• DOLAR 34.529
  • EURO 36.383
  • ALTIN 2917.091
  • ...

EKONOMİ SERVİSİ

Türk-İş’in (Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu)’nun çalışanların geçim şartlarını ortaya koyduğu “açlık ve yoksulluk sınırı” Mayıs ayına ait araştırması açıklandı.

Açıklamada şu ifadelere yer verildi: “Covid-19 olarak tanımlanan küresel salgın dönemi, başta dar ve sabit gelirli kesimler olmak üzere tüm toplumu olumsuz etkilemiştir. Alınan önlemlerle sağlık alanında koruyucu politikalar uygulanırken, ekonomik ve sosyal alanda özellikle işsizlik ve düşük gelir veya gelirsizlik en önemli sorun olmuştur. Bu dönemde sosyal politika uygulaması olarak ‘temel gelir’ önem kazanmıştır. Yoksullara yönelik destek geliri uygulaması ile birlikte merkezi ve yerel yönetimlerin yaptıkları yardımlar yaygınlaştırılmıştır. Burada temel sorun, yoksullara yönelik yapılan yardımların temel ihtiyaçları ne ölçüde karşılayabildiğidir.

Yoksul kesimin harcamaları gıda ağırlıklıdır. Dört kişilik bir ailenin sadece gıda için yapması gereken harcama tutarı net asgari ücretin üzerindedir.

TÜRK-İŞ Araştırmasının 2020 Mayıs ayı sonucuna göre:

Dört kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapması gereken aylık gıda harcaması tutarı (açlık sınırı) 2.438,24 TL,

Gıda harcaması ile birlikte giyim, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu diğer aylık harcamalarının toplam tutarı ise (yoksulluk sınırı) 7.942,17 TL,

Bekar bir çalışanın ‘yaşama maliyeti’ ise aylık 2.961,13 TL olarak hesaplandı.” 

SAĞLANAN YARDIMLAR “HAK TEMELLİ” OLMALI

Türk-İş’ten yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi: bu harcamaları karşılayabilecek gelirin elde edilmesi toplumun çoğunluğu için mümkün değildir. Ücretli veya küçük esnaf olarak çalışanlar için hayatın belirsizliği ve gelecekte düzenli bir gelire kavuşma imkanının sınırlı olması endişeleri artırmaktadır. Düşük de olsa düzenli olarak sağlanan gelir olumlu olmakla beraber harcamaları karşılamaktan uzak kalmaktadır.

Dört kişilik bir ailenin aylık gıda harcaması (mutfak masrafı) tutarı yılın ilk beş ayında önceki yılsonuna göre 276 TL, temel ihtiyaçlar için yapılması gereken toplam harcama ise 898 TL daha fazladır. Son bir yıl itibariyle bakıldığında, ortaya çıkan ek harcama gereği gıda için 314 TL, toplam hanehalkı harcaması için 1.023 TL’dir. İnsana bir yurttaş olarak sağlanacak gelirin asgari ücretin altında olmaması gerekir. Sağlanan yardımlar “hak temelli” olmalıdır. Temel yaklaşım bireysel düzeyde gelir değil hanehalkı dikkate alınarak destek geliri sağlanmasıdır. Bu yönüyle, ücretsiz izine çıkarılan işçilere sağlanan destek geliri gerek miktarın düşüklüğü ve gerek aile durumunu dikkate alması bakımından yeniden düzenlenmelidir.

TÜRK-İŞ tarafından hesaplanan gıda endeksi ile TÜİK tarafından hesaplanan gıda fiyatları endeksi değişimindeki durum aşağıdaki şekilde yer almaktadır. Görüldüğü gibi gıda fiyatlarındaki değişimin yönü ve hızı birbirine paralel bir gelişim göstermekte ve son aylarda yükselme eğilimindedir. 

MUTFAK ENFLASYONU

Türk-İş’in verileri temel alındığında “mutfak enflasyonu”ndaki değişim 2020 Mayıs ayı itibariyle şu şekilde oldu: *Ankara’da yaşayan dört kişilik bir ailenin “gıda için” yapması gereken asgari harcama tutarı bir önceki aya göre yüzde 2,71 oranında arttı. *Yılın ilk beş ayı itibariyle fiyatlardaki artış yüzde 12,74 oranında oldu. *Gıda enflasyonunda son on iki ay itibariyle artış oranı yüzde 14,80 oldu. *Yıllık ortalama artış oranı ise yüzde 12,82 olarak hesaplandı.