Akıllı telefonla taksi çağırma hizmeti veren Uber'in Türkiye'ye girişi, tartışmaları ve yasakları da beraberinde getirmiş, Uber hizmeti veren şoförlere saldırılar olmuştu.

İstinaf mahkemesinin, ilk derece mahkemesinin aldığı kararı hatalı bularak Uber'e erişim engelini kaldırmasıyla tekrar gündeme gelen Uber uygulaması merak uyandırdı. İşte tüm yönleriyle Uber olayı.

Türkiye'de de hizmet vermiş olan akıllı telefonlardan taksi çağırma uygulaması olan Uber, özellikle taksicilerin büyük şikayetleri ile karşılaşmıştı. Önce Uber taksilere ve yolcularına cezalar kesilmişti. Şirket, vergi ödediklerini açıkladı. Taksiciler ise 'ekmeklerini ellerinden aldığını' söyledikleri bu uygulamaya karşı çıkmıştı.

Uber nedir? nasıl kullanılır? normal taksiden farkı nedir?

Uber nedir sorusu, uygulamanın Türkiye'de tartışma konusu olmasıyla birlikte daha fazla sorulmaya başlandı. Peki, Uber nedir, nasıl kullanılır? Uber uygulaması ile gerçekleştirilen taşımacılık hizmetinin normal taksi ya da toplu taşımadan farkı nedir?

ABD'li Uber şirketi akıllı telefonlara indirilen uygulama üzerinden taksi ya da lüks araç, hatta tekne hizmeti sağlıyor. Araca ihtiyacı olanlar ile araç sahibi olanları bir araya getiren uygulama, normal taksi ve toplu taşıma hizmetlerinden bazı farklılıklar gösteriyor.

Uber, bir akıllı telefon uygulamasıdır. Telefona yüklendikten sonra kullanıcılara gidecekleri yerlere kadar eşlik edecek ulaşım aracını tespit etme, bulma, çağırma, fiyatını ve güzergahını belirleme hizmeti vermektedir. Kullanıcı gideceği yere taksi, lüks araç, tekne ya da herhangi bir araç ile gitme seçeneklerine sahip olabiliyor.

Nereye gidileceği ilk etapta sisteme yazıldığı için şoföre nereye gidileceğini tarif etmeye gerek kalmıyor. Uber ulaşım hizmeti, kredi kartı ile ödeme imkânı sağladığı için nakit para bulundurma gerekliliğini de ortadan kaldırıyor.

Uber nasıl kullanılır?

Uber uygulamasını kullanmak için ilk olarak uygulama marketinden Uber uygulamasını akıllı telefona indirmek gerekmektedir. Ardından uygulamaya telefon numarasıyla veya e-posta adresi ile kayıt olmak gerekecektir. Bu aşamaları tamamladıktan sonra Uber uygulamasının ana ekranı açılır.

Ana ekranda bulunan haritadan bir konum seçerek veya arama kutucuğuna gidilecek yer yazılarak bir Uber aracı çağırılmaktadır.

Uber'de 3 farklı araç tipi bulunmaktadır. Bunlar Uber Taxi, Uber XL ve Uber Black'tir. Araç çağırma ekranında sürücü ile eşleşme sağlandıktan sonra sürücünün ve aracın bilgileri yer alacaktır. Plaka, sürücü adı, sürücünün fotoğrafı ve sürücünün puanı yolculara sunulmaktadır. Eğer sürücü beğenilmez ise araç çağırma işlemi iptal edilebiliyor. Bundan sonra da gidilmek istenilen yer seçiliyor. Varış noktası seçildikten sonra, daha araç gelmeden yolculuğun ne kadar tutacağı görülebiliyor.

Uber, Türkiye'de neden yasaklandı?

Türkiye'de Uber kullanmak yasaklanmıştı. Peki Uber Türkiye'de neden yasaklandı? Uygulamadan en çok şikayetçi olan taksiciler, Uber sisteminin Türkiye'de vergi ödemediğini, bunun da haksız kazanç olduğunu dile getiriyor ve "Taksiciler plaka alıp vergi ödüyor. Uber uygulamasının hesapları Hollanda bankalarıyla çalıştığı için hiçbir şekilde vergi ödenmiyor." iddiasında bulunuyorlar.

Taksiciler vergi ödemiyor dese de firma ödediğini söylüyor. Şirket, yasal mevzuata uygun çalıştıklarını ileri belirtiyor. Konuya ilişkin açıklamalarda bulunan Uber Genel Merkezi, "İstanbul'daki UberXL araçlarımızda Ulaştırma Bakanlığı'ndan ve İstanbul Belediyesi'nden gerekli belgeler temin edildi ve vergimizi vererek çalışıyoruz. Gerekli belgelere (D2) sahip olduğumuz için korsan diye tabir edilen yasadışı taşımacılık unsurlarına uygulanan cezalar bize uygulanmamalı. Amerika'da New York, San Francisco, Los Angeles, Fransa'da Paris Uber'in en yaygın olarak kullanıldığı şehirlerden. Uber, ulaşım teknolojisiyle şehirlere katkı sağlamak için bütün dünyada bakanlıklar ve belediyeler ile el ele çalışıyor" açıklamasında bulunmuştu.

-Uber nedir?

Uber, San Francisco, Kaliforniya menşeli Amerikan uluslararası ulaşım şirketidir. Uber, mobil uygulaması geliştirir, pazarlar ve işletir. 28 Mayıs 2015 itibarıyla, bu hizmet dünya çapında 58 ülkede ve 300 şehirde kullanılmaktadır.

Uber 2009'da Travis Kalanick ve Garrett Camp tarafından "UberCab" olarak kurulmuş, uygulama ertesi Haziran piyasaya çıkarmıştır. 2014'te araba paylaşımı ile deney yapmış ve diğer güncellemeler yapmıştır. Uber ar-ge çalışmaları sonucunda otonom araç ile yolcu taşımacılığına başlamıştır.

Uber Türkiye hakkında

Uber, 2014 Haziran ayında Türkiye'de 10 şoförle UberBLACK hizmetini başlattı.

Emniyet Genel Müdürlüğü, Aralık 2016'da tüm illere gönderdiği talimatla Uber'e korsan taşımacılık suçundan ceza kesilmesini istedi.

İstanbul Taksiciler Esnaf Odası Eylül 2017'de Uber’e dava açtı.

Uber, Eylül 2018'de e-fatura sistemine geçti.

Uber, Türkiye'de 2 bini taksi olmak üzere 8 binden fazla aktif sürücü ve 4 milyon kullanıcıya ulaştı.

Uber, İstanbul'daki XL faaliyetlerini 31 Mayıs 2019 itibarıyla durdurdu.

16 Ekim 2019 tarihinde İstanbul 10. Asliye Ticaret Mahkemesi, haksız rekabet oluştuğu gerekçesiyle Uber faaliyetlerinin durdurulmasına, mobil uygulamasına ve internet sitesine erişimin engellenmesine karar verdi.

24 Aralık 2020 tarihinde, İstinaf mahkemesi, ilk derece mahkemesinin aldığı kararı hatalı buldu ve Uber'e erişim engelini kaldırdı. (İLKHA)