Malatya'dan Almanya'ya götürülen ve dönüş yapmayan 43 kişi ile İçişleri Bakanlığından açıklama geldi.

Malatya’dan Almanya’ya götürülen ve dönüş yapmayan 43 kişi ile ilgili sular durulmuyor

Son günlerde kamuoyuna yansıyan Yeşilyurt Belediyesinin derneklerle çevre duyarlılığını geliştirme konulu ortak projeler yaparak, kamu görevlisi olmayan kişilerin hizmet pasaportu almalarını sağladığı, bu kapsamda yurt dışına gönderilenlerin bir kısmının ülkeye geri dönmediği iddiaları üzerine yapılan açıklamada, şu ifadelere yer verildi:

"Bilindiği gibi; hizmet pasaportlarının kimlere verileceği 5682 sayılı Pasaport Kanununun 14/B maddesinde aşağıdaki gibi düzenlenmiştir:

Hizmet Damgalı Pasaportlar: Bu Kanun gereğince kendilerine diplomatik veya hususi damgalı pasaport verilmesi mümkün olmayan kimselere, Hükümetçe, hususi idarelerce veya belediyelerce resmi vazife ile dış memleketlerde vazifeye alındıklarında verilir…

Konunun ayrıntıları ise Bakanlığımız Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğünün 9 Mart 2018 tarihinde yayınladığı 'İkinci Nesil Pasaport Uygulama Talimatı'nın 25 ve 26'ıncı maddelerinde açıklanmıştır.

Bahse konu talimatın hizmet damgalı pasaport taleplerinin karşılanmasına ilişkin esaslar başlıklı 26'ncı maddesinin altıncı fıkrası; 'Belediyelerin yurtdışında görevlendireceği kurum dışı kişiler için yapılacak hizmet pasaportu talepleri; belediye meclis kararı, valilik oluru ve belediye başkanı ya da yetki vereceği kişi tarafından imzalanmış hizmet damgalı pasaport talep formu ile başvurulması halinde karşılanacaktır.' hükmünü haizdir.

Yürürlükte bulunan hukuki düzenlemelerden de görüldüğü gibi; Belediyelerin sivil toplum kuruluşlarıyla gerçekleştireceği işbirliği çerçevesinde kamu görevlisi olmayan kişiler için Hizmet Damgalı Pasaport talebinde bulunabilmesi için sivil toplum kuruluşlarıyla işbirliği protokolü yapması, belediye meclisi kararı alması, alınan bu kararı mahalli mülki idare amirine onaylatması, belediye başkanı ya da yetki vereceği kişi tarafından imzalanmış hizmet damgalı pasaport talep formu ile valiliğe başvuruda bulunması gerekmektedir.

Bu doğrultuda, Bakanlığımız tarafından bu konuda oluşabilecek suiistimallerin önüne geçebilmek ve hassasiyetlere dikkat çekmek amacıyla 2016, 2018 ve sonuncusu da 2020 yılında olmak üzere müteaddit defalar genelge veya talimat yazıları hazırlanarak Valiliklere bildirilmiş,  valiliklerce de ilgili kamu kurum ve kuruluşlarına gerekli duyurular yapılmıştır.

Örneğin, Bakanlığımızın 22 Haziran 2016 tarihli genelgesinde; resmi görevleri olmayan bazı kişilerin hizmet damgalı pasaport temin ederek yurt dışına gittikleri, sürekli kalabilmek için iltica talebinde bulundukları, bu durumun devletimizin itibarına gölge düşürebileceği belirtilerek, belediyelerce kendi personeli olmayan kurum dışı kişilere yurtdışı görevlendirme yapılmasının ancak istisnai olarak uygulanması ve bu durumda valilik oluru alınması talimatı verilmiştir. 

Ayrıca, 10 Aralık 2020 tarihli yazımızda; 'Son zamanlarda valiliklerden alınan geri bildirimlerden; bazı belediyelerin kültürel etkinlikler adı altında ilgisiz kişileri belediye meclisi kararı alarak valilik oluru ile görevlendirdikleri, bu kişilerin yurt dışına çıkmaları halinde ülkemize geri dönmeyerek iltica talebinde bulunacakları yönünde bilgiler elde edildiğine vurgu yapılarak yurt dışı görevlendirmelerde suiistimallerin önlenmesi amacıyla valiliklerce gerekli hassasiyetin gösterilmesi için talimat verilmiştir.

Gelinen aşamada birçok yerel yönetim tarafından bu konuda gerekli hassasiyet gösterilerek, kendilerine yapılan talepler reddedilmiş, şüpheli bazı talepler ise nüfus ve vatandaşlık müdürlüklerince önlenebilmiştir.

Aynı şekilde, bu konudaki kötü niyetli bazı girişimler Emniyet Birimlerimizin çalışmalarıyla da engellenmiş ve konu adli makamlara intikal ettirilmiştir. Ankara Emniyet Müdürlüğümüzce, 'kültür turu' gerekçesiyle yurt dışına insan çıkarılmasını sağlayanlara yönelik olarak 4 Mart 2020 tarihinde gerçekleştirilen operasyon buna örnektir.

Malatya İli Yeşilyurt Belediyesi olayı özelinde konu değerlendirildiğinde; 

Belediye ile bir dernek arasında düzenlenen protokol uyarınca, çevre duyarlılığını geliştirme konulu proje kapsamında, hizmet damgalı pasaport alarak yurt dışına giden bazı kişilerin yurda dönmediğine dair iddialar, Malatya Valiliğince Bakanlığımıza intikal ettirilmiştir. Bakanlığımızın 12 Mart 2021 tarihli onayı ile Mülkiye Müfettişi görevlendirilerek, soruşturma başlatılmıştır.

Elde edilen bilgi ve bulgularda; Yeşilyurt Belediyesi görevlilerinin, işbirliği projeleriyle ilgili meclis kararı alınması, pasaport alacak kişilerin belirlenmesi, pasaport başvurularının alınması ve ilgili makamlara iletilmesi; Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünün, söz konusu Belediyenin talebinin alınıp incelemesi ve Nüfus Müdürlüğüne iletilmesi; Nüfus Müdürlüğünün hizmet pasaportlarının hazırlanmasında; vali yardımcısının ise vali uhdesinde olan onay işlemini kendisinin gerçekleştirmesi sebebiyle sorumluluklarının bulunduğu değerlendirilmiştir.

Bu sorumluluklar çerçevesinde başlatılan soruşturma tüm yönleriyle devam etmektedir. Soruşturmada bu aşamada sorumlulukları bulunduğu değerlendirilen ilgili Vali Yardımcısı ile Nüfus ve Vatandaşlık İl Müdürü, Bakanlığımızca;  2 kamu görevlisi de valiliklerince olmak üzere; 4 personel görevden uzaklaştırılmıştır. 

Soruşturma sonucunda; İçişleri Bakanı tarafından Belediye Başkanı ve diğer belediye görevlileri hakkında, İl Valisi tarafından da Vali Yardımcısı ve diğer kamu görevlileri hakkında 4483 sayılı Kanun uyarınca karar verilecektir. Ayrıca Devlet Memuru olan görevliler hakkında disiplin yönünden de işlem tesis edilmektedir. 

Ayrıca son günlerde benzer şekilde gündeme gelen diğer yerel yönetimler hakkında da inceleme ve soruşturma çalışmalarımız devam etmekte olup, Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğünün 16 Nisan 2021 tarihli yazısıyla suistimallerin önlenmesi amacıyla tedbirleri arttırıcı yeni bir düzenleme yapılıncaya kadar, mahalli idarelerce yurtdışına görevlendirilen kamu personeli olmayan kişilere hizmet damgalı pasaport düzenlenmesi uygulaması geçici olarak durdurulmuştur. 

Kamuoyuna saygıyla duyurulur." (İLKHA)