NATO Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi dolayısıyla 13-14 Haziran'da Brüksel'de bulunduğunu anımsatan Erdoğan, zirvede, "NATO 2030" sürecini, yani ittifakın gelecek on yıla yönelik adaptasyonunun temel unsurlarını değerlendirdiklerini bildirdi.

Hem NATO'nun hem de ittifak üyelerinin güvenliğine yönelik güncel tehdit ve meydan okumaları masaya yatırdıklarını anlatan Erdoğan, bunlarla mücadele hususunda gereken yöntem ve tedbirleri ele aldıklarını kaydetti.

Türkiye'nin NATO'nun en önemli üyelerinden biri olduğunun altını çizen Erdoğan, "İttifak kapsamında üzerimize düşen görevleri, sorumlulukları hakkıyla yerine getiriyoruz, kritik roller üstleniyoruz. Elbette ittifak ortaklarımızdan bölgesel meseleler söz konusu olduğunda bazı beklentilerimiz var. Ülkemizin egemenlik haklarına ve güvenlik hassasiyetlerine saygı göstermelerini özellikle bekliyoruz. Müttefiklik ruhunun gerektirdiği bir dayanışma sergilemelerini istiyoruz." diye konuştu.

NATO Zirvesi'nde, muhataplara yine bu konudaki kararlılığı ifade ettiklerini belirten Erdoğan, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Elbette terörle mücadele ve insani krizlere etkin müdahale konusunda iş birliği tekliflerimizi tekrarladık. Zirve marjında düzenlenen Brüksel Forumu'nun 'İstikrara Katkı' başlıklı oturumunda da bu doğrultuda mesajlarımız oldu. Brüksel'de ayrıca gerek baş başa gerek heyetler arası 10 görüşme gerçekleştirdik. ABD Başkanı Sayın Biden başta olmak üzere, Litvanya, Letonya ve Fransa cumhurbaşkanları ile İngiltere, Almanya, Yunanistan, Macaristan, Hollanda ve İspanya başbakanları ile görüşmelerim oldu. Bütün toplantı ve görüşmelerimizde gündemimizdeki meseleleri muhataplarımızla ele aldık."

Erdoğan, "F-35 konusunda Türkiye’nin görüşlerinin değişmediğini Biden'a ilettiğinizi ifade ettiniz. ABD'nin F-35 konusunda görüşü değişti mi? Biden'dan aldığınız net yanıt ne oldu?" sorusuna ise şu yanıtı verdi:

"Türkiye olarak gerek F-35 gerekse S-400 konusunda farklı bir adım atmamızı beklemeyin dedim. Çünkü biz F-35'te üzerimize düşeni yaptık ve parasal olarak vermemiz gerekenleri verdik. S-400 ile ilgili olarak da biz sizden Patriot istedik, siz vermediniz, tam aksine üslerimizde bulunanları da aldınız. Dolayısıyla biz ne yapacaktık? Başımızın çaresine bakacaktık. Yakın markajda işleri takip etmemiz lazım. Biz bütün haklarımızın takipçisi olacağız. Savunma sanayisi ile ilgili tüm konuları, müşterek atabileceğimiz adımları görüşmeye devam edeceğiz. Bundan sonraki süreçte de Dışişleri Bakanı'mız, Milli Savunma Bakanı'mız ve Savunma Sanayii Başkanı'mız muhataplarıyla görüşmek suretiyle bu süreci yürütecekler."

"Siz de Biden’ı Türkiye’ye davet etmiştiniz. Bunun ilgili bir takvim belirlendi mi?" sorusu üzerine de Erdoğan, "Takvim belirmedi ama takvimin sinyalleri ortaya çıktı." dedi. Erdoğan, Biden'ın "Şu an aşırı yoğun programlarıma rağmen, bunları yoluna koyduktan sonra özellikle bir Türkiye seyahati yapmak istiyorum." dediğini aktardı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Bir taraftan da ABD ile çok sayıda ortak çıkarlar, iş birliği alanları söz konusu. Biden ile görüşmenizden sonra ABD ile ilişkilerin nasıl bir yön izleyeceğini düşünüyorsunuz?" sorusunu ise şöyle yanıtladı:

"Sayın Biden ile ilişkilerimizi müttefikliğe ve stratejik ortaklığa yakışır şekilde sürdürmek arzusundayız. Amerika ile Suriye'den Libya'ya, terörle mücadeleden enerjiye, ticaretten yatırımlara kadar geniş bir yelpazede ciddi iş birliği potansiyeline sahibiz. Ülkelerimiz arasındaki mevcut mekanizmaları işleterek bu potansiyeli tam manasıyla hayata geçirmeyi hedefliyoruz."

NATO Zirvesi öncesi Libya'ya bir heyet gönderdiği hatırlatılarak, "Libya'da önümüzdeki dönemde ne gibi gelişmeler olabilir?" sorusu üzerine Erdoğan, Libya'nın meşru hükümeti ile yakın iş birliği içinde olduklarını, zirve öncesinde de Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu başkanlığındaki heyetin, Libya'da bir dizi görüşme gerçekleştirdiğini ifade etti.

Brüksel zirvesinden önce böyle bir ziyaretin yapılmasının çok önemli ve iyi olduğunu dile getiren Cumhurbaşkanı Erdoğan, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Arkadaşlarımız geç saatlere kadar orada bu çalışmayı yaptılar. Gerek Başbakan gerek Konsey Başkanı ile yapılan verimli görüşmeler neticesinde memnuniyetle döndüler. Libya tarafı da bu ziyaret ve görüşmelerden memnuniyet duydu. Libya ile ilişkilerimizi güçlendirme, anlaşmalarımızı gözden geçirme fırsatı bulduk. Bu ziyaret tabii dünyada da çok farklı bir şekilde izlendi. Bundan sonra da bu çalışmaları belirli aralıklarla devam ettireceğiz. Sadece Libya değil burası için de öyle… Afganistan, Pakistan, Türkmenistan, Kazakistan, Kırgızistan ve bütün bu bölgede inşallah bu ekip, bu tür çalışmalarını sürdürecek. Bunları yapmamızın sebebi var. Böylece 'Türkiye sizinle her zaman beraber, sizi yalnız bırakmayacak.' diyoruz. Bu diplomasi ilişkisini sürekli diri tutacağız. Bununla beraber onların taleplerini öğrenmek, bizim taleplerimizi iletmek için sürekli bu görüş alışverişi yapmak istediğimizi onlara bildireceğiz."

"Afganlı kardeşlerimize desteğimizi güçlü şekilde sürdüreceğiz"

ABD'nin Afganistan'dan çekilme sürecinin resmen başladığı ve Türkiye'nin Afganistan'da varlığını sürdürmesi beklentisinin söz konusu olduğu belirtilerek, "Türk ordusunun Afganistan'daki varlığı devam edecek mi? ABD ile Afganistan özelinde nasıl bir iş birliği süreci işleyecek?" sorusuna Cumhurbaşkanı Erdoğan, şu yanıtı verdi:

"Türkiye, Afganistan'da istikrar ve barış için en fazla çaba gösteren ülkelerin başında geliyor. NATO misyonuyla bulunduğumuz Afganistan'da, sürdürülebilir bir huzur ortamının tesisi için her türlü katkıyı vermeye devam edeceğiz. ABD'nin Afganistan'dan çekilme kararı sonrasında, Türkiye burada çok daha fazla sorumluluk alabilir. Afganistan'daki bütün tarafların ve bölge ülkelerinin yapıcı katkılarıyla barış sürecini kalıcı hale getireceğimize inanıyorum. Bundan sonraki süreçte de barış çabalarımızı ve Afganlı kardeşlerimize desteğimizi güçlü şekilde sürdüreceğiz. İnşallah biz Afganistan'daki kardeşlerimizin sıkıntılara düçar olmasına fırsat vermeyiz."

Yunanistan ile ilişkiler

Cumhurbaşkanı Erdoğan, "NATO Zirvesi'nde yaptığınız görüşmelerde Suriyeli mülteciler meselesi de gündeme geldi mi? Avrupa Birliği ile olumlu gündem konusunda gelinen son nokta nedir?" şeklindeki soru üzerine, "Maalesef Avrupalı liderler bu konuları hiç gündeme getirmedi diyebilirim." karşılığını verdi.

Konuyu kendilerinin gündeme getirdiğini belirten Erdoğan, şöyle devam etti:

"Özellikle bu Frontex olayını gündeme getirdik. Frontex konusunda onların da şikayetçi olduğunu bizzat kendilerinden duyduk. Frontex'in başındaki şahsın bunlar tarafından da eleştirildiğini gördük. Miçotakis'le görüştük. Kendisine bir şey söyledim. 'Bugünkü toplantı gibi bundan sonra da biz, üçüncü kişi, kurum veya devletleri aramıza sokmayalım. Yapacaksak bu işleri beraber yapalım. Senin özel temsilcin, benim özel temsilcim bir arada görüşsünler, bizi haberdar etsinler. Ondan sonra da biz bir araya gelelim. Adımları da buna göre atalım.' dedik. Mutabık kaldığımız en önemli konu da zaten bu oldu. İnşallah bundan sonra Yunanistan'la devletler, kurum ve kuruluşlar araya girmek suretiyle değil, daha çok benim özel temsilcim İbrahim Bey ile kendi özel temsilcisi Eleni Hanım haberleşerek, bir araya gelerek adımları da ona göre atmış olacağız. Bizim Miçotakis'le bir araya gelişimiz onlar için bayramlık şeker gibi oldu. Bu çok önemli bir şey. İyi oldu, güzel geçti. Temenni ediyorum bundan sonrası da güzel olsun."

Savunma sanayiindeki gelişmeler

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye'nin son dönemde NATO ülkelerine ve partnerlerine de SİHA satmaya başladığı ve bunun dünya medyasında çeşitli yorumlara neden olduğu belirtilerek, "NATO Zirvesi'nde bununla ilgili bir talep ya da değerlendirme oldu mu? Savunma sanayimizde gelinen aşamayı ve yeni projeleri değerlendirebilir misiniz?" sorusu üzerine, şunları söyledi:

"Bu konuya ilgiyi özellikle NATO Zirvesi'nde de gördük. Bu konuda bizim en son Polonya ile bir anlaşmamız oldu. Tabii Polonya'dan sonra bir yerde bu işin kapısı açılmış oldu. Şimdi talepler zaman zaman geliyor, gelecek. Tabii burada bizim açımızdan bir şey çok önemli. Baykar'ın bu alanda attığı adım Avrupa'ya Türk savunma sanayisinin açılması demektir. Gerek İHA'da gerek SİHA'da gerek Akıncı'da ilk defa Avrupa pazarlarına Türk savunma sanayisinin ürünleri girecek. Şimdi bazı yeni ürünler de var. Onların mühimmatı var. O mühimmatlar da çok önemli. Onlar da bu pazarlara girecek. Bunların girmesiyle beraber NATO'da, NATO ülkelerinde bu silah, araç, gereç, mühimmat bunların bulunması çok çok önemli. Polonya bu noktada önemli. Diğerleri hakeza öyle. Temenni ediyorum ki bundan sonraki süreçte bu adımları güç birliği yaparak devam ettiririz."

"Taslak çalışma tamamlandı"

Siyasi Partiler Yasası ve Seçim Yasası ile ilgili çalışmaları MHP'ye ilettikleri hatırlatılarak, bununla ilgili bir dönüş olup olmadığının sorulması üzerine Erdoğan, "Seçim Yasası ile ilgili Hayati Bey hazırlanan paketi Cumhur İttifakı'nın tarafı Feti Bey'e ulaştırmış durumda. Oradan yapılacak dönüşten sonra biz tekrar değerlendirmemizi yapıp adımlarımızı ona göre atacağız." dedi.

Yeni anayasa çalışmalarının hangi aşamada olduğunun sorulması üzerine ise Erdoğan, "Anayasa ile ilgili bizim çalışmalarımızı şu anda Yavuz Atar Bey'in başkanlığındaki Anayasa Bilim Kurulu yürütüyor. Taslak çalışma tamamlandı. Bu çalışmayı aynı şekilde biz yine müttefikimiz MHP'ye vermenin hazırlığı içindeyiz. MHP Genel Başkanı Sayın Devlet Bahçeli Bey hazırlıklarını bize gönderdiler. Biz bir heyetle de ona çalışıyoruz. Bunları birbirine mezcedeceğiz. Sonra da inşallah her ikimizin ortak bir kabulü olarak bunu parlamentodaki diğer partilerle, STK'larla ve kamuoyuyla ayrıca paylaşacağız." değerlendirmesinde bulundu.

"Cumhur İttifakı'nın adayı belli"

Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Seçimle ilgili olarak Millet İttifakı'nda ortak aday hususunda kafa karışıklığı olduğu görülüyor sanki. Sayın Kılıçdaroğlu'nun da son zamanlarda adaylığa daha yakın durduğu gözleniyor. Bir sonraki seçimde rakibinizin nasıl bir profilde olmasını istersiniz?" sorusu üzerine, şunları söyledi:

"Cumhur İttifakı'nın adayı belli. Dolayısıyla bizim karşımıza kimin çıkacağı bizi pek de ilgilendirmiyor. Biz şimdi Cumhur İttifakı'nın adayı olarak, Allah ömür verirse, yapmamız gereken, hazırlıklarımızı en güçlü şekilde, en güzel şekilde yapmak; 19 yıl içinde ülkemizi nereden nereye getirdik, bundan sonraki süreçte her alanda nereden nereye götüreceğiz, bunun çalışmasını yapmak… Bunun için de ciddi bir ekip, ciddi bir kadro kurarak bu adımları atmamız gerekiyor. Bu iş tabi kuru sıkı atmakla olmuyor. Bunun için ciddi bir ekip ve kadro çalışması bizim için önem arz ediyor."

"Arzumuz en kısa zamanda maskeden de kurtulalım"

Türkiye'de son dönemde aşılama konusunda bir ivme yakalandığı belirtilerek, tam normalleşmenin ne zaman olacağına ilişkin soru üzerine ise Erdoğan, şunları kaydetti:

"Aşılamada bugün (16 Haziran) itibarıyla birinci ve ikinci doz toplamında 37 milyonu geçmiş durumdayız. Birinci dozda 23 milyon, ikinci dozda 14 milyon aşı yapıldı. Şu an itibarıyla sıkıntımız yok. İyi bir konumdayız. Çin de, Almanya da bize verdikleri sözü yerine getiriyorlar. Aşıları peyderpey gönderiyorlar. Bu arada da bizim yerli aşımızla ilgili çalışmalar da yoğun bir şekilde devam ediyor. Temenni ederim ki eylül, ekim gibi biz de kendi aşımızı üretmiş oluruz. Bu çalışma da devam ediyor. Bu yoğun aşı süreci de pek çok yerde rahatlama meydana getirdi. İş öyle bir yere geldi ki organize sanayi bölgelerinde de aşılar yapılıyor. Öğretmenlerin de aynı şekilde aşıları devam ediyor. Sağlık Bakanlığı herkesi hızla aşılama noktasında çalışmalarını sürdürüyor. Şu anda vefat sayısı ciddi manada azaldı. Temennimiz vaka sayısını daha da aşağı düşürmek. Umuyoruz ki maskelerin takılmaya gerek görülmeyeceği bir döneme girelim. 'Maskeleri ne zaman çıkaracağız?' sorusunun cevabını Sağlık Bakanımız en yetkili olarak en kısa zamanda inşallah verir. Bizim de arzumuz en kısa zamanda maskeden de kurtulalım. Halkımız da bu konuda bir rahatlama sürecine girmiş olsun."