Petrol krizi Türkiye’ye yarayacak!
Koronavirüs şokunu henüz atlatamayan enerji piyasaları OPEC’ten anlaşma çıkmamasıyla yeni bir krizi daha yüklenmek zorunda kaldı. Ham petrol fiyatları yüzde 30 düştü. Peki bu durum Türkiye’yi nasıl etkileyecek? Enerji uzmanları değerlendirdi.
EKONOMİ SERVİSİ
Çin’de ortaya çıkan koronavirüs ilk zamanlarda sadece Pekin’in sorunu gibi algılansa da virüsün kısa sürede yerküreye yayılması çok zaman almadı. Üretim üssü doğunun da, tüketimin merkezi batının da bu sorunla uğraştığı sırada çok sayıda sektörde üretim neredeyse dibi gördü. Azalan üretim doğal olarak enerji ihtiyacını da düşürdü ve ham petrolün varil fiyatı ilk darbeyi aldı.
RUSYA VE SUUDİ ARABİSTAN ANLAŞAMADI
Geçtiğimiz günlerde Petrol İhraç Eden Ülkeler (OPEC) toplantısı başladığında dünyanın gözü Viyana’daydı. Burada alınacak kararın petrol fiyatlarına etkisi merakla beklenirken, Rusya, Suudi Arabistan'ın petrol üretimini günde 1,5 milyon varil azaltma talebine olumsuz yanıt verdiğini duyurdu. Petrol fiyatlarında kısa sürede etki gösteren bu karar piyasaları doğrudan etkiledi.
HAFTA BAŞLADIĞINDA KRİZ BİR ANDA ETKİSİNİ ARTIRDI
Rusya ve Suudi Arabistan anlaşmazlığı hafta sonuna denk geldi. Bu nedenle herkesin gözü hafta başında açılacak olan piyasaların bu yaşananlara nasıl tepki vereceği oldu. Haftanın ilk işlem gününde petrol fiyatları Asya piyasasında yaklaşık yüzde 30 düştü. Brent türü ham petrolün varil fiyatı 31 dolara indi. Uzmanlar bu gelişmeyi petrol üreticisi ülkeler arasında "fiyat savaşının" başladığı şeklinde yorumlarken, Asya piyasaları da haftaya keskin düşüşlerle başladı. Asya borsalarındaki düşüş batıyı da etkiledi ve Avrupa’daki borsalarda da art arda gelen satışlar düşüşe neden oldu. Piyasalar alt-üst olurken bir hamle de Rusya’dan geldi. Ülkede 1 doların 73.57 ruble olmasının ardından Rusya Merkez Bankası, dolar alımını 30 gün boyunca durdurdu.
PETROL FİYATLARININ DÜŞMESİ TÜRKİYE’Yİ NASIL ETKİLEYECEK?
Geçen yılın büyük bölümünde petrol fiyatları yükselmiş, bir dönem 85 dolar seviyelerini gören varil fiyatı, ABD’nin İran’a yaptırımın sınırlı olması ve küresel ekonomide yavaşlama beklentisi ile 50 dolara kadar inmişti. Geçen yılın ortalaması 64.37 dolar olarak gerçekleşirken, Türkiye bu dönemde 263 milyon varil ham petrol ihraç etti. Bu alımın Türkiye’ye faturası 16 milyar 929 milyon dolar oldu. Bugün gelinen noktada petrol fiyatlarının 30 dolar seviyelerine düşmesi Türkiye’yi doğrudan ve olumlu bir şekilde etkileyecek. Eğer rakamlar bu seviyelerde kalırsa; geçen yıl yapılan ham petrol ithalatına bu kez Türkiye varil fiyatı 35 dolar olsa dahi 9 milyar 200 milyon dolarlık bir ödeme yapacak. Bu da ülkemizin 7 milyar 729 milyon daha az ödeyeceği, bir başka deyişle yaklaşık 8 milyar doların Türkiye’nin kasasında kalacağı anlamına geliyor.
DOĞAL GAZ FİYATLARINI DA DÜŞÜREBİLİR
Enerji Ekonomisi Derneği Başkanı Prof. Dr. Gürkan Kumbaroğlu, TRT Haber’e yaptığı değerlendirmede petrol fiyatlarındaki düşüşün sadece ithalata ödeyeceğimiz miktarın azalması ile sınırlı kalmayabileceğini açıkladı. Türkiye’nin doğal gaz alım fiyatının da petrol fiyatlarına endeksli olduğu bilgisini paylaşan Prof. Dr. Kumbaroğlu, “Ülkemizin doğal gaza ödediği fatura petrol fiyatlarına endeksli. Bu nedenle şu an düşen fiyatlar bizim için avantaj. Bir sonraki çeyrekte bu düşüşün olumlu yansımasını göreceğiz. Gelecek dönemde ham petrol fiyatları artsa da Türkiye bu kez diğer ülkelerin Rusya’dan indirim aldığı gerçeğinden yola çıkabilir ve yine indirim hakkı elde edebilir. Şu an istediğimiz gibi gidiyor süreç” şeklinde konuştu. Kaynak, TRT Haber