Dağlık Karabağ'da 44 gün süren çatışmaların ardından, Rusya'nın arabuluculuğunda, Azerbaycan ve Ermenistan arasında varılan anlaşmayla, tüm askeri faaliyetlerin durdurulması karara bağlandı.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Ermenistan ve Azerbaycan’ın  "tam bir ateşkes" konusunda anlaştığını bildirerek anlaşmanın "Dağlık Karabağ krizinin adil koşullarda uzun vadeli çözümü için gerekli şartları oluşturacağını" söyledi.

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, anlaşmanın 9 Kasım'ı 10 Kasım'a bağlayan gece, Moskova saatiyle 00.00'dan itibaren yürürlüğe girdiğini duyurdu.

Anlaşma maddeleri arasında neler var?

Anlaşmaya göre; Ermenistan'ın işgal ettiği topraklardan çekilmesine paralel olarak Rus barış gücü beş yıllığına bölgeye konuşlanacak, tarafların itiraz etmemesi durumunda bölgede beş yıl daha kalacak.

İşgal altındaki Azerbaycan topraklarından Kelbecer 15 Kasım, Ağdam 20 Kasım, Lâçin ise 1 Aralık'a kadar Azerbaycan'a teslim edilecek.

Dağlık Karabağ ve çevresinde yerlerinden edilmiş siviller, BM Sığınmacılar Yüksek Komiserliği gözetiminde evlerine geri dönecek.

Ulaşım, iletişimin kontrolü, Rusya Sınır Güvenlik Servisi kurumları tarafından ağlanacak

Anlaşma kapsamında esirler ve cenazeler karşılıklı olarak takas edilecek.

Rusya Savunma Bakanlığı bölgeye 90 zırhlı araç ile bin 960 asker gönderecek.

Aliyev, anlaşmanın beşinci maddesi kapsamında bölgede hem Rus hem de Türkiye askerlerinin barış gücü görevinde bulunacağını, Türkiye'nin resmen bu bölgenin geleceği ve ateşkeste rol oynayacağını söyledi. İmzalanan anlaşmada Türkiye askerlerine dair bir ifade bulunmasa da Aliyev, Türkiye askerlerinin ateşkesi gözlemlemek için kurulacak merkezde bulunacağını belirtti.

Aliyev: "Bu anlaşma ile büyük siyasi zafer elde ettik"

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Azerbaycan ve Ermenistan arasında Dağlık Karabağ krizine ilişkin yapılan anlaşmanın kendileri için büyük bir zafer olduğunu söyledi.

Anlaşmanın tarihi önem taşıdığını vurgulayan Aliyev, "Video konferans yöntemiyle anlaşmayı üç devlet başkanı birlikte imzalamalıydık. Fakat son anda Ermenistan Başbakanı imtina etti. Bunu anlayışla karşılayabiliriz çünkü bu anlaşma Ermenistan'ın askeri yenilgisi anlamına gelmektedir. Paşinyan bu anlaşmayı kameralardan uzak bir yerde, korkakça imzalayacak. Kendi isteğiyle imzalamıyor. Demir yumruğumuz sayesinde imzalıyor. Bu anlaşma bizim şanlı zaferimizdir. 27 Eylül'den bugüne kadar 300 civarında yerleşim biriminin kurtarılması Ermenistan ordusunun belini kırdı. Paşinyan bu anlaşmaya imza atmak zorunda kaldı. Fakat çok miskin ve acınacak bir durumda. Ben ise büyük gurur ve sevinçle imzamı attım. Çünkü bu anlaşma, uzun yıllar süren işgale son veriyor." ifadelerini kullandı.

Aliyev, "Bu anlaşmada Dağlık Karabağ'ın statüsü konusunda bir kelime bile yok. Peki, nerede Ermenistan'ın talepleri? Dağlık Karabağ'a bağımsızlık verilsin diyorlardı. Onlara özerklik teklif ettiğimde kabul etmediler. Peki, ne oldu Paşinyan? Herhangi bir statü söz konusu değil. Ben Cumhurbaşkanı olduğum sürece de olmayacak. Bu anlaşma ile büyük siyasi zafer elde ettik. Bu siyasi zaferimiz için askeri zaferimiz önemli rol oynadı. Ordumuzla gurur duyuyoruz. Bu tarihi anlaşmaya imza attığım için mutluyum. Kendi vatanımıza, Karabağ'ımıza, Karabağ'ın tacı olan Şuşa'ya döndüğümüz için mutluyum. Ebediyen yaşayacağız bu topraklarda. Bundan sonra hiç kimse bizi o topraklardan çıkaramaz. Büyük gururla diyoruz ki Fuzuli bizimdir, Cebrail bizimdir, Zengilan bizimdir, Gubadlı bizimdir, Ağdam bizimdir, Laçin bizimdir, Kelbecer bizimdir, Şuşa bizimdir, Karabağ bizimdir. Karabağ Azerbaycan'dır. Yaşasın Azerbaycan halkı." dedi.

Azerbaycanlılar anlaşmayı meydanlarda kutladı

Azerbaycanlılar, Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in anlaşmanın "Azerbaycan için zafer, Ermenistan için ise yenilgi" anlamına geldiğini belirtmesinin ve Ermenistan güçlerinin Laçın, Kelbecer ve Ağdam illerini ay sonuna kadar boşaltacağını belirtmesinin ardından sokaklara çıktı.

Binlerce Bakülü ellerinde Azerbaycan ve Türkiye bayraklarıyla çıktıkları sokaklarda sevinç gösterisi düzenledi.

Ülkenin ikinci büyük kenti Gence'de de halk, Ermenistan işgalinden kurtarılan bölgeler için kutlama yaptı.

Paşinyan: "Acı verici bir anlaşma"

Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Azerbaycan ve Rusya devlet başkanları ile Karabağ'da süren savaşın sonlandırılması için "çok acı verici" bir anlaşma imzaladığını söyledi.

Sosyal medya hesabından açıklama yapan Paşinyan, "Anlaşma benim ve halkım için inanılmaz derecede acı." ifadelerini kullandı.

Ermeni Başbakan, "Aldığım karar, derinlemesine analizlere ve askeri duruma ilişkin bilgi sahibi kişilerin değerlendirmeleri temelinde alındı. Bildiriyi imzalamaktan başka şansım yoktu." dedi.

Paşinyan, önümüzdeki günlerde ulusa sesleniş konuşması gerçekleştireceğini de duyurdu.

Ermenistan'da halk devlet binalarına saldırdı

Ermenistan'ın başkenti Erivan da protestocular, Paşinyan'ın Ermenistan'ın işgal ettiği Dağlık Karabağ'da Azerbaycan karşısında yenilgiyi kabul etmesinin ardından devlet binalarına saldırdı.

Hükümet binasının camlarına kırarak içeri giren protestocular, Paşinyan ve Ermenistan aleyhine sloganlar attı.

Bazı protestocular Paşinyan'ın makam odasına girerken Ermenistan Başbakanı'na istifa çağrısında bulundu.

Bunun üzerine Facebook üzerinden canlı yayın yapan Paşinyan, anlaşmayı kabul etmek dışında başka bir şansı olmadığını belirtti. Paşinyan, "Halkı isyana sevk eden herkes adalet önüne çıkartılacak." diye konuştu.

Paşinyan daha sonra, gece yaşanan eylemler esnasında bilgisayar, saat, parfüm ve ehliyetinin çalındığını söyledi. Paşinyan'ın bu açıklaması Ermenistan halkını kızdırdı. Binlerce Ermeni, "Topraklarımız gitti başbakan parfüm diyor!" diyerek tepki gösterdi.

Ermenistan Savunma Bakanlığı: Askeri eylemler tamamen durduruldu

Ermenistan Savunma Bakanlığı Sözcüsü Shushan Stepanyan, Dağlık Karabağ bölgelerindeki askeri eylemlerin tamamen durduğunu söyledi.

Stepanyan, çatışma bölgesindeki durumun sabahın erken saatlerinden beri sakin olduğunu açıkladı.

Dağlık Karabağ'daki barış gücünde Türkiye de görev alacak

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Dağlık Karabağ'la ilgili Rusya'nın girişimiyle Ermenistan'la imzalanan anlaşmanın ardından yaptığı açıklamada, bölgedeki barış gücünde Türkiye'nin de olacağını söyledi.

Açıklamasında, "Bugünkü bildiride, Rusya ve Türkiye’nin ortak barış gücü görevi yer alıyor. Bölge temaslarına ilişkin tümüyle yeni bir format yaratıyoruz." diyen Aliyev, 27 Eylül'de başlayan çatışmaların devam ettiği süre boyunca Azerbaycan'a destek veren Türkiye'ye teşekkür etti.

Aliyev, "Anlaşmanın 5. maddesinde, tarafların ateşkese uyması denetiminin verimliliğinin artırılması amacıyla barış gücü merkezi oluşturulacağı yazılıyor. Bu merkezde Rus ve Türkiye askerleri faaliyet gösterecek. Türkiye resmen bu çatışmanın gelecek çözümünde ve ateşkese uyulma işinde rol alacaktır. Kardeşim Recep Tayyip Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in çabalarını takdir ediyorum. Çünkü onlar bu 45 gün boyunca sorun barış yoluyla çözülsün diye büyük çaba harcadı. Çatışmaların bitmesinde bu iki lider olumlu rol aldı. Bu aynı zamanda bölgedeki iş birliği formatını da büyük ölçüde belirliyor. Çünkü Türkiye ve Rusya arasındaki ilişkiler üst düzeydedir. Her iki ülke bizim dost ve komşu ülkelerimizdir." şeklinde konuştu.

Türkiye'den Azerbaycan'a kutlama mesajları

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, "Karabağ Azerbaycan'dır, diye haykırıyorduk inançla hep bir ağızdan. Artık Karabağ Azerbaycan'dır. Eşk olsun, sevinciniz, sevincimiz daim olsun can Azerbaycan." ifadelerini kullandı.

"Karabağ Azerbaycan'dır" diye haykırıyorduk inançla hep bir ağızdan.

Artık Karabağ Azerbaycan'dır.

Eşk olsun, sevinciniz, sevincimiz daim olsun can Azerbaycan.

— Fuat Oktay (@fuatoktay) November 10, 2020

TBMM Başkanı Mustafa Şentop, sosyal medya hesabı Twitter'dan yaptığı açıklamada, Azerbaycan'ın meşru hakkı ve galibiyetinin, nihayet düşmanı tarafından da kabul edildiğini, Ermenistan'ın işgal edip katliam yaptığı Karabağ'dan çekilmeye, teslim olmaya mecbur kaldığını belirtti. Tarihin trajik bir sayfasının Azerbaycan için zaferle kapandığına dikkati çeken Şentop, bayrak ve ezanın, Karabağ'da yeniden yükseldiğini vurguladı.

Azerbaycan’ın meşru hakkı ve galibiyeti nihayet düşmanı tarafından da kabul edildi. Ermenistan işgâl edip katliam yaptığı Karabağ’dan çekilmeye ve teslim olmaya mecbur kaldı.Tarihin trajik bir sayfası Azerbaycan için zaferle kapandı.Bayrak ve ezan Karabağ’da yeniden yükseldi.

— Prof. Dr. Mustafa Şentop (@MustafaSentop) November 9, 2020

Kardeş Azerbaycan’ın kahraman ordularının zaferini yürekten kutluyor; şehitlerimizi bir kez daha rahmetle anıyorum.Şimdi bölgede zafer ve barışın gölgesinde yaralar sarılacak, çocuklar yeniden şarkılar söyleyecek. Allah’a hamdolsun.Bu güzel gecenin şanı kıyamete kadar sürsün.

— Prof. Dr. Mustafa Şentop (@MustafaSentop) November 9, 2020

Milli Savunma Bakanlığı, sosyal medya sitesinden yaptığı paylaşımda Azerbaycan'a tebrik mesajı yayımladı. Yapılan paylaşımda şu ifadelere yer verildi:

Azerbaycan Türkü Gardaşlarımız şu Atasözünü iyi bilir: 'Kötü günün ömrü az olur!' 30 yıl önce yaşanan acılar bugün son buluyor. Kahraman Gardaşlarımız cenk meydanında gücünü gösterdi ve mertçe savaşarak zafer kazandı. Kötü günler bitti, gün zafer günüdür, kutlu olsun!

Azerbaycan Türkü Gardaşlarımız şu Atasözünü iyi bilir:

“Kötü günün ömrü az olur!”

30 yıl önce yaşanan acılar bugün son buluyor. Kahraman Gardaşlarımız cenk meydanında gücünü gösterdi ve mertçe savaşarak zafer kazandı.

Kötü günler bitti, gün zafer günüdür, kutlu olsun! pic.twitter.com/key65uQumc

— T.C. Millî Savunma Bakanlığı (@tcsavunma) November 10, 2020

Azerbaycan Şuşa'yı aldı

Azerbaycan güçleri haftalardır devam eden çatışmalarda son olarak Dağlık Karabağ bölgesindeki Şuşa kentini geri aldıklarını duyurmuştu. Dağlık Karabağ'ın ikinci büyük kenti olan Şuşa, bölgenin en büyük kenti olan Hankendi'nin 15 kilometre güneyinde bulunuyor. Kentin her iki taraf açısından da kültürel ve stratejik önemi büyük.

Anlaşma imzalanmadan önce Rusya Ermenistan hava sahasında bir Rus askeri helikopterinin vurularak düşürüldüğünü, iki askerin öldüğünü açıklamıştı. Azerbaycan helikopterin yanlışlıkla vurulduğunu duyurmuş, özür dilemişti.

Bölgede çatışmalar eylül sonunda başlamıştı. 44 gün süren çatışmaların ardından Azerbaycan, topraklarının önemli bir kısmını işgalden kurtarmış oldu. (İLKHA)