Coronavirus (Covid-19)  salgını dolayısıyla hastanelerde normalden çok daha fazla bir sayıda hastanın olması, birtakım tıbbi cihazların ve malzemelerin de yetersiz gelmesine neden oldu.

Bu tıbbi cihazların başında ise solunum cihazı geliyor.

Covid-19 doğrudan akciğerleri hedef alarak hastaların solunumunu çok zorlaştırdığından dolayı virüse yakalanan hastaları tedavi edebilmek ve hayatta tutabilmek için solunum cihazı, hayati bir öneme sahip.

Covid-19 salgını ile mücadelede, birinci derecede risk alan sağlık çalışanlarının virüsten korunması için üretilen cihazların fiyatları ise binlerce dolara ulaştı.

Daha önce sağlık çalışanlarının kullanması için 3D yazıcı ile siperlikler üreten Gaziantep Üniversitesi Uluğ Bey Yüksek Teknoloji Uygulama ve Araştırma Merkezi (ULUTEM), bu kez piyasa değeri 2 bin 500 dolar olan Fiber Optik Video Laringoskop cihazını 200 TL maliyetle üretmeye başladı.

Acil servislere gelen hastaları entübe ederken (solunum cihazına bağlarken) kullanılan cihaz, sağlık çalışanlarına damlacık yolu ile virüs bulaşma riskini neredeyse sıfıra indiriyor.

Merkez tarafından geliştirilen cihazla hastanın baş ve göğüs kısmına yerleştirilen şeffaf kafesten uzatılan Fiber Optik Video Laringoskop cihazı ile bilgisayar üzerinden görüntü alınarak entübe edilirken, virüs vakalarında ağızdan yayılan damlacıklar ise şeffaf kafeste kalarak sağlık çalışanına ulaşmıyor.

Gaziantep Üniversitesi ULUTEM Hastanesi Başhekimi Prof. Dr. Suat Zengin, İLKHA muhabirine yaptığı açıklamada, cihazın entübe işleminde sağlık çalışanını koruduğunu söyledi.

"Covid-19 salgınıyla birlikte koruyucu ekipmanlar önem kazandı"

Covid-19 hastalıklarında kullanılan ve solunum yolunu görüntülemeye yarayan piyasa değeri ise 2 bin dolar olan Fiberoptik Laringoskop cihazının, tıp alanında önemli bir cihaz olduğunu ifade eden Zengin, "Covid-19 salgınıyla birlikte özellikle hastalarla yakın temas olan sağlık çalışanlarının koruyucu ekipmanları önem kazanmış bulunmaktadır. Tabi üniversitenin ARGE ve TEKNOPARK'ları bu konuda çalışmaya başladı. Türkiye'nin hemen hemen bütün üniversitelerindeki bu birimlerden koruyucu cihazlarla alakalı güzel haberler duymaya başladık. Biz de kendi çalışmamızı bu süreç içerisinde yapmaya başladık." dedi.

"Hasta ile sağlık çalışanının temasını engelliyoruz"

Hastane olarak ilk başta maske üretimine başladıklarını belirten Zengin, "Neosteril olarak üretilen bu maskeleri biz steril olarak üretmeye başladık. Bir sonraki aşamada oldukça kuvvetli bir siperlik üretmeye başladık. Bir sonraki kademede ise özellikle solunumu durmak üzere olan hastalara, solunum cihazına bağlamak için bir takım işlemler yapılıyor. Bu girişimsel işlemler arasında hastanın ağzı ile cihaz arasında hortum takılıyor. Bu esnada hastadan ister istemez damlacık saçan öksürmeler oluşabilir. Şuuru kapalı olanlardan olmasa da bir şekilde bunun çıkması mümkündür. Bunu da en aza indirebilmek için sert ve koruyucu bir kabin var. Bir sonraki ise özellikle resüsitasyon işlemini yapmak için piyasada fiber optik laligasyon olarak bilinen ve daha gelişmişi kenarında kamerası olan aslında 3D yazıcı ile modellenmesi ve piyasada satılan 90 liralık bir fiber optik kamera ile görüntüyü alarak bilgisayara aktarmış oluyoruz. Bu şekilde hastanın ağzı ile yakın temasa girmeden görüntüyü bilgisayar üzerinden almış oluyoruz." ifadelerini kullandı.

"Cihazı kablosuz ürettik ve tek kullanımlı şeklinde planlıyoruz"

Cihazın kablosuz üretilmeye başlandığını ifade eden Zengin, "Yanımızda olan her pozitif hastanın yatak başına bu ekipmandan bir tane bırakmak yani kullan at şeklinde çalışmayı planlıyoruz. Bir sonraki kademede ise duyduğumuz kadarıyla başka üniversitelerde bu defa kabloyu da aradan çıkaran sistemler geliştirildi. Biz bilgilerimiz onlarla paylaştığımız gibi onlar da geliştirdiklerini bizimle paylaşıyorlar." şeklinde konuştu.

"Covid-19 ile beraber bu cihazın önemi daha da arttı"

Şu ana kadar hastaneye yetecek kadar Fiberoptik Laringoskop cihazı ürettiklerini belirten Gaziantep Üniversitesi ULUTEM Hastanesi Müdür yardımcısı Musa Yılmaz, "Bu cihaz aslında komple yeniden yaptığımız bir cihaz değildir. Zaten hali hazırda var olan bir cihazdı. Yine hekimlerimizin kullandığı bir cihazdı. Covid-19 ile beraber ise bu cihazın önemi bir miktar daha arttı. Çünkü hekimlerimiz, hasta ile direk temas etmeden bu aparatlar vesilesi ile aradaki hastalık bulaşma riskini kaldırmak için daha çok kullanmaya başladılar. Dolayısıyla var olan bir aparattı. Başhekimimiz, bu cihazı yaklaşık 3 bin 500 dolara aldıklarını belirtmişlerdi.  'Bu cihazı üniversitenin merkez araştırma laboratuvar merkezinde üretebilir miyiz?' diyerek üzerindeki bir kısım tasarımlarla oynadıktan sonra cihazı merkezimizde üretebileceğimizi söyledik. Akabinde ise üzerinde yaptığımız çalışmalardan sonra bir tane üretip hastanemize prototipi olarak sunduk. Başhekimimizin onayından sonra seri olarak üretimine geçtik." diye konuştu.

"Yaklaşık 3 bin 500 dolarlık cihazı 200 TL'ye ürettik"

2 bin 500 dolarlık Fiber Optik Video Laringoskop cihazını 200 lira maliyetle üretmeyi başardıklarını ifade eden Yılmaz, şunları söyledi:

"Yaklaşık olarak 3 bin dolara olan fiyatını kamerası ile birlikte 200 liraya üretebiliyoruz ve bu cihaz 200 liradan daha aşağıya üretilebilir. Yalnız burada kullandığımız malzeme biraz özel bir malzemedir. Üç boyutlu yazıcımızın yazabildiği yeteneklerden bir tanesidir. Yüksek mukavemet ve ısı dayanımlı olmasından dolayı 200 lira gibi bir fiyata üretebiliyoruz. Covid-19'un çıkmasından dolayı ilk başlarda yoğun bir maske talebinin olduğundan bir dönem maske bulma problemi yaşanmıştı. Ama şu an pek problem olduğunu düşünmüyorum. Yine hastanemizden ve hekimlerimizden bize gelen talep üzerine 'siperlik üretimi yapabilir miyiz' diye çalıştık. Kendi yaptığımız tasarımla bir tane siperlik üretimi yaptık. Bunu tıp fakültemize gösterdik. Doktorlarımızın birkaç tavsiyesi ile beraber tasarımı güncelledik. Ardından merkez araştırma laboratuvarında siperlik üretimine başladık." (İLKHA)