Çeçenistan'ın Rusya'ya başlatmış olduğu direnişi örgütleyen isimlerden olan Cohar (Cevher) Dudayev Çeçenistan'ın Yalho köyünde doğdu. Rusya'nın baskısıyla daha çocuk yaşta tanışan Dudayev 23 Şubat 1944'te Sibirya'ya sürgün edilenlerin arasına katıldığında, 15 günlük bir bebekti.

Çocukluk yılları Sibirya'da sürgünde zor şartlar altında geçen Dudayev orta öğrenimini Sibirya'da tamamladı. Dudayev, 1962 yılında Tambov Askeri Pilot Yüksek Okulu'ndan, 1966 yılında da Uzak Mesafe Uçakları Pilot ve Mühendis Yetiştirme Yüksek Okulu’ndan mezun oldu. 1974 yılında Gagarin Hava Harp Akademisi'ni de bitiren Dudayev, 1. Sınıf pilot ve mühendis ünvanını kazandı. SSCB hükümeti tarafından kendisine 12 madalya verildi. Tümgeneralliğe yükseldi. Sovyet tarihinde stratejik hava kuvvetleri'nde tümen komutanı olmayı başaran ilk Müslüman olarak adından bahsettirdi.

SSCB'NİN EMRİNİ DİNLEMİYOR
1989'da Estonya'da stratejik hava kuvvetleri filoları komutanlığında görev yaparken Baltık Ülkeleri'nde başlayan bağımsızlık hareketlerinin kuvvet kullanılarak bastırılması için Moskova'dan emir aldı. Ancak bu emri yerine getirmedi ve adı isyancı generale çıktı. Moskova bu itaatsizliği hazmedemedi ve Dudayev, ceza olarak askeri birliği ile birlikte Grozni'ye sürgüne gönderildi. 1990 yılının Mayıs ayında görevinden istifa etti. Rusya bu "isyancı" komutanın önderlik edeceği birçok olaya gebeydi.

Kasım 1990'da toplanan Çeçen Halkının Kurultayı'na davet edildi ve sonradan "Çeçen Milli Kongresi" adını alan bu halk meclisinin icra kurulu başkanlığına seçildi.

ÇEÇENİSTAN CUMHURBAŞKANI OLUYOR
19-21 Ağustos 1991'de Gorbaçov'a karşı girişilen başarısız darbe teşebbüsü sırasında darbecilerin karşısında yer aldı. Sonrasında, darbecilerle işbirliği yapan Çeçen-İnguş Cumhuriyeti Hükümeti'ni düşürmek için başlatılan halk hareketinin başına geçti. Demokratik güçler, aydınlar ve tüm Çeçen halkı kendisini destekledi. 27 Ekim 1991'de yapılan seçimlerde yüzde 85 oranında oy alarak Çeçenistan Cumhurbaşkanlığı'na seçildi.

Cahar Dudayev, Rusya'nın 11 Aralık 1994 tarihinde Çeçenistan'a karşı başlattığı askeri harekete karşı halkına "Cihad" emrini verdi. Rusya'nın baskılarına karşı verilmiş emir Çeçen halkının ve diğer ülkelerden gelen direnişçilerin katkısıyla büyük bir mücadeleye dönüştü.

DUDAYEV'İN ŞEHADETİ
O zamanlar Moskova`da ise Verhovniy Sovyet`in (eski Sovyet Parlamentosu) ortadan kaldırılması ve Devlet Duma`sının oluşturulması ile meşguldüler.

İlk uykudan uyanan ise seçimlerden sonra Devlet Duması oldu. 25 Mart 1994 tarihinde Duma şöyle bir karar çıkardı. "Rusya federal organlarının Çeçenistan devlet organları ile siyasi ilişkilerin yoluna koyulması gerekiyor." Buna eşzamanlı olarak Çeçenistan`ın bazı ilçelerinde Dudayev aleyhtarı muhalif gruplar güç kazanmaya başladı. Muhaliflere Kremlin tarafından her türlü maddi destek sağlanmaktaydı. Artan istihbarat akışı Rusların Dudayev'i tasfiyesini uygulamasını ve direnişi zaafa uğratma çabalarını gerçekleşmesini sağladı.

21 Nisan 1996 yılında Cohar Dudayev 1996'da Rus istihbarat örgütü FSB tarafından Rus savaş uçağından atılan füze ile öldürüldü.

EŞİ ALLA DUDAYEVA’NIN ÖLÜMÜ ÜZERİNE YAZDIĞI MEKTUBU
19 yıl önce, bir Rus füzesiyle hayatını kaybeden Dudayev'in anısına eşi Alla Dudayeva aşağıdaki mektubu yazmıştı:

“Özgürlük şövalyesi

21 Nisan 1996'da bir bahar günü, Gehi-Çu dağlık köyünde Çeçen halkının yakın tarihindeki kayıp verilen anı günü oldu. Çeçen-İçkerya Cumhuriyeti'nin Birinci Devlet Başkan Cohar Dudayev dağlarını kucaklayarak, ana toprağına düşerek ebediyete yürüdü. Güdümlü Rus füzesinin darbesi ile yeşil ve taze otlar karardı, parıl parıl parlayan beyaz yaprakları kana boyandı. Uzun süre onu gizleyen dağları ve ormanları, tüm Çeçen toprağı onu kollarına aldı.

Cohar'a ölüm getiren hainliğe lanet olsun. Yeltsin başkanlığındaki büyük devlet hükümeti 'asi' Çeçen devlet başkanının yok etmek için en son uzay teknolojisini kullandı. Dedelerinin ruhuna sadık olan O ise, onlara sadece gülümsedi ve ölümden korkmadı! Çünkü onun için en yüksek şeref vatanının özgürlüğü için hayatını vermekti. O vatanını fedakarlıkla sevdi ve Çeçen savaşçılara hayrandı. Cohar "Onların her biri-bin değerinde" diyordu ve haklıydı.

Hainleri gördüğünde çok üzülüyordu. Nefes nefese "Bunlar Çeçen değil" diyordu. "Gerçek Çeçenler annesini, perişan vatanını satmaz. Bunlar ise sahiplerinin peşinden Çeçen topraklarından kaçıyor."

Onlar onun öldürülmesine yardım ettiler. Ama tüm ezilen halkların özgürlük sembolü olan Cohar'ı öldürmek mümkün mü? Dünyada onun adı onlarca cadde ve meydana verildi. Ve suçsuz yere öldürülen, esir kamplarında işkence edilen, tanklarla ezilen, bombalarla havaya uçurulan kadın ve çocukların kanının intikamını almaya feryat ediyor!

"Ama su değil insan kanı…" Litvanya, Letonya, Estonya, Gürcistan ve Ukrayna'nın ardına bakınız, eski ve ünlü Kafkasya yükseliyor!

Rusya imparatorluğu kötülük ve yalanla mahvoldu! Şanlı Cohar şehrinde, beton sığınaklardaki gelip geçicilerin günleri sayılı. "Siz de, toprakta haşaratın yaşadığı gibi kendi asrınızı yaşıyorsunuz, hakkınızda hikâyeler anlatılmayacak, hakkınızda şarkılar söylenmeyecek." Ama Cohar kesinlikle dönecek… Tabii ki eğer bizler, onun yaptığı gibi zafer için elimizde olan her şeyi yapabilirsek, bir mucize yaratabilir ve mümkün olmayanı gerçekleştirebiliriz. O Çeçenleri boşuna sevmedi ve boşuna güvenmedi. Gururla onları 'Sayın Halk!' olarak adlandırdı. Şimdi sıra bizde… Biz hepimiz birlikte Coharız!”