Tarım ve Orman Bakanlığı'nın desteklediği, Etlik Veteriner Kontrol Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü (Etlik VKMAEM) ve Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü iş birliği içerisinde yürütülen "Covid-19'a Karşı Terapötik Amaçlı Hiperimmunserum (Anti-serum) Üretimi" isimli proje kapsamında Etlik VKMAEM Viroloji Teşhis Laboratuvarında, SARS CoV-2 (Covid-19) virüsü izole edilerek, genetik sekanslama metoduyla virüsün haritasının çıkartılması çalışmalarına başlandı.

Projede temel amacın, Covid-19 hastalığı etkeni SARS-CoV-2 virüsüne karşı acil olarak Antiserum geliştirilmesi olduğuna vurgu yapıldı.

Tarım ve Orman Bakanı Dr. Bekir Pakdemirli'nin eşi Dr. Ahu Pakdemirli'nin de içerisinde olduğu tıp ve veteriner hekimlerden oluşan ekip, Covid-19'e karşı Antiserum geliştirme projesi kapsamında sürdürdüğü çalışmalarda önemli bir aşamaya geldiği bildirildi.

Sağlık Bilimleri Üniversitesi Tıp Fakültesi Girişimsel Olmayan Etik Kurul'u ve akabinde Ankara İl Sağlık Müdürlüğü izinleri ile pozitif hasta örnekleri toplanarak, Etlik VKMAEM imkânları ile virüs izolasyonları tamamlandı.

Virüs izolasyonu, yüksek miktarda üretilmesi ve inaktivasyonu işlemleri Biyogüvenlik Seviyesi 3 (BSL3) olan laboratuvarda uzman ekip tarafından, kısa sürede tamamlandı. Şimdi ise hayvanlar üzerinde denemelere başlamak için virüs canlılık kontrolleri yapılıyor. Kontrollerin ardından tavşan ve atlar üzerinde denemeler başlayacak.

Hayvan denemelerinden sonra Tarım ve Orman Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığı ortak çalışmalar yürüterek elde edilen immunglobulinleri, insanlarda kullanıma uygun olarak saflaştıracak ve elde edilen antiserumlar insanlığın hizmetine sunulacak.

Etlik VKMAEM sadece Anti-serum projesi konusunda çalışmıyor. Hastalığın ortaya çıktığı Wuhan kentinde bulaş kaynağı olarak gösterilen yarasalar konusunda 2020 yılı başında Etlik VKMAEM bünyesinde kurulan Yaban Hayatı Birimi yaban hayatından gelen örneklerde Covid-19 taraması yapmaktadır.

İstanbul ve Ankara'dan gelen atık su numunelerinde Covid-19 taraması yapılarak elde edilen virüs sayısından hareket ile popülasyondaki gerçek vaka ortalaması tahmin edilmesi hedeflenmektedir.

Tarım ve Orman Bakanlığı bünyesinde birçok tedavi amaçlı tıbbi aromatik bitki üretildiği, Anadolu'da fitoterapi uygulamalarının çok uzun yıllardır sürdürüldüğü ifade edildi. Etlik VKMAEM ve Sağlık Bilimleri Üniversitesi multidisipliner bir bakış açısıyla Covid-19'a karşı kullanılabilecek bazı bitkisel ekstraktlarının ve yine Tarım ve Orman Bakanlığı bünyesinde üretilen uçucu yağların çeşitli hücrelerde üretilen Covid-19'a karşı etkinliği üstüne çalışmalar yapmaktadır.

"Virüsler konusunda çok deneyimli ve başarılıyız"

Tarım ve Orman Bakanı Dr. Bekir Pakdemirli de veteriner hekimleri içinde barındıran çok önemli bir bakanlık olduklarını söyledi. Virolojinin veteriner hekimlikte anabilim dalı olduğunu ve bu nedenle virüsle ve salgın hastalıklar ile ilgili çok fazla çalışma yapıldığını anlatan Pakdemirli, "Başta Etlik ve Pendik olmak üzere bakanlığımıza bağlı 8 tane veteriner kontrol enstitümüz var. Sığır vebası ve kuş gribi gibi salgın hastalıkları yenmiş bir kurumuz. Virüslerin neden oldukları hastalıklar konusunda çok deneyimli ve başarılıyız. Coronavirus'e karşı hem aşı hem serum konusunda arkadaşlarımız çalışıyor. Yakın bir zamanda önemli gelişmeler kaydedileceğini umut ediyorum." diye konuştu.

Anti-Serum Projesinde kimler görev alıyor?

Tarım ve Orman Bakanlığı Gıda ve Kontrol Genel Müdürü Harun Seçkin, Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürü Özkan Kayacan, Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürü Doç. Dr. Fatih Kara, Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü Hayvan Sağlığı Gıda ve Yem Araştırmaları Daire Başkanı Ramazan Bülbül, Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü Veteriner Sağlık Ürünleri ve Halk Sağlığı Dairesi Başkanı Mustafa Bebek, Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Mikrobiyoloji Referans Laboratuvarları ve Biyolojik Ürünler Dairesi Başkanı Prof. Dr. Selçuk Kılıç, Etlik VKMAEM Müdürü Dr. Cevdet Yaralı, Etlik VKMAEM Müdür Yardımcısı Özcan Yıldırım, Etlik VKMAEM Virolojik Teşhis Laboratuvarı Sorumlusu Dr. Sabri Hacıoğlu, Etlik VKMAEM Teknik Koordinatör Dr. Erdem Danyer, Etlik VKMAEM Viral Aşı Üretim Laboratuvarı Sorumlusu Dr. Özden Kabaklı ve Dr. Elvin Çalışkan, Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Gülhane Tıp Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dalı Dr. Öğretim üyesi Ahu Pakdemirli ve Uzm.Meral Sarper, Etlik VKMAEM Biyogüvenlik seviye 3 Labaratuvar Sorumlusu Dr. Özlem Kardoğan, Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Mikrobiyoloji Referans Laboratuvarları ve Biyolojik Ürünler Dairesi Uzman Veteriner Hekim Mehmet Ali Kanat ve Dr. Metin Serin, Etlik VKMAEM Viral Aşı Üretim Laboratuvarından Züleyha Ergün, Hakan Taşkaya, Bora Ündar, Ankara 29 Mayıs Devlet Hastanesi Başhekimi Dr. Dilek Dülger ve Dr. Ümmü Sena Sarı, Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğünden Dr. Erkan Taçbaş, Vet. Hek. Şahin Çakır, Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü'nden Dr. Gencay Ergin, Etlik VKMAEM Deney Hayvanları Ünitesi Sorumlusu Dr. Ufuk Ülker.(İLKHA)