PAKİSTAN
Reuters'e göre Hindistan-Pakistan ilişkilerini değerlendiren Delhi’den bir kaynak, iki ülkenin üst düzey istihbarat yetkililerinin katılımıyla Ocak ayında Dubai'de gizli bir görüşme yapıldığını söyledi.

Nükleer silaha sahip iki ülke arasındaki ilişkiler, Keşmir'de bir askeri konvoya düzenlenen saldırıda 40 Hindistan askerinin öldürüldüğü 2019 yılından bu yana gergin. Hindistan, saldırıdan Pakistan destekli milis gruplarını sorumlu tutmuş ve savaş uçaklarıyla Pakistan topraklarını hedef alarak misilleme yapmıştı.

Bu olayın ardından 5 Ağustos 2019'da Hindistan Başbakanı Narendra Modi, bu bölge üzerindeki kontrolünü güçlendirmek amacıyla Keşmir'in özel anayasal statüsünü iptal etti. Pakistan, bu harekete cevaben Hindistan ile diplomatik ilişkilerin seviyesini düşürdü ve ticari ilişkilerini de askıya aldı.

Ancak iki ülkenin hükümetleri son birkaç aydır ‘arka kapı’ diplomasisi başlattılar ve ilişkileri normalleştirmeye çalışıyorlar. Pakistan, bir Hindistan yolcu uçağının ülkeye acil iniş yapmasına izin verirken; Hindistan, Pakistan Başbakanı İmran Han'ın Sri Lanka'yı ziyaret etmek için Hindistan hava sahasından geçmesine izin vermişti. Ayrıca Pakistanlı bir cirit ekibi geçen ay Hindistan'ı ziyaret etti.

Reuters'e göre, iki ülke arasında ‘arka kapı’ diplomasisi hakkında bilgi sahibi olan kaynaklar, Birleşik Arap Emirlikleri'nin işbirliğiyle Ocak ayında Dubai'de gerçekleştirilen görüşmelere Hindistan’ın istihbarat teşkilatı RAW ve Pakistan'ın ISI yetkilileri katıldığını bildirdi.

Görüşmeyi doğrulayan Delhi'deki bir kaynak, “Geçmişte özellikle kriz sırasında iki ülke arasında benzer toplantılar oldu, ancak bu toplantılar hiçbir zaman kamuoyuna açıklanmadı. Hala ters gidebilecek çok şey var. Bu pek çok kez oldu, bu yüzden kimse toplum içinde bundan bahsetmiyor. Adını bile koymak zor. Bu bir barış çabası değil. Buna yeniden bir araya gelme diyebilirsiniz." dedi.

İki ülkenin ikili ilişkileri yeniden kurmasının bazı nedenleri de var. Hindistan, geçen yıldan beri Çin ile bir sınır anlaşmazlığı yaşıyor ve Pakistan ile yeni bir askeri cephe açmak istemiyor.

Öte yandan, Çin’in müttefiki Pakistan ekonomik zorluklar içinde ve mali sıkıntıdan kurtulmak için IMF kurtarma paketine bağımlı. Böyle bir senaryoda, ABD birliklerinin Afganistan'dan çekilmesinden sonra batı sınırını sabit tutmak isterken, Keşmir sınırındaki uzun vadeli gerilime direnip direnemeyeceği belli değil.

Ocak ayında Dubai’de gerçekleştirilen toplantıdan sonra, Hindistan ve Pakistan halen uygulanmakta olan Keşmir'deki Denetim Hattı'nda ateşkes ilan etti.

İki ülke, onlarca yıldır kan dökülen bölgedeki durumu normalleştirmek için bu yıl Keşmir’in kendi yönetimlerinde kalan bölgelerinde seçim yapacaklarını duyurdu.

Reuters'e konuşan kaynaklara göre, iki ülke geleneksel [gerilim içeren] söylemi düşürme konusunda anlaştı.

Buna göre Pakistan, Ağustos 2019'da Keşmir'in anayasal statüsündeki değişikliğe yönelik itirazını kaldırırken, Hindistan Keşmir'deki şiddetten Pakistan'ı suçlamaktan kaçınacak.

Bu detaylar daha önce açıklanmadı. Hindistan, Keşmir'deki olaylar için Pakistan'ı sorumlu tutuyor, ancak Pakistan iddiayı reddediyor.

Reuters'e konuşan bir kaynak, “Her iki ülke de Keşmir'de içeriden saldırılar olabileceğinin farkında ve bunlarla nasıl başa çıkılacağı konuşuluyor. Yollarına  çıkmalarına izin verilmemeli. Kaynaklar Reuters'e, 74 yıllık Keşmir sorununu çözmek için herhangi bir plan ortaya konulmamış olmasına rağmen iki ülkenin ilişkileri yeniden kurmak için gerilimi azaltmaya çalıştığını söyledi.

Çeviri: Engin Dinç