu konuda baskı yapıp laboratuvarlarını uluslararası heyetlere açmasını isterken Çin'den bu talebe şoke eden bir cevap geldi.

Çin, Dünya Sağlık Örgütüne (DSÖ), yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının kökenini araştırmak için ABD'nin Maryland eyaletindeki Fort Detrick laboratuvarını incelemesi çağrısında bulundu.

Xinhua'nın haberine göre, Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Cao Lician, düzenlediği basın toplantısında Kovid-19 salgınına ilişkin soruları yanıtladı ve ABD'nin bu konudaki tavrını eleştirdi.

Lician, ABD'ye salgın konusunda şeffaf ve sorumlu bir yaklaşım benimsemesi, en kısa sürede DSÖ uzmanlarını, 1943-1969 yıllarında ABD'nin biyolojik silah programının merkezi konumundaki Fort Detrick laboratuvarına davet ederek Kovid-19'un kaynağının araştırılması için incelemeye izin vermesi çağrısı yaptı.

Cao, ABD'nin en fazla Kovid-19 vakası görülen ülke olduğuna ve erken aşamada enfekte olanların sayısının yüksekliğine işaret ederek, "Laboratuvarlarda incelemeler yürütülecekse DSÖ Fort Detrick'e gitmelidir." ifadesini kullandı.

Çin, DSÖ'nün Kovid-19'un kökenine dair ikinci aşama planını kabul etmeyeceğini bildirmişti.

Çin Ulusal Sağlık Komisyonu Bakan Yardımcısı Zıng Yişin, Kovid-19'un kökenine dair araştırmanın ikinci aşamasının, virüsün, bir Çin laboratuvarından sızmış olabilme ihtimalinin daha fazla araştırılmasını içermesine "oldukça şaşırdığını", bunun "sağduyu ve bilime aykırı bir söylenti" olduğunu belirterek ikinci aşama planını reddetmişti.

Araştırmanın ilk aşaması Şubat'ta sona ermişti

DSÖ, Kovid-19'un kökenine ilişkin soruşturmanın ikinci evresinde, Çin'i, daha fazla iş birliği yapmaya çağırmıştı.

DSÖ Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus, 16 Temmuz'da yaptığı açıklamada, Çin'e salgının ilk zamanlarına ilişkin şeffaflığını artırmaya ve virüsün kökenini çözmeye yardımcı olmak için laboratuvarlarına daha fazla erişime izin verme çağrısında bulunmuştu.

Salgının kökenine dair yapılan araştırmanın ilk aşaması, şubatta sona ermişti.

DSÖ heyeti Vuhan'a gitmişti

Daha önce virüsün kökenine ilişkin soruşturma başlatılması talebini reddeden Çin, uluslararası baskıların artmasıyla DSÖ heyetinin Vuhan'da incelemeler yapmasına izin vermişti.

DSÖ, ilk vakaların ortaya çıktığı Çin'in Vuhan kentine, uluslararası bilim insanlarından oluşan bir heyet göndermişti.

İnceleme sürecinde bazı heyet üyeleri, Çinli yetkililerin salgının başındaki ilk vakalarla ilgili kendi hazırladıkları özetleri ve veri analizlerini kendilerine verdiğini, ancak ham bilgileri paylaşmayı reddettiğini açıklamıştı.

Heyet, 29 Ocak'ta başladığı saha çalışmalarında, ilk vakaların görüldüğü Vuhan Deniz Ürünleri Gıda Pazarı'nın yanı sıra virüsün bir kaza sonucu dışarı çıktığı iddialarına konu olan Vuhan Viroloji Enstitüsünde de incelemeler yapmıştı.

2002-2003 yıllarındaki Akut Solunum Yolu Sendromu (SARS) salgınının ardından, yarasa koronavirüslerinin genetik bilgilerinin olduğu bir arşiv yaratmak amacıyla kurulan enstitü, Kovid-19'un buradaki laboratuvarda yapay üretildiği ve yanlışlıkla dışarı çıktığı iddialarına konu olmuştu.

İlk olarak gıda pazarında görüldüğü iddia edilmişti

Dünya, Kovid-19 salgınından ilk kez, Çin'in 31 Aralık 2019'da Hubey eyaletine bağlı Vuhan kentinde "kaynağı bilinmeyen gizemli solunum yolu hastalığının" ortaya çıktığını DSÖ'ye bildirmesiyle haberdar olmuştu.

Hastalık, ilk kez Vuhan'da deniz ürünleri gıda pazarını ziyaret eden kişilerde görülmüş, sebebi anlaşılamayan "solunum rahatsızlığı" şikayetiyle 17 Kasım'da ilk hasta hastaneye başvurmuştu.