AB'nin İran ile ticaret yapmak için kurduğu INSTEX mekanizması nedir?
INSTEX; Avrupa Birliği'nin (AB), ABD yaptırımlarına rağmen İran ile ticari ilişkilerini geliştirmek için, Almanya, Fransa ve İngiltere tarafından, ABD'nin İran yaptırımlarını bertaraf etmeyi hedefleyen özel ticari mekanizmasının adıdır.
İran ile 2015 yılında yapılan nükleer anlaşma ile İran'ın nükleer programını sınırlandırması karşılığında bu ülkeye yönelik uluslararası yaptırımlar kaldırılmıştı. Fakat Trump anlaşmadan çekildiklerini açıklamış Avrupa Birliği ise ilişkileri sürdürmeyi tercih etmişti. INSTEX sayesinde AB, ABD doları kullanmadan İran ile doğrudan ticaret yapabilecekti.
İran, Avrupa Birliği'nin ekonomik anlamda taahhütlerini yerine getirmediği taktirde anlaşmadan çekilebileceklerini söylemiş, Avrupa Birliği ise anlaşma geçerli olduğu sürece Tahran'daki şirketleri destekleme sözü vermişti.
Washington, İran'ın şartlara uygun hareket etmesine rağmen anlaşmanın fazla ileri gittiğini açıklamış ve bu durumun İran'nın bölgede nükleer programını sınırlamaya yeterli olmayacağını ifade etmişti.
ABD'nin yaptırımları birçok Avrupalı şirketin İran'a yatırım yapmamasına yol açtı.
INSTEX kurumu Fransa'da tescil edildi ve bir Alman bankacı Per Fischer tarafından yönetilecek. Şirkete ortak olan Almanya, Fransa ve İngiltere gelecekte diğer Avrupa Birliği ülkelerinin de bu projeye katılmasını ümit ediyor.
İran Dışişleri Bakan Yardımcısı Abbas Arakçi INSTEX'in kurulması ile birlikte doğru yönde adım atıldığını söylemişti. (İLKHA)