Soba ve Şofbene Dikkat!
Kış aylarında soba ve şofben zehirlenmelerine karşın vatandaşları uyaran Batman Halk Sağlığı Müdürü Dr. Vecheddin Acar, alınması gereken tedbirleri sıraladı.
BATMAN - Halk Sağlığı Müdürü Dr. Vecheddin Acar, kış aylarında soba ve şofben zehirlenmelerine karşın vatandaşları uyardı.
Acar, ülked yanlış kullanım ve ihmal yüzünden soba, şofben, baca zehirlenmelerinin kış aylarında özellikle alçak basınçlı havalarda tehlike oluşturduğunu söyledi.
Acar, \"Güneybatıdan esen bir rüzgâr olan `lodos` nedeniyle her yıl onlarca kişi özellikle sobadan olmak üzere sızan karbon monoksit gazı ile zehirlenmektedir. Karbon monoksit gazı renksiz, tatsız, kokusuz, yanıcı zehirli bir gazdır. Havagazı, kömür vb. ısıtma amacıyla kullanılan her tür soba ve ocakta yanma sırasında oluşan karbon monoksit zehirlenmeleri sıklıkla; kapalı ortamlarda açık ocaklar, bacası çekmeyen soba, şofben, bacasız gaz sobalarında yakıtın iyi yanmaması nedeni ile meydana gelmekte, oluşan zehirlenmelerde kısa süre içerisinde tıbbi müdahale yapılmazsa, ölümle sonuçlanabilmektedir\" dedi.
Zehirlenen bir insana yapılması gereken ilk müdahaleyi anlatan Acar, \"Olası bir zehirlenmede yapılacak ilk yardımda öncelikle zehirlenen kişinin olay mahallinden uzaklaştırılmalıdır. Hemen temiz havaya çıkarılmasının sağlanması, 112 Acil Sağlık Hizmetlerinin çağrılması, ambulans gelene kadar solunumu engelleyebilecek ağız ve burundaki kusmuk, balgam gibi maddelerin temizlenmesi, hastanın battaniye ile sarılarak vücut ısısının korunması çok önemlidir\" ifadelerine yer verdi.
Soba Kullanımında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
-Kullanılan her türlü ısıtma cihazının kalite belgesine sahip olup olmadığına, garantilerine ve garanti sürelerine dikkat edilmeli,
-Kullanılan yakıtın standartlara uygunluğu kontrol edilmeli, izin belgesi olmayan satıcılardan kömür alınmamalı,
-Aşırı doldurulan sobanın duman yolu daralacağı, soba içinde düzensiz ısı dağılımı nedeniyle de baca çekişi zayıflayacağı için soba yakılırken aşırı doldurulmamasına dikkat edilmeli,
-Sönmekte olan sobaya asla tutuşması güç yakıtlar konulmamalı, yakıt yavaş yavaş ilave edilmeli, yatmadan önce sobaya kesinlikle yakıt konulmamalı,
-İyi ısınmayan ve alttan yakılan kömür sobalarında karbon monoksit zehirlenmesi riski artacağından soba tutuşturulurken yakıtın üstten yanması sağlanmalı,
-Özellikle alçak basınçlı lodoslu havalarda ölüm olaylarında artış görüldüğü için eğer bacalar standartlara uygun değilse alçak basınçlı havalarda soba yakılmamalı, yakılması zorunlu ise gece yatarken mutlaka tam olarak söndürülmeli,
-Soba borularının birbiriyle birleştirilmesinde hava ve baca gazı sızdırmazlığı sağlanmalı,
-Sobanın bulunduğu yer sürekli havalandırılmalı,
-Bacalar standartlara uygun ve yalıtımlı olmalı, düzenli olarak temizletilmeli,
-Dumanın geri tepmesini önlemek için bacaların en üst noktasının çatının en üst noktasından 1m. Daha yüksekte olması sağlanmalı ve baca şapkası mutlaka takılmalı,
-Binaların Yangından Korunması yönündeki mevzuat hükümlerine uyulmasına özen gösterilmelidir.
Şofben Kullanımında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
-Alınan cihazın kalite belgesi ve garantilerine dikkat edilmeli,
-Şofben mutlaka bacaya bağlanmalı, baca bağlantısı olmayan (bina aydınlığına v.b. bağlı) şofben asla çalıştırılmamalı,
-Şofbenin monte edileceği mekân yeterli büyüklükte olmalı, şofben mümkünse banyo yerine balkona veya başka bir havadar mekâna takılmalı, şofbenin montajı mutlaka yetkili servis tarafından yapılmalı,
-Şofben zehirlenmeleri genellikle gaz kaçaklarından değil, yeterli havalandırma yapılmayan yerlerde yetersiz hava ve yetersiz yanma sonucunda oksijen oranının düşmesi ve karbon monoksit oranının yükselmesiyle gerçekleştiği için şofbenin kullanıldığı yere sürekli temiz hava girmesi sağlanmalı,
-Bacalar yatak odalarından, merdiven sahanlığından, bina girişlerinden, havalandırma boşluklarından, çatı arasından, banyo ve tuvaletten geçirilmemeli,
-Konutlarda gaz kaçaklarına karşı uygun yerde detektör bulundurulmalı,
-Şofbende gaz kaçağı hissedildiğinde: Öncelikle gaz vanası ve tüp dedantörü kapatılmalı, elektrik düğmeleri açılmamalı açıksa hemen kapatılmalı, kibrit -çakmak gibi alev ve kıvılcım çıkartabilecek hiçbir işlem yapılmamalı, pencereler karşılıklı açılarak ortam havalandırılmalı, hızla gaz şirketi yetkilisi veya şofben servisi aranmalıdır. (M. Sait Çelik-İLKHA)
Acar, ülked yanlış kullanım ve ihmal yüzünden soba, şofben, baca zehirlenmelerinin kış aylarında özellikle alçak basınçlı havalarda tehlike oluşturduğunu söyledi.
Acar, \"Güneybatıdan esen bir rüzgâr olan `lodos` nedeniyle her yıl onlarca kişi özellikle sobadan olmak üzere sızan karbon monoksit gazı ile zehirlenmektedir. Karbon monoksit gazı renksiz, tatsız, kokusuz, yanıcı zehirli bir gazdır. Havagazı, kömür vb. ısıtma amacıyla kullanılan her tür soba ve ocakta yanma sırasında oluşan karbon monoksit zehirlenmeleri sıklıkla; kapalı ortamlarda açık ocaklar, bacası çekmeyen soba, şofben, bacasız gaz sobalarında yakıtın iyi yanmaması nedeni ile meydana gelmekte, oluşan zehirlenmelerde kısa süre içerisinde tıbbi müdahale yapılmazsa, ölümle sonuçlanabilmektedir\" dedi.
Zehirlenen bir insana yapılması gereken ilk müdahaleyi anlatan Acar, \"Olası bir zehirlenmede yapılacak ilk yardımda öncelikle zehirlenen kişinin olay mahallinden uzaklaştırılmalıdır. Hemen temiz havaya çıkarılmasının sağlanması, 112 Acil Sağlık Hizmetlerinin çağrılması, ambulans gelene kadar solunumu engelleyebilecek ağız ve burundaki kusmuk, balgam gibi maddelerin temizlenmesi, hastanın battaniye ile sarılarak vücut ısısının korunması çok önemlidir\" ifadelerine yer verdi.
Soba Kullanımında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
-Kullanılan her türlü ısıtma cihazının kalite belgesine sahip olup olmadığına, garantilerine ve garanti sürelerine dikkat edilmeli,
-Kullanılan yakıtın standartlara uygunluğu kontrol edilmeli, izin belgesi olmayan satıcılardan kömür alınmamalı,
-Aşırı doldurulan sobanın duman yolu daralacağı, soba içinde düzensiz ısı dağılımı nedeniyle de baca çekişi zayıflayacağı için soba yakılırken aşırı doldurulmamasına dikkat edilmeli,
-Sönmekte olan sobaya asla tutuşması güç yakıtlar konulmamalı, yakıt yavaş yavaş ilave edilmeli, yatmadan önce sobaya kesinlikle yakıt konulmamalı,
-İyi ısınmayan ve alttan yakılan kömür sobalarında karbon monoksit zehirlenmesi riski artacağından soba tutuşturulurken yakıtın üstten yanması sağlanmalı,
-Özellikle alçak basınçlı lodoslu havalarda ölüm olaylarında artış görüldüğü için eğer bacalar standartlara uygun değilse alçak basınçlı havalarda soba yakılmamalı, yakılması zorunlu ise gece yatarken mutlaka tam olarak söndürülmeli,
-Soba borularının birbiriyle birleştirilmesinde hava ve baca gazı sızdırmazlığı sağlanmalı,
-Sobanın bulunduğu yer sürekli havalandırılmalı,
-Bacalar standartlara uygun ve yalıtımlı olmalı, düzenli olarak temizletilmeli,
-Dumanın geri tepmesini önlemek için bacaların en üst noktasının çatının en üst noktasından 1m. Daha yüksekte olması sağlanmalı ve baca şapkası mutlaka takılmalı,
-Binaların Yangından Korunması yönündeki mevzuat hükümlerine uyulmasına özen gösterilmelidir.
Şofben Kullanımında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
-Alınan cihazın kalite belgesi ve garantilerine dikkat edilmeli,
-Şofben mutlaka bacaya bağlanmalı, baca bağlantısı olmayan (bina aydınlığına v.b. bağlı) şofben asla çalıştırılmamalı,
-Şofbenin monte edileceği mekân yeterli büyüklükte olmalı, şofben mümkünse banyo yerine balkona veya başka bir havadar mekâna takılmalı, şofbenin montajı mutlaka yetkili servis tarafından yapılmalı,
-Şofben zehirlenmeleri genellikle gaz kaçaklarından değil, yeterli havalandırma yapılmayan yerlerde yetersiz hava ve yetersiz yanma sonucunda oksijen oranının düşmesi ve karbon monoksit oranının yükselmesiyle gerçekleştiği için şofbenin kullanıldığı yere sürekli temiz hava girmesi sağlanmalı,
-Bacalar yatak odalarından, merdiven sahanlığından, bina girişlerinden, havalandırma boşluklarından, çatı arasından, banyo ve tuvaletten geçirilmemeli,
-Konutlarda gaz kaçaklarına karşı uygun yerde detektör bulundurulmalı,
-Şofbende gaz kaçağı hissedildiğinde: Öncelikle gaz vanası ve tüp dedantörü kapatılmalı, elektrik düğmeleri açılmamalı açıksa hemen kapatılmalı, kibrit -çakmak gibi alev ve kıvılcım çıkartabilecek hiçbir işlem yapılmamalı, pencereler karşılıklı açılarak ortam havalandırılmalı, hızla gaz şirketi yetkilisi veya şofben servisi aranmalıdır. (M. Sait Çelik-İLKHA)