Koronavirüs salgını tüm dünyada milyonlarca insana bulaştı, yüz binlerce insanın ise canını aldı. Bilim insanları aşı ve tedavi çalışmalarına devam ederken bir yandan da koronavirüsün vücut üzerindeki etkilerini tam olarak çözebilmek için araştırmalarına devam ediyor. Bilim insanlarının yaptığı yeni bir çalışma koronavirüsle ilgili korkuları yeniden alevlendirdi. Araştırmalara göre koronavirüs hücrelerinin beyinde kendini kopyalayarak sağlıklı hücreleri de enfekte ettiği ortaya çıktı.

MAYMUN BEYNİ ÜZERİNDE ARAŞTIRILDI
Koronavirüs salgını dünya çapındaki vaka sayısı 29 milyona yaklaşıyor. Virüs yüzünden hayatını kaybedenlerin sayısı ise çok yakında 1 milyona ulaşacak. Bilim insanları Covid-19'a çare olacak aşıyla ilgili çalışmaları son hızla sürdürürken bir yandan da virüsün insan vücuduna verdiği zararları anlamak için çalışmalar yapıyor. Uluslararası uzmanlardan oluşan bir araştırma ekibinin yaptığı yeni araştırma laboratuvar ortamında üretilen beyin hücreleri ve maymun beyni üzerinde gerçekleştirildi.

SAĞLIKLI HÜCRELERİ DE ENFEKTE EDİYOR
Araştırmanın sonucuna göre bilim insanları koronavirüs hücrelerinin beyinde kendini kopyalayarak sağlıklı hücreleri de enfekte ettiğini ortaya çıkardı. Sağlıklı beyin hücrelerinin yakınında yer alan bu virüslü hücreler sağlıklı olanları adeta boğarak oksijensiz kalmalarına ve ölmelerine neden oluyor. Bilim insanlarının daha önce yaptığı araştırmalarda da Covid-19'a yakalanan hastalar arasında %30 ila %84 oranındaki hastanın nörolojik semptomlar geliştirdiği ortaya çıkmıştı.

ANTİKOR NAKLİYLE DÜZELEBİLİYOR
Şu an için sadece çevrimiçi ortamda yayınlanan bu yeni araştırmaya göre koronavirüsle enfekte olan beyin hücrelerinin hastalığı yenen kişilerden alan antikorlarla düzelebildiği açıklandı. Bu sonuca laboratuvarda geliştirilen beyin üzerinde yapılan çalışmalarla varıldı. Yapılan bu yeni çalışma koronavirüsün kendini kopyalayıp beyin hücrelerini öldürdüğünü kanıtlarken bir yandan da vakalarda görülen hezeyan ve beyin sisi gibi semptomlara da açıklık getirmiş oldu.

BİRÇOK OLUMSUZ ETKİSİ VAR
Şimdiye kadar yapılan çalışmalarda Covid-19 hastalarının ölüm sebepleri içinde beyinle ilintili bir bulgu yok. Ancak uzmanlar beyin hücrelerinde oluşan ve fark edilmeyen enfeksiyonların ölümcül olabileceği konusunda uyarıyor. Yale Üniversitesi'nden immunolog Dr Akiko Iwasaki ve ekibi laboratuvar ortamında bir beyin organoid'i yaparak çalışmalarını bunun üzerinde gerçekleştirdi. Organoid'in vitro olarak üretilen ve gerçekçi mikro-anatomiyi gösteren üç boyutta bir organın minyatürleştirilmiş ve basitleştirilmiş bir versiyonu. Bu organoid'lerde SARS-CoV-2 beyin hücrelerini sadece işgal etmekle kalmıyor aynı zamanda hareketlerini de değiştiriyor. Enfekte olan hücreler kendilerini hızla kopyalarken bir yandan da çevrelerindeki sağlıklı hücreleri oksijensiz bırakarak ölmelerine sebep oluyor. Nöron adı verilen beyin hücreleri normal şartlarda birbirleriyle elektrik sinyalleri aracılığıyla haberleşiyor. Sağlıklı bir beyinde bu iletişim çok hızlı ve kesintisiz şekilde yapılıyor. Ancak koronavirüs bu haberleşmeyi kesiyor. Enfekte olan hücreler yüzünden tıpkı kafa travması ya da Alzheimer hastalığında olduğu gibi beyinde oluşan ölü bölgeler hücreler arası iletişime engel oluyor ve ortaya hazeyanlar ya da beyin sisi denen durum çıkabiliyor. Viral enfeksiyonlar vücutta Alzheimer kadar kalıcı olmuyor elbette ancak Covid-19 da hastalarda bilinç bozukluğu yaratabiliyor.

VİRÜSÜN BEYNE NASIL ULAŞTIĞINI ÇÖZMEK İSTİYORLAR
New England Journal of Medicine dergisinde haziran ayında yayınlanan bir makaleye göre koronavirüs hastalarının neredeyse %84'ünde nörolojik semptomlar görülüyor. Bu semptomların arasında bilinç bulanıklığı, baş ağrısı, hafıza ve odaklanmada sıkıntılar var. Covid-19 yüzünden hayatını kaybeden hastaların bir kısmının otopsilerinde de beyinde hasar ve beyin hücrelerinde ölü gözlenmiş. Artık koronavirüsün beyne verdiği zarar ortaya çıktığına göre bilim insanları virüsün beyne nasıl ulaştığını ve bu konuyu nasıl çözeceklerini bulmak istiyor.

ANTİKORDAN ÜRETİLECEK AŞI VB. YÖNTEMLER UMUT VADEDİYOR
Bu iki soru da şu an için cevapsız kalsa da araştırmacılar laboratuvarda elde ettikleri sonuçlarda iyileşen hastalardan alınan antikorların işe yaradığını görmüşler. Bu da araştırmacılara antikorlardan üretilecek ve güvenirliği kanıtlanacak aşı ya da daha farklı tedavi yöntemlerinin beyni koronavirüsün yarattığı yıkıcı etkilerden koruyabileceği konusunda umut veriyor.