Irak'ta sivillerin öldürülmesiyle gündeme gelen Amerikan özel güvenlik şirketi Blackwater'ın kurucusu Erik Prince'in Halife Hafter'e yardım için operasyon planladığı ortaya çıktı.

Geçen hafta Perşembe günü BM Güvenlik Konseyi'ne sunulan ve AP haber ajansının Cumartesi günü ele geçirdiğini belirttiği BM uzmanlar raporunda, Hafter'e askeri teçhizat sağlamak üzere "Opus Projesi" adı altında "iyi finanse edilmiş bir özel askeri şirket operasyonu" planlandığı bildirildi.

ABD'nin eski başkanı Donald Trump'a yakın bir isim olarak bilinen Prince ile birlikte Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) merkezli üç şirketin ve yöneticilerinin de adının geçtiği BM raporunda, söz konusu kişiler Hafter'in başkent Trablus'un kontrolünü ele geçirmek üzere başlattığı taarruza yardım ederek Libya'ya yönelik BM silah ambargosunu ihlal etmekle suçlandı.

"Hafter'e teklif Mısır'da yapıldı"

Raporda Prince'in Nisan 2019'da Opus Projesi adı altında bir özel askeri operasyon düzenlemeyi teklif ettiği ve üç hava aracının sağlanmasına yardım ettiği belirtiliyor. Prince'in Hafter'e söz konusu teklifi, Mısır Devlet Başkanı Abdülfettah Sisi'yi ziyaret ettiği 14 Nisan 2019 ya da bu tarih civarında Kahire'de yaptığı belirtiliyor.

Raporda, 2019 yılı Haziran ayında tespit edilen "Opus Projesi"nin Hafter güçlerine "silahlı döner kanatlı hava araçları, atak helikopteri, istihbarat keşif ve gözlem özellikli hava araçları, deniz tecrit sistemleri, insansız hava araçlarının (İHA) yanı sıra siber, istihbarat ve hedefleme sistemlerinin sağlanmasını öngördüğü kaydedildi.

BAE merkezli üç şirketin, operasyonun planlama, idare ve finansmanında kullanıldığı belirtiliyor. Şirketlerin adları Lancaster 6 DMCC, L-6 FZE ve Opus Capital Asset Limited FZE olarak geçiyor.

Raporda, Hafter'in operasyon için temin edilen hava araçlarından memnun kalmaması ve ekip yönetimine tehditlerde bulunması sonucu Opus Projesinin hava ve deniz ayağının 2019 Haziran ayında iptal edildiği, şirkete bağlı 20 özel tim mensubunun şişme botlarla Bingazi'den Malta'ya tahliye edildiği belirtildi.

"Kaçırma ve yok etme operasyonu"

Rapora göre özel tim mensupları 2020 yılı Nisan ve Mayıs aylarında "yüksek değerli hedeflerin yerini tespit edip kaçırılması ya da yok edilmesi" göreviyle bir kez daha Libya'ya gönderildi. Bu sefer doğrudan BAE'nin temin ettiği askeri teçhizatın kullanılması planlanıyordu. Ancak saldırılarda kullanılacak helikopterlerin Libya hükümetine ait hava savunma sistemlerine hedef olma olasılığı ve güvenlik endişeleri nedeniyle iptal edilmek zorunda kalındı.

25 Haziran 2019'da Libya'da göreve başlayan hava araçlarından birinin 26 Haziran 2019-24 Aralık 2020 tarihleri arasında Bingazi, Cufra ve Burak eş-Şati merkezli keşif, gözlem ve istihbarat faaliyetlerinde kullanıldığı belirtiliyor.

Raporda, BAE'nin BM uzmanlarının sorularını yanıtlamadığı kaydediliyor. BM Güvenlik Konseyi Yaptırımlar Komitesine sunulan raporun önümüzdeki ay kamuoyuna açıklanması bekleniyor.

Prince suçlamaları reddetti

Blackwater'ın kurucusu Prince ise raporda yer verilen suçlamaları reddetti. Prince'in avukatı Matthew Schwarz, müvekkilinin 2019'da ya da başka bir zaman Libya'da hiçbir askeri operasyonla ilgisinin bulunmadığını savundu. Schwarz, "Bay Prince Libya'da hiç kimseye silah, personel ya da askeri teçhizat sağlamamıştır" açıklamasını yaparak müvekkilinin 2019'da Mısır'da bulunmadığını, Hafter ile hiçbir şekilde buluşması ya da görüşmesinin de söz konusu olmadığını belirtti.

Irak'taki Blackwater skandalı

Trump döneminin Eğitim Bakanı Betsy DeVos'un ağabeyi olan Erik Prince, özel güvenlik şirketi Blackwater'ı kurmuş ve ABD'nin 2003'teki Irak işgalinde oynadığı rolle çatışmalarda özel şirketlerin görevlendirilmesinin öncülüğünü yapmıştı. Blackwater'a bağlı askeri personelin Bağdat'ta 17 sivili vurarak öldürdüğünün ortaya çıkması 2007 yılında yoğun uluslararası tepkilere yol açmıştı. Olaydan sorumlu tutulan bir Blackwater elemanı 2018 Aralık ayında cinayetten, üç elemanı da kasıtsız adam öldürmeden hüküm giymiş, Başkan Trump 2020 Aralık ayında dört hükümlüyü de affetmişti.

Skandalın ardından Blackwater şirketinin adı değiştirilmiş ve Prince sahip olduğu hisseleri satmıştı.

Hafter'in Trablus taarruzu

Libya'nın doğu ve güney bölgelerinde kontrolü elinde bulunduran Halife Hafter'e bağlı güçler 2019 yılı Nisan ayında başkent Trablus'u ele geçirmek üzere Ulusal Mutabakat Hükümetine (UMH) karşı taarruz başlatmış, ancak Türkiye'nin askeri desteğini yoğunlaştırması sonucu geri çekilmiş ve elindeki bazı bölgelerin kontrolünü de kaybetmişti. Hafter'in baş destekçileri arasında Mısır ve BAE bulunuyor. Taraflar arasında Ekim ayında imzalanan ateşkes anlaşmasının ardından siyasi süreç başlatılmış, ülkeyi bu yıl 24 Aralık'ta meclis seçimlerine götürecek geçici birlik hükümeti kurulmuştu.