Küresel Gıda Fiyatları 11 Yılın Zirvesinde!

EKONOMİ SERVİSİ

BBC’nin haberine göre; Birleşmiş Milletler (BM), Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) Gıda Fiyatları Endeksi'ne göre küresel temel gıda ürünleri fiyatları Mayıs ayında geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 39,7 arttı. Bu, 2010 yılının Ekim ayından bu yana son 12 aya bakılarak kaydedilen en büyük aylık artış. FAO Gıda Fiyatları Endeksi, dünyanın dört bir yanından, tahıldan yağa, süt ürünlerinden et ve şekere kadar geniş bir ürün yelpazesindeki fiyatları izliyor.

Bu endeks, son 12 aydır düzenli olarak artıyor. Artışta gıda üreticilerinin pandemi döneminde üretim, istihdam ve ulaştırmada yaşanan kesintilerden etkilenmesi ve maliyetlerin yükselmesi büyük rol oynadı. Son veriler genel enflasyon artışı ve gıda ürünleri fiyatlarındaki yükselişin, küresel ekonominin, salgın ardından toparlanma çabalarını nasıl etkileyeceği konusundaki kaygıları artırıyor.

ARTIŞIN SÜRMESİ BEKLENİYOR

Bitkisel yağlar, tahıl ve şekerdeki fiyat artışı endeksin bütün alt kalemlerinin yükselmesine yol açtı ve bu da FAO Gıda Fiyatları Endeksi'ni Eylül 2011'den bu yana en yüksek düzeyine çıkardı. Gıda üretimi maliyetlerinin yükselmesi bir yandan üretimdeki düşüşten bir yandan da bazı ülkelerdeki talebin artmasından kaynaklanıyor. Arz ve talep bağlantısında salgın önlemlerinin yol açtığı kesintiler yerel sıkıntılar ve yüksek fiyatlara yol açtı.

Uzmanlar yüksek talep ve düşük üretimin, tam da dünya ekonomilerinin kapanma önlemlerinden çıkmaya hazırlandığı bir dönemde enflasyonu küresel düzeyde artıracağından kaygılanıyor. Ancak bazı sektörlerde hızlı bir düzelme de yaşanabilir. Örneğin FAO bu yıl dünya tahıl üretiminin rekor düzeylere ulaşabileceğini söylüyor. Bu gibi gelişmeler fiyat artışlarının etkisini azaltabilir. Bu hafta başında İngiltere'de Perakendeciler Birliği, fiyatların yükseldiği ve Birleşik Krallık vatandaşlarının gıda masraflarının sonbahara doğru artabileceği uyarısında bulundu.

ENFLASYON BİR ÖLÇÜ

Enflasyon, gıda ürünleri ve hizmetlerin fiyatlarındaki artışın hızını gösteren bir veri. Bize yaptığımız alışverişlerin ve aldığımız hizmetlerin fiyatlarındaki artış hakkında bir fikir vermesinin yanı sıra, faiz hadlerinin yükselmesinde de etkisi oluyor. Faiz hadlerinin yükselmesi ise konut kredisinden en küçük borçlara kadar daha fazla faiz ödememize sebep oluyor.

Bunun yanı sıra genellikle metro, tren, uçak biletleri ya da emekli maaşlarında yapılacak artışlar da enflasyon oranına bağlı olarak değerlendiriliyor. Dolayısıyla enflasyon, tüketicinin elindeki paranın alım gücünü etkilemesi bakımından çok önemli bir ölçü. Yüksek enflasyon alım gücünün düşmesi demek. Fakat yüksek olmayan bir enflasyon genel olarak insanları ihtiyaçlarını erkenden almaya yöneltmek ve ücret artışlarını kolaylaştırmak gibi etkiler yapabilir ve ekonomiyi canlandırabilir. Bu yüzden birçok ülkenin merkez bankaları yıllık enflasyon hedefini yüzde 2 ile 2,5 arasında tutmayı hedefliyor.