EKONOMİ SERVİSİ ÖZEL 

Çin’deki koronavirüs salgınının sağlık boyutu kadar küresel ekonomi için nasıl bir tehdit oluşturduğu da her geçen gün biraz daha netleşiyor. Tekstilden otomotive, elektronikten kozmetiğe kadar çok sayıda sektörün ‘üretim üssü’ olan Çin’in koronavirüs nedeniyle üretim ve teslimat zincirinde bozulmalar yaşaması Türkiye’yi de doğrudan etkiliyor. Sürecin olumsuz etkilerini en çok yaşayan sektörlerden biri de elektronik cihaz imalatı yapan yerli firmalar. Çin’den tedarik edilen malzemelerin ‘hayati’ önem taşıdığı sektörde mevcut durum ve gelecek planları sıkıntılı bir döneme işaret ediyor.

“OLUMSUZLUĞU NET ŞEKİLDE HİSSEDİYORUZ”

Elektronik Cihazlar İmalatçıları Derneği (ECİD) Başkanı Veli Ağ, salgından etkilenen bölgede dünya genelinde en az 5 milyon şirketin tedarikçisinin olduğuna dikkat çekti. Fortune 1000’deki 928 firmanın tedarikçilerinin de bu durumdan olumsuz etkilendiğini söyleyen Ağ, “Dolayısıyla salgının global ölçekte tedarik zincirindeki etkileri yadsınamaz. Tüm dünyada olduğu gibi ülkemiz genelinde ve derneğimiz bünyesindeki firmaların yaptığı elektronik cihaz üretimlerinde Çin’den tedarik edilen malzemeler kullanılıyor. Çin’de üretim ve diğer ekonomik faaliyetlerinin çok büyük oranda etkilenmesi nedeniyle biz de bu olumsuzluğu net şekilde hissediyoruz” şeklinde konuştu.

SORUNUN NE ZAMAN ÇÖZÜLECEĞİ TAM BİR MUAMMA

Ağırlıklı olarak cihazlarda kullandıkları malzemelerin tedariğinde olumsuzluklarla karşılaştıklarına işaret eden ECİD Başkanı, şöyle devam etti: “Sorunun ne zaman çözülebileceğiyle ilgili de henüz net ve sağlıklı bilgi alamıyoruz. Fabrikaların tekrar üretime başlaması konuşuluyor bugünlerde ama burada da personel sıkıntısı yaşanması ihtimali var. Çin’de insanlar genellikle kırsalda yaşıyor, iş imkanı fazla olan endüstri bölgelerinde çalışıyor. Bu personelin tatil sonrasında çalışma yerlerine dönmesi konusunda da problemlerle karşılaşılabileceği konuşuluyor.”

SALGIN ÇİN’İN ALTERNATİFİ OLACAK ÜLKELERİ DE VURDU

ECİD Başkanı Veli Ağ, “Sektörün mevcut durum için bir B planı var mı?” sorusuna ise şu yanıtı verdi: “Alternatif kaynaklar ve B planları üzerinde çalışmalarımız devam ediyor. Ancak istenen kalite ve imkanlarda tedarik sağlamak zaman alacaktır. Sadece bizler değil, dünya genelinde bizimle aynı sorunu yaşayanlar da alternatife yönelecek. O zaman da haliyle alternatiflerde kapasite yetersizliği ve maliyet artışı gibi problemlerle karşılaşma durumu ortaya çıkacak. Sektörün yapısı sebebiyle B planı yeterli olmayabilir, çünkü bu komponentler için B planı olarak görülen benzer kalitede ve adette üretim yapabilen firmalar da yine ağırlıklı olarak Uzak Doğu’da bulunuyor. Salgının Çin dışında Vietnam, Tayvan gibi alternatif ülkeleri etkilemesi durumu da göz önünde bulundurularak C ve D planlarına yönelik alternatifler geliştirmemiz gerekiyor.”

TEDARİK AKSADIĞINDAN TÜRKİYE’NİN İHRACATI DA OLUMSUZ ETKİLENECEK

“Tedariği sağlanamayan ürünlerin ihracata olumsuz bir etkisi olup, olmadığı” konusuna da değinen ECİD Başkanı, “Derneğimiz bünyesindeki firmalarımız da ülkemizin elektronik cihaz ihracatının çok büyük bir kısmını sağlayarak çok önemli ihracat kaynağı oluşturuyor. Virüsün etkilerinin çok uzaması durumunda tedariği sağlanamayan ürünlerin bizim ihracatımızı da olumsuz yönde etkilemesi kaçınılmaz olacak” ifadesini kullandı.  Ağ, son olarak tüm dünyada elektronik cihaz sektörünün çok benzer bir tedarik zincirinde çalıştığını hatırlatarak, “Daha esnek ve daha çevik üreticilerin bu dönemi nispeten daha az hasarla atlatması beklenir. Bu kapsamda biz derneğimiz bünyesindeki firmalarımızın bu dönemi rekabete göre daha az kayıpla kapatacağını düşünüyoruz” bilgisini paylaştı.

Kaynak, TRT Haber