Tarihte Bugün (14 Mayıs)
Tarihte bugün yaşanan olaylar arasında; Karamanoğlu Mehmet Bey’in Türkçeyi resmi dil ilan etmesi, Cerbe Zaferi, Siyonist İşgal rejiminin kurulması, Varşova Paktının kurulması, Ecevit’in CHP Genel Başkanı olması var…
GÜNÜN OLAYI
Yahudiler Tarihsel Amaçlarına Ulaştı Ve Siyonist işgal rejimi Kuruldu (1948)
Yahudiler ilk olarak Osmanlı Devleti zamanında Sultan II.Abdülhamit’ten Filistin’de bir Yahudi Devleti kurulması isteğinde bulunmuşlardı. Fakat bu istekleri reddedilmişti. İngiliz işgal dönemi Yahudiler için büyük bir fırsat oldu. Önce kademeli olarak bölgedeki Yahudi nüfusu artırıldı. Arkasından bağımsızlık için çalışmalara başlandı. İngiltere Filistin meselesini BM’ye taşıdı.BM Filistin’in bölünerek iki ayrı devlet kurulması önerildi. Araplar ile Yahudilerin çatışmalarının arttığı bir dönemde İngiltere manda yönetimine son verdi. Tel Aviv’de 14 Mayıs 1948 tarihinde toplanan Yahudi Milli Konseyi işgal rejiminin kuruluşunu ilan etti. İlk tanıyanlar ise ABD ve SSCB oldu.
Filistinlileri çin bugün yaşadıkları toprak kaybından dolayı Nekbe olarak anılıyor.
GÜNÜN ÖNEMLİ OLAYLARI
Karamanoğlu Mehmet Bey Türkçeyi Resmi Dil İlan Etti (1277)
Karamanoğlu Mehmet Bey Anadolu Selçuklu Devleti ileri gelenlerinin karşı koymasına rağmen 14 Mayıs 1277 tarihinde Konya’yı ele geçirdi. Beraberinde getirdiği ve Selçuklu soyundan olduğunu ilan ettiği Cimri lakaplı Alaaddin Siyavuş’u sultan ilan etti. Kendisi de vezir olan Karamanoğlu Mehmet Bey divan toplantısında ‘’bundan sonra divanda, sarayda ve resmi toplantılarda, mecliste ve meydanda Türkçeden başka dil kullanılmayacağını’’ ilan etti. Bu olay tarihte ilk kez Türkçenin resmi dil ilan edilişi olarak kabul edilir. Daha sonra ki günlerde Karamanoğlu Mehmet Bey Moğollar tarafından katledildi.
Haçlı Donanması Cerbe’de Büyük Bir Yenilgi Aldı (1560)
Kaptan-ı Derya Piyale Mehmet Paşa ve Turgut Reis komutasında ki 120 gemilik Osmanlı Donanması 200 gemiden oluşan ve yine Andrea Doria komutasında ki Haçlı donanmasını 14 Mayıs 1560 tarihinde yine büyük bir yenilgiye uğrattı. Andrea Doria Preveze’den sonra burada da hezimete uğramayı hazmedemedi ve üzüntüsünden öldü. Bu zaferin arkasından 80 günlük bir kuşatma sonunda Cerbe Adası ele geçirildi. Arta kalan düşman donanması Sicilya Adasına güçlükle sığındı. Asıl darbeyi bu savaşa öncülük eden İspanyol donanması almıştı.
Seçim Sistemi Değişti CHP Hezimete Uğradı (1950)
Türkiye’de ilk defa seçimlerde gizli oy açık sayım yöntemi ile 14 Mayıs 1950 yılında milletvekili genel seçimi yapıldı. Bu seçimin galibi Demokrat Parti oldu. CHP’nin 27 yıl süren iktidar dönemi kapandı. Yapılan seçimlerde DP 396, CHP 68, MP 1 ve 7 bağımsız milletvekili TBMM’ye girmeye hak kazandı.
Varşova Paktı Kuruldu (1955)
Varşova'da sekiz sosyalist ülke tarafından14 Mayıs 1955'de Dostluk, İşbirliği ve Karşılıklı Yardım Antlaşması ile kurulan askeri ve siyasal birlik Varşova Paktı olarak kuruldu. Antlaşma ülkeler Arnavutluk, Romanya, SSCB, Demokratik Almanya, Bulgaristan, Polonya, Çekoslovakya ve Macaristan arasında imzalandı. Pakt'ın askeri kanadına Demokratik Almanya 1956'da katılmıştır.
Bülent Ecevit CHP Genel Başkanlığına Seçildi (1972)
CHP kurultayının ilk gününden itibaren İsmet İnönü’nün tüm çabalarına rağmen Bülent Ecevit ağırlığını hissettirmeye başlamıştı. Kurultay başkanlığı seçimi durumu iyice netleştirmişti. İsmet İnönü ikinci günü 7 Mayıs 1972 tarihinde parti meclisi için güvenoyu yaptırdı. Amacı güvensizlik oyu çıkması ve Parti Meclisini yeniden oluşturmaktı. Fakat istediği olmadı ve parti meclisi güvenoyu aldı. Artık Ecevit’in gücü iyice netleşmişti. Bu sonuç Karşısında İsmet İnönü istifasını açıkladı. Olağanüstü kurultaya giden CHP’de 14 Mayıs 1972 tarihinde Bülent Ecevit CHP Genel Başkanı seçildi. Böylece CHP’de milli şef dönemi kesin olarak sona ermiş oldu.
GÜNÜN DİĞER ÖNEMLİ OLAYLARI
- 1560 Piyale Paşa komutasındaki Osmanlı Donanması, Cerbe Deniz Savaşı'nı kazandı.
- 1767. İngiliz hükümetinin ithal çaya vergi koyması üzerine Amerikan Bağımsızlık savaşı başladı.
- 1796 Edward Jenner, ilk çiçek aşısını uyguladı.
- 1839. Askeri hekim yetiştiren Osmanlı öğretim kurumu Mektebi Şahane-i Tıbbiye açıldı. Tanzimat Fermanı’nın getirdiği reform düşüncesinden en çok etkilenen kurumlardan olan ‘’Mektebi Şahane-i Tıbbiye’’, 1909’da, Haydarpaşa’daki binasına (bugünkü Marmara Üniversitesi) taşındı.
- 1919. İzmir Limanı’nda bulunan İtilaf Devletleri donanması kumandanı Amiral Caltrop, Türk ordusuna İzmir’in Yunanlılar tarafından işgal edileceğini bildirdi.
- 1919. İzmirli yurtseverler, gece Yahudi Maşatlığı’nda toplanarak, ‘’Reddi İlhak’’ ilkesini kabul ettiler.
- 1924. Türkiye Taş Kömürü Kurumu Zonguldak’ta faaliyete geçti.
- 1939 Peru'da 5 yaşındayken doğum yapan Lina Medina, kayıtlara geçmiş en genç anne olarak tıp tarihinde yerini aldı.
- 1940 Anarko-komünist yazar Emma Goldman, öldü.
- 1946 Türkiye Sosyalist Partisi kuruldu.
- 1948. Filistin topraklarında İsrail bağımsızlığını ilan etti. İngiliz egemenliği sona erdi ve İsrail bağımsızlığını ilan etti. Arap - İsrail savaşı da böylece başlamış oldu.
- 1950 27 yıllık CHP'nin tek parti iktidarı son buldu. DP, %53 oyla tek başına iktidara geldi.
- 1955 SSCB, Arnavutluk, Bulgaristan, Çekoslovakya, D. Almanya, Polonya, Macaristan, Romanya Varşova Paktı'nı imzaladı.
- 1968. Üniversite öğrencileri ‘’NATO’ya Hayır’’ haftası başlattı; 106 öğrenci gözaltına alındı.
- 1969. CHP Genel Başkanı İsmet İnönü, Celal Bayar’ı Pembe Köşk’te konuk etti.
- 1972 Bülent Ecevit, CHP’nin üçüncü genel başkanı seçildi.
- 1973 ABD'nin ilk uzay istasyonu olan Skylab fırlatıldı.
- 1974. ‘’Genel Af’’ TBMM’de kabul edildi. 141. ve 142. maddeler kapsam dışı bırakıldı.
- 1984 Yaşar Kemal'in "İnce Memed" romanını sinemaya uyarlayan Peter Ustinov'un filminin galası Londra'da yapıldı.
- 1985 Hüsamettin Cindoruk, DYP genel başkanı seçildi ve "Bu emaneti sadece Demirel'e teslim ederim" dedi.
- 1987 ABD'li sinema oyuncusu Rita Hayworth, öldü.
- 1987. TBMM, Anayasa değişikliğini kabul ederek, siyasi yasaklar için referanduma gidilmesi, milletvekili sayısının 450’ye çıkarılması ve seçmen yaşının 20’ye indirilmesini benimsedi.
- 1994 Fenerbahçe ve milli takımın eski kalecisi Cihat Arman, öldü.
- 1997. Güneydoğu’da sürdürülen operasyonlarda 32 ölü ele geçirildi. Türk Silahlı Kuvvetleri, Irak Kürdistan Demokrat Partisi’nin isteği üzerine Kuzey Irak’a girdi.
- 1997 Danıştay, Bergama köylülerinin siyanürle altın üretimine son verilmesi talebini kabul etti.
- 1998 ABD’li müzisyen Frank Sinatra, öldü.
- 2006 Galatasaray, Lig'deki 16.şampiyonluğunu kazandı.
- 2010 Türkiye ile Yunanistan arasında siyasi, ticari ve kültürel işbirliğini öngören 21 adet dostluk antlaşması imzalandı.
- 2014 13 Mayıs 2014’de Soma’da meydana gelen maden kazasında ölenler için Türkiye’de milli yas ilan edildi.