Almanya'daki Goethe Üniversitesi'nden fizikçi Reinhard Dörner ve meslektaşları, bir fotonun bir hidrojen molekülünün içinden ne kadar kısa sürede geçebildiğini ölçerek şimdiye kadarki "en kısa zaman birimini" ölçmeyi başardı. 'Zeptosaniye' adı verilen bu birim, saniyenin milyarda birinin trilyonda birine denk geliyor. Bir başka deyişle ondalık virgülden sonra 20 sıfır ve bir tane 1.

2016 yılında araştırmacılar, zamanı 850 zeptosaniyeye kadar ölçmeyi başarmıştı. Yeni çalışmada ise 247 zeptosaniyenin ölçülebildiği belirtiliyor. Bu, saniyenin milyarda biri olan femtosaniye ile karşılaştırıldığında doğrulukta muazzam bir artış anlamına geliyor.

Bilinen en kısa zaman birimi ölçüldü
Kimyasal bağların kopması ve oluşması için geçen süre femtosaniye cinsinden ölçülür ancak zeptosaniye, ışığın tek bir hidrojen molekülünün içinden ne kadar sürede geçeceğini ölçerken kullanılır. Atom fizikçisi Prof. Dr. Reinhard Dörner liderliğindeki ekip, deney için Deutsch Elektronen-Synchrotron'daki (DESY) parçacık hızlandırıcı PETRA III'ten X-ışınlarını kullandı.

1999 yılında Mısırlı kimyager Ahmed Zewail, moleküllerin şekillerini değiştirme hızını ölçtüğü için Nobel Ödülü almıştı. Yapılan son çalışmayla birlikte Profesör Dörner ve ekibindeki Goethe Üniversitesi atom fizikçileri, ilk kez büyüklük olarak femtosaniyeden daha kısa bir zaman birimini ölçebildi.

Deneyde, tek bir foton ya da ışık parçacığının iki hidrojen molekülünün elektronları arasında ne kadar sürede geçiş yaptığı hesaplandı. Etkileşim, ekibin COLTRIMS reaksiyon mikroskobu adı verilen bir araç kullanarak ölçebildiği bir dalga modeli oluşturdu.

Kullanılan araç, son derece hızlı atomik ve moleküler reaksiyonları kaydedebilen çok hassas bir parçacık detektörü olarak biliniyor. Ekip, aracı kullanarak ışık parçacığının hidrojen molekülünün içinden geçmesi için gereken süreyi 247 zeptosaniye olarak belirledi.