DOĞRUHABER

1950’li yıllarda kıtlıkla mücadele eden Türkiye, bugünlerde milyonları doyuracak ekmek ve yemek israfı yapıyor. Yapılan son araştırmalar israfın ulaştığı korkunç boyutu bir kez daha gözler önüne serdi. Türkiye’de gıda israfı konusunda ilgili çalışma yapan Fazla Gıda, Türkiye’de yıllık gıda israfının ekonomik karşılığının yaklaşık 280 milyar TL’yi bulduğunu belirtiyor. Bu rakamın özellikle pandemi dönemi ile yaşanan tedarik zincirindeki kırılmalar ile yıl sonunda 300 milyar TL’yi bulacağını söylüyor. Bu rakam yaklaşık 87 milyon ailenin aylık geçim masrafına eşit gösteriliyor. Bu israfın önlenmesi ile 109 milyon çocuğun yıllık eğitim masrafı, 219 milyon öğrencinin yıllık yabancı dil masrafı karşılanabilir.

HER YIL 1,3 TRİLYON DOLAR FİNANSAL KAYBA NEDEN OLUYOR

Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO)’nun araştırmalarına göre her yıl üretilen gıdaların üçte biri renk, şekil gibi kalite standartları, fazla üretim, yanlış lojistik kararlar ve tüketim tarihleri ile ilgili basit bilgilerin eksikliğinden dolayı çöpe gidiyor. Oluşan gıda atığı her yıl 1,3 trilyon dolar finansal kayba neden oluyor. Çevresel gıda atığı total karbon salınımına yüzde sekiz etki ediyor. Bu yaklaşık olarak bir milyar arabanın yıllık karbon salınımına eşit geliyor. Gıda sektöründe ise çoğu firmanın atık yönetimine özel atanmış departmanı bulunmuyor.

TÜRKİYE’DE YILDA KİŞİ BAŞINA 125 KG SEBZE MEYVE İSRAF EDİLİYOR

Firmalarin bir kaç teknikle israfın önüne geçebileceğine dikkat çeken Fazla Gıda Platformu kurucularından Arda Eren; “Örneğin soğuk zincir taşımacılığı kapsamına girmeyen ürünlerden biri olan çilek, oda sıcaklığında taşınırken üç günde bozulurken, 11 derece sabit sıcaklıkta taşınan çileklerin ortalama 10 günde bozulduğu tespit edildi. Türkiye’de her yıl üretilen 49 milyon ton meyve ve sebzenin yaklaşık 11,6 milyon tonu lojistik aşamasında doğru şekilde taşınmadığı için tüketilemez hale geliyor. Türkiye’de sebze ve meyve hasat, muhafaza, taşıma, pazarlama ve tüketim olmak üzere beş ana kademenin her birinde yapılan hatalı uygulama, ürüne bağlı olarak yüzde 25-40’lara kadar çıkan kayıplara neden oluyor. Sonunda ürün çöpe dönüşüyor. Türkiye’de kişi başına yılda 125 kilogram sebze ve meyve israf oluyor. Ürünler çöp depolama alanlarına gidiyor. Bir yılda oluşan 9-10 milyon ton sebze meyve atığı Türkiye’nin yıllık ihracatının yaklaşık 4 katına karşılık geliyor. Sebze ve meyvenin nihai bedelinin ortalama 1 dolar olduğu kabul edilirse yanlış yaş sebze ve meyve zincir sisteminin Türkiye ekonomisine maliyeti 2015 yılı verilerine göre yılda yaklaşık 9-10 milyar dolar olarak hesaplanıyor.”

“HER YIL 18,8 MİLYON TON GIDA ÇÖPE GİDİYOR”

Ülkemizde yaşanan gıda kayıp ve israfına değinen Tarım ve Orman Bakanı Dr. Bekir Pakdemirli, “Günlük olarak 4,9 milyon ekmeğin israf edildiğini görüyoruz. Üretilen sebze ve meyvelerin %50'sinde kayıp yaşanıyor. Hizmet sektöründe işletme başına yılda 4,2 ton gıda, 2.000 litre içecek israfı gerçekleşiyor. Yani ülkemizde, her yıl 18,8 milyon ton gıda çöpe gidiyor.  Bu da yaklaşık 625 bin çöp kamyonunun taşıdığı çöp miktarına denk geliyor. Dolayısıyla israf edilen gıdaların miktarını azaltmak için tüm gıda zinciri boyunca verimli çözümler üretmemiz gerekiyor" dedi.

TÜRKİYE’DE YILLIK EKMEK İSRAFI 1.5 MİLYARIN ÜZERİNDE

Aydın ve Muğla İlleri Esnaf ve Sanatkarlar Kredi Kefalet Kooperatifleri 3. Bölge Birliği Başkanı Necip Saraç, Türkiye’de her geçen gün ekmek ve gıda israfının arttığını belirterek, “1950’li yıllara kadar kıtlıkla mücadele veren ülkemiz, bugün israfla mücadele veriyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Türkiye’de, her yıl bir buçuk milyarın üzerinde ekmek çöpe gidiyor. Bunun maddi sorumluluğu kadar manevi sorumluluğu var” diyerek herkesi israf konusunda duyarlı olmaya çağırdı. Açıklamasında gıda israfına yönelik tutulan verilerden de söz eden Aydın ve Muğla İlleri Esnaf ve Sanatkarlar Kredi Kefalet Kooperatifleri 3. Bölge Birliği Başkanı Necip Saraç, “Türkiye’de bir yılda yaklaşık 18,8 milyon ton gıdanın çöpe gittiği belirtiliyor. Pandemi süreci ile birlikte gıdanın ne kadar önemli olduğu bir kez daha ortaya çıktı. Buna rağmen dünyanın pek çok ülkesinde olduğu gibi ülkemizde de gıda israfının boyutları her geçen gün artarak devam ediyor. Bir zamanlar turizme yönelik hizmet veren restoranlarda görülen gıda israfı, evlerdeki sofralara ardından da market reyonlarına kadar yayıldı. En son hayvan yemi bile olsa insanlar için hazırlanan gıdalar israf edilmeden bizzat insanlar tarafından tüketilmelidir” dedi.