Gaziantep’te asırlardır canlılığını koruyan çarşı: Almacı Pazarı
Tarihi ve kültürel yapısıyla dikkat çeken kentlerden Gaziantep’te, yaklaşık 250 yıl önce inşa edilen ve kentin en eski çarşısı olan tarihi Almacı Pazarı, günümüzde de canlılığını korumaya devam ediyor.
Türkiye’nin en eski çarşıları arasında bulunan tarihi Almacı Pazarı, asırlardır misafirlerini ağırlamanın yanı sıra canlılığını koruyarak ayakta durmaya devam ediyor. Şehir merkezinde yer alan tarihi Almacı Pazarı, şehrin eski Antep’i olarak bilinse de ticaret anlamında merkezi konumunda yer alıyor.
Yöresel ve organik ürün denilince akla ilk gelen yer olan tarihi Almacı Pazarı’ndaki esnaflar, asırlardır ahilik anlayışı, kültürel tarihi ve kuşaktan kuşağa aktarılan işyerleriyle çarşıyı ayakta tutmaya çalışıyor.
Geçmişte elma meyvesinin nadir bulunması ve bu tarihi pazarda tane ile satışa sunulması nedeniyle “Elmacı ve Almacı Pazarı” ismiyle anılan çarşıda, çeşitli baharatlar, Antep fıstığı, kurutmalık sebze ve ürünler, acılı acısız salçalar, şire ürünleri, satılıyor. Çarşı ziyaretçilerine de Gaziantep'in toprağında yetişen tüm ürünlerin koleksiyonunu sunuyor.
Yerli ve yabancı turistlerin uğrak yeri arasında yer alan çarşıda, ziyaretçiler doğal ve organik ürünleri satın alma fırsatını bulabiliyor. Çarşıdaki dükkânlarda yaz mevsiminde patlıcan, biber, acur ve kabak kurutmalıkları; kış mevsiminde ise kuruyemiş çeşitleri, üzümden yapılan pestil, sucuk, dilme, biber ve domates salçaları ile süsleniyor.
Antep fıstığının tezgahlardaki üstünlüğü çarşıdaki tüm dükkanlarda kendisini hissettirirken, kavrulmuş tuzlu fıstığın yanı sıra mevsimine göre taze ben fıstık, ağaç altı ve kuru kırmızı fıstıklar da yer alıyor.
“Almacı Pazarı Gaziantep’in ticaret merkezidir”
Almacı Pazarının en eski esnaflarından biri olan 74 yaşındaki Mehmet Durdu Aksak, “1958 yılından bu yana yani yaklaşık 62 seneden beri bu çarşıda esnaflık yapıyorum ve benim hayatım bu çarşıda geçti. Almacı Pazarı Gaziantep’in ticaret merkezidir. Almacı Pazarı’nda gıda, bakliyat, şire, doğal ve organik ürünlerin çok az bulunduğu dönemlerde yani mahallelerde de bakkal ve marketlerin olmadığı çok eski dönemlerde Almacı Pazarı’nda esnaflar tane ile elma satardı. Bir kişi iki tane elma eve götürürdü. Yani elma tane ile satılırdı. Hatta hasta ziyaretlerine gidilirken elma götürülürdü. Yani o dönemler ürünler kıymetliydi. Ürünlerin kıymetli olduğu dönemde burası Antep’in ticaret merkeziydi. Buradan başka bir Pazar yoktu. Ancak şu an Gaziantep çok büyüdü. Ama buna rağmen Almacı Pazarı önemini koruyor. Almacı Pazarı halen Gaziantep’in ticaret ve turizm merkezidir.” dedi.
“Gaziantep’in en eski çarşısıdır”
Gaziantep'in tarihi ve kültürü ile öne çıkan bir şehir olduğunu ve Almacı Pazarı’nın da kentin en eski çarşısı olduğunu belirten Aydın Şenkaya da, “45 yıldır Almacı Pazarı’nda esnaflık yapıyorum ve Almacı Pazarı 250 yılık bir çarşıdır. Bu çarşı çok eski bir çarşıdır. Gaziantep’in en eski çarşılarındandır. Eskiden Gaziantep’te bu çarşıdan başka bir çarşı yokmuş. Bundan dolayı da bu çarşıya Almacı Pazarı deniyor. Eskiden elmaya ‘alma’ derlermiş. O dönemler de elma çok az olduğundan dolayı ve insanların maddi imkânı olmadığından dolayı baklava yerine hasta ziyaretine veya misafirliğe giden hediye olarak elma götürürlermiş. Bundan dolayı bu çarşının ismi Almacı Pazarı olarak kalmış. Bu çarşıda en eski ve doğal ürünler satılır. Başka bir yerde bulunmayan ürünler bu çarşıda satılır.” ifadelerini kullandı.
“Almacı Pazarı 250 yıllık bir çarşıdır”
Pazarın geçmişinin 250 yıl önceye dayandığını belirten Eyüp Kayalı da, tarihi çarşının ismini ise daha önce bu pazarda sadece elma satılmasından aldığını belirterek, şunları söyledi:
“Almacı Pazarı çok eski ve tarihi bir çarşıdır. Aynı zamanda ilk yerleşim yerlerindendir. Daha önceki dönemlerde bu çarşıdaki birçok dükkânda elma satarlarmış. Hatta elmalar tane olarak kavanozlarda satılırmış. Bugünkü şartlar marketlerde ve bakkallarda kasa kasa elma olmazmış. 1940-50’li yılların en değerli hediyesi elmaymış. Önemli yerlere, misafirliğe gidenler ve hasta ziyaretinde bulunanlar hediye olarak elma götürürlermiş. Elma bu şekilde satıldığından dolayı da bu çarşının adı Almacı Pazarı olarak kalmış. Almacı Pazarı’nın o günkü şartlarda önemi ne ise bugünkü önemi de odur ve çarşımız önemini korumaktadır. Antep’in yerli esnaflarından oluşan bir pazardır. Almacı Pazarı, doğruluk ve dürüstlükle çalışan esnafa sahip bir çarşıdır. Ben burada üçüncü kuşağım ve dördüncü kuşak olan esnaflarda var. Büyüklerimizden devir aldığımız bayrağı bizde ileriye götürmek için çalışıyoruz. İnşallah bu çarşıyı bizden sonraki kuşaklar ayakta tutacaklardır.”
“Çarşımız Gaziantep'in en eski tarihi çarşısıdır”
Almacı Pazarı esnaflarından Turan Efendioğlu ise, “Almacı Pazarı çok eski ve tarihi çarşıdır. Bu çarşıda kaliteli ve doğal ürünler satılır, fiyatları da çok uygun olur. Bu çarşıdaki esnaflar hiçbir zaman kaliteyi bozmadılar. Bu çarşıda aynı zamanda sağlıklı ürünlerde satılıyor. Bu çarşıda organik olmayan ürünler satılmaz. Tüm ürünler organik ve kalitelidir. Bu çarşının birçok özelliği var. İstanbul’da bulunan Mısır Çarşısı’na da benzetiyorlar. Mevsimine göre taze ve kaliteli ürünler satılmaktadır. Çarşımız asırlardır canlılığını korumaktadır.” diye konuştu. (İLKHA)