Otomotiv sektöründe hızlı başlayan 2020 yılı ile birlikte ikinci el pazarında da hareketlilik zirveye çıktı. Hem sıfır otomobile hem de ikinci el araca olan talep artışı fiyatların da zirve yapmasına ve sektörde özellike ikinci elde ciddi sorunların oluşmasına neden oldu. Bazı modellerde ikinci el fiyatları tedarik sıkıntısı yaşanan sıfır otomobillerin bile üzerine çıkmıştı. Bu hareketliliğe bazı regülasyonların getirilmesi gerekliliği konuşulurken, geçtiğimiz gün Ticaret Bakanlığı’ndan yapılan yeni kanun açıklaması ile sektöre düzenleme geldi. Bu gelişme sektör genelinde olumlu karşılandı.

EN AZ 1 YIL KİRALAMA

Hürriyet'ten Cem Özenen'in haberine göre Ticaret Bakanlığı tarafından hazırlanan ikinci el motorlu kara taşıtlarının ticareti hakkındaki yeni yönetmeliğe göre kiralama şirketlerine araçları satmak için en az bir yıl boyunca kiralama faaliyeti yapma şartı getirildi. Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmelikte, “Motorlu kara taşıtı kiralama faaliyetinde bulunan işletmeler tarafından en az bir yıl süreyle kiralanan taşıtların bu işletmelerce satışı yapılabilir” ibaresi yer aldı.

EN FAZLA 3 ADET

Yönetmelik ile ikinci el araç ticaretine getirilen bir başka yenilik ise, “İkinci el motorlu kara taşıtı ticareti, yetki belgesine sahip işletmeler tarafından yapılır. Bir takvim yılı içinde doğrudan veya aracılık yapılmak suretiyle gerçekleştirilen üçten fazla ikinci el motorlu kara taşıtı satışı, aksi Bakanlıkça tespit edilmedikçe ikinci el motorlu kara taşıtı ticareti kabul edilir” maddesi oldu. Buna göre, yetki belgesi olmayanlar bir yıl içinde en fazla 3 adet ikinci el araç satışı yapabilecek.

13. MADDE KRİTİK

“İkinci el motorlu kara taşıtının tanıtımı ve ilanı” başlıklı 13. maddede: “Satışa sunulan ikinci el motorlu kara taşıtının üzerinde kolaylıkla görülebilir ve okunabilir şekilde taşıta ilişkin tanıtıcı bilgilerin güncel olarak yer aldığı bir tanıtım kartı bulundurulur. Tanıtım kartında yetki belgesi numarasına ve ikinci el motorlu kara taşıtına ilişkin aşağıdaki asgari bilgilere güncel olarak yer verilir” denildi. Bu bilgilerin en önemlileri arasında, ‘plakanın eksiksiz verilmesi, hasar kaydı, rakam veya harflerinin bir kısmı karartılmak suretiyle motor ve şasi numarası’ gibi maddeler de yer alıyor. Bu değişiklik ile internet üzerinden yapılan ticarete de regülasyonlar gelmiş olacak. Hem çalıntı araç satışının hem de yanlış bilgilendirmenin önüne geçilmesi planlanıyor.

‘SEKTÖRDE DÖNÜM NOKTASI’

CARDATA Genel Müdürü Hüsamettin Yalçın, “Sektörde çok önemli bir adım atıldı, öncelikle her önüne gelen, yetki belgesi olmayan araç satamayacak. Tüketici daha güvenilir yerlerden, garanti kapsamında araç alacak. Güvenli Ödeme Sistemi 2. el araç ticareti için bir devrim niteliğinde. Bu sayede alım satım süreçlerinde dolandırıcılık sona erecek. Haksız rekabet son bulacak, kayıt dışı alım-satımlar son bulacak. Kiralama firması vergi levhası ile kiralama yapmayan ama sadece ikinci el alım satım yapanların önü kesilecek. Online satış yapan ilan siteleri araç ilan yayın formatlarında madde 13 nedeniyle değişiklikler yapmak zorunda kalacaklar. Çünkü yönetmelikte satışa sunulan aracın ilanıyla alakalı belirleyici detaylar yer almak zorundan bundan sonra. Satışa konu olan aracın tüm detayları ilanda belirtilmek zorunda olacak. Suni fiyat artışları bitecek.”

‘ALTI KİŞİ KAZANÇ SAĞLIYOR’

İkinci el piyasası ile ilgili gündemi değerlendiren 2plan İcra Kurulu Başkanı Orhan Ülgür, Mesleği ikinci el araç satıcısı olmayan bireysel satıcılarla ilgili de bilgi veren Ülgür, piyasanın normale dönmesiyle bunların sayısının da azalacağını belirtti. Ülgür, “İkinci elden para kazanan ama asıl gelirleri bu iş üzerinden olmayanlar var. Mobilyacı ve benzeri işleri olan insanlar pazardan çekilecekler. Çünkü onları burada tutan kârlar yavaş yavaş ortadan kalkıyor. Tek bir araç, sayısız mükerrer satışla el değiştirip nihai kullanıcıya ulaşıyordu ve arada belki de 6 farklı kişi kazanç elde ediyordu. Fiyatların dengeye oturmasıyla birlikte kâr marjları azalacağından, bu mükerrer satışlarda düşüş gerçekleşecektir” dedi.

‘CAYDIRICI ETKİ YARATACAK’

GARENTA ve ikinciyeni.com Genel Müdürü Emre Ayyıldız, “Yönetmeliğin önceki yönetmelikle birlikte değerlendirilmesi gerekiyor. Bu uygulama, 12 ayın üzerinde kiralanan araçlarla ilgili bir serbestlik getiriyor ve bu araçlarda yetki belgesi zorunluluğu aramıyor. Kiralama şirketleri, 12 ayın altında kiraladığı araçları satabilir ancak satışı yapacak firmaların, ikinci el satışı ile ilgili yetki belgesi alarak satabilecek ya da doğrudan satmayacaklarsa, kurumlar üstünden satabilecekler. Yeni yönetmelik, kurallara uymayanları caydıracak düzenlemeler de içeriyor. Yeni yönetmeliğe, önceki yönetmelikteki belirsizlikleri ortadan kaldıran veya detaylandıran, online işlemleri hızlandıran, uyuşmazlıkları düzenleyen maddeler de eklendi. Özellikle alıcılar için olumlu sonuçlar doğuracağını söyleyebiliriz.”