Tarihte Bugün (2 Temmuz):
Tarihte bugün yaşanan olaylar arasında; Madımak Oteli’nin yakılması, Şahkulu’nun öldürülmesi, Napolyon’un Mısır'ı işgali var…
GÜNÜN OLAYI
Sivas’ta Madımak Oteli Yakıldı (1993)
1993 Yılı Temmuz ayında Sivas'da acı bir olay meydana geldi. O tarihlerde Sivas'da Pir Sultan Abdal adına bir şenlik düzenlenmişti. Başta Aziz Nesin , Arif Sağ gibi tanınmış simalar da davetli idi
Bu olayın vuku bulduğu devrede Selman Rüşdi'nin Şeytan Ayetleri kitabının Aydınlık gazetesinde yayınlanması çokça tepki toplamaktaydı. Bu gazetenin baş yazarı olan Aziz Nesin’e karşı bir çok çevrede olduğu gibi Sivas'da da önemli bir muhalefet gelişmişti ve bu muhalefet kışkırtılmaktaydı. Ayrıca yine yakın tarihte şehre dikilen bir anıtın doğurduğu rahatsızlık, Pir Sultan Abdal Şenliği dolayısıyla şehre gelen şair, yazar ve sanatçılardan bir bölümünü ve onların çevrelerinde birikenlerin de tahrik edici davranışları şehirdeki gerginliği daha da arttırdı.
Bu gerginliği arttırıcı nitelikteki provakasyonların sonrasında program için şehre gelen yazar, şair ve sanatçıların kaldığı Madımak otelinin önünde 2 Temmuz 1993 günü büyük bir kalabalık toplandı ve protestolar başladı. Güvenlik önlemleri yetersizdi. Daha sonra kim oldukları hala belli olmayan bir grup oteli ateşe verdi.
33 kişi, 2 hotel görevlisi ve 2 gösterici bu olayda can verdi. Vefat edenlerin bir bölümü yanarak bir bölümü de kurşun yarası ile hayatını kaybetti. Tepkilerin odağındaki mizah yazarı Aziz Nesin son anda kurtarıldı. Toplam 37 kişinin hayatını kaybettiği bu olayın arka planı hala tartışma konusudur.
Şah İsmail Adına Anadolu’da İsyan Çıkaran Şahkulu Öldürüldü (1511)
Antalya Korkuteli Yalımlı köyü halkından olan Şahkulu ve babası İran’a giderek Şah İsmail’in babası Şeyh Haydar’ın hizmetinde bulunmuşlardı. Şeyh Haydar ve oğlu Şah İsmail onları taraftar toplamaları için Anadolu’ya gönderdi. Şahkulu ve babası taraftar toplamak için kendi köyleri civarında bir mağarada yaşayıp ibadetle vakit geçirmeye başladılar. Bu sayede kısa sürede ün ve taraftar kazndılar. Hatta onların ihlaslı birer derviş olduğunu düşünen II.Bayezit’ten bile destek gördüler. Şahkulu yeterli çoğunluğa eriştiğini düşününce büyük bir ayaklanma başlattı. Sonunda üzerine gönderilen kuvvetler tarafından bir çarpışma esnasında 2 Temmuz 1511 tarihinde okla vurularak öldürüldü.
Osmanlı Donanması Kıbrıs’a Çıkartma Yaptı (1570)
Venediklilerin elinde ki Kıbrıs’ın alınması için görevlendirilen Osmanlı Donanması 2 Temmuz 1570 tarihinden itibaren Kıbrıs’a asker çıkarmaya başladı. Kıbrıs tam olarak 13 aylık bir uğraştan sonra 1 Ağustos 1571 tarihinde fethedilebilecektir.
Kuyucu Murat Paşa Anadolu’yu Celalilerden Temizlemek İçin Yola Çıktı (1607)
Uzun süren Osmanlı-Avusturya savaşları sırasında Anadolu adeta eşkıya yuvası haline gelmiş, can ve mal güvenliği diye bir şey kalmamıştı. Kuyucu Murat Paşa sadrazam olmasının hemen ardından ilerlemiş yaşına rağmen bu durumu çözümlemek için 2 Temmuz 1607 tarihinde Celali seferi için İstanbul’dan ayrıldı. Otoriter, tecrübeli ve iyi bir kumandan olarak tanınan Kuyucu Murat Paşa Anadolu’yu büyük oranda eşkiyalardan temizledi.
Napolyon Asi Kölemenleri Cezalandırmak İçin Mısır’a Geldiğini İlan Etti (1798)
Asıl amacı Mısır’ı işgal etmek olan Napolyon 2 Temmuz 1798 tarihinde İskenderiye’ye geldi. Burada halkın tepkisini yatıştırmak için amacının işgal değil Osmanlı Devleti’ne karşı asi olan Kölemenleri cezalandırmak olduğunu söyledi. Böylece Mısır halkını kandırabilmeyi ümit ediyordu.
Karadağ Sırbistan İle Anlaşarak Osmanlı Devletine Savaş Açtı (1876)
Osmanlı Devletine bağlı özerk bir devlet olan Karadağ yine kendisi ile aynı özelliğe sahip Sırbistan ile anlaşarak Osmanlı Devletine Sırbistan’ın arkasından 2 Temmuz 1876 tarihinde savaş ilan etti. Arkalarında Rus desteği olan Karadağ Hersek’i istiyordu.
Hacılar Ezilerek Can Verdi (1990)
Mina`da şeytan taşlama dönüşünde en büyük facia 2 Temmuz 1990 tarihinde El Müeysem Tüneli`n de meydana geldi. Tarihe `tünel faciası` olarak geçen olayda, tünele, ters yönden gelen aralarında 447 Türk Hacı adayının da bulunduğu 1426 kişi ezilerek ve sıkışarak hayatını kaybetti.
GÜNÜN DİĞER ÖNEMLİ OLAYLARI
1556- Fransız astrolog, fizikçi ve kahin Nostradamus öldü.
1698 İngiliz mucit T. Savery, buhar makinesinin patentini aldı.
1778- Fransız yazar, düşünür ve siyaset kuramcısı Jean-Jacques Rousseau öldü.
1839 Padişah II. Mahmut öldü; yerine Sultan Abdülmecit geçti.
1900- Alman Ferdinand von Zeppelin’in yaptığı hava aracı denendi ve başarılı oldu. Araca ‘’Zeplin’’ adı verildi.
1917- Yunanistan, Osmanlı Devleti’ne savaş ilan etti.
1932- Birinci Türk Tarih Kurultayı, Atatürk’ün huzurunda Ankara Halkevi’nde toplandı.
1932 Keriman Halis, Türkiye Güzellik Kraliçesi seçildi.
1937- Uçakla ilk dünya turu için yola çıkan A. Earhart ve Fred Noonan kayboldular.
1945 15 Yunanlı mülteciyi öldüren iki kişi, İzmir Saat Kulesi'nin altında idam edildi.
1951- Savarona gemisi, Türk Deniz Kuvvetleri’ne devredildi.
1955- Kurtuluş Savaşı kahramanlarından, İstiklal Madalyası sahibi ‘’Kara Fatma’’ İstanbul’da öldü.
1961- ABD’li roman ve öykü yazarı Ernest Hemingway, Idaho’daki evinde av tüfeği ile intihar etti.
1972 Bülent Ecevit, CHP Genel Başkanı seçildi.
1976 1954 yılından beri ayrı olan Kuzey ve Güney Vietnam birleşerek Vietnam Sosyalist Cumhuriyeti'ni kurdu.
1978 Pluton'un, Charon adı verilen uydusu keşfedildi.
1986 Meksika'da oynanan Dünya Futbol Şampiyonası'nda, Arjantin şampiyon oldu.
1990 Mina'da şeytan taşlamaya giden hacı adayları tünelde sıkıştı; 609'u Türk, 1426 kişi öldü.
1992 Olimpiyat Oyunları kapsamında ilk kez düzenlenen Dünya Zekâ Oyunları Şampiyona'sında Türkiye beşinci oldu.
1993 Sivas Madımak Oteli yakıldı. Aralarında Asım Bezirci, Nesimi Çimen, Hasret Gültekin, Muhlis Akarsu'nun da bulunduğu 37 insan yanarak öldü.
1996 Türk Halk Müziği sanatçısı Saniye Can, öldü.
1997- Öğretim üyeleri ve yüksek öğrenim öğrencilerine sınırlı siyaset yapma serbestisi getiren yasa, TBMM’de kabul edildi.
1999 ABD’li yazar Mario Puzo, öldü.
2002 Steve Fossett tek başına ve mola vermeden dünya çevresini balonla dolaşan ilk insan oldu.
2004 Ağrı’nın Doğubeyazıt ilçesinde meydana gelen 5.2 büyüklüğündeki depremde 18 kişi öldü.