Ankara (AA) - Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) 2023 Eğitim Vizyonu doğrultusunda herhangi bir puanlama yapılmaksızın öğrencilerin dil becerilerinin değerlendirilmesi hedef olarak belirlenmişti. Bakanlık bu amaç doğrultusunda, Türkçede dört temel dil becerisinin ölçülmesine odaklanan ilk bilgisayar tabanlı uygulamayı gerçekleştirdi.

Öğrencilerin Türkçede okuma, dinleme, yazma ve konuşma becerilerini uluslararası standartlarda ölçmek amacıyla 2019'da yapılan "Dört Beceride Türkçe Dil Sınavı" pilot çalışma sonuçları raporu Bakanlığın internet sitesinden açıklandı.

Öğrencilerin dört dil becerisinin uluslararası standartlara uygun şekilde ölçülebilmesi için Ankara, Konya, İstanbul, Antalya, Kütahya, Samsun, Muğla, Adıyaman, Erzurum, Gaziantep, Trabzon, Bursa, Denizli, Şanlıurfa ve Aydın olmak üzere 15 ilde dil laboratuvarları kuruldu.

Bu laboratuvarlar dış sesleri yalıtabilen, ses kaydı yapabilen kulaklıklara sahip bilgisayarlar ve sınav kabinleri ile donatıldı. Sınav uygulamasında kullanılan yazılım da MEB bünyesinde geliştirildi.

Değerlendirme çerçevesi geliştirildi
Okuma, dinleme, yazma ve konuşma alanlarında hangi öğrenci becerilerinin nasıl değerlendirileceğini belirlemek için çalıştaylar yapıldı. Bu çalıştaylarda akademisyenler, farklı sınıf düzeylerinde eğitim veren Türkçe alan uzmanları ve ölçme değerlendirme uzmanları Türkçede dört dil becerisinin değerlendirme çerçevesini birlikte şekillendirdi.

Sınav uygulaması bilgisayar tabanlı gerçekleştirildi
Pilot çalışmaya 15 ilden 1500'den fazla 7'nci sınıf öğrencisi katıldı. Tüm alt testler MEB tarafından geliştirilen yazılım aracılığıyla bilgisayarda uygulandı. Sınav yazılımında öğrencilere istediklerinde soruyu cevaplamadan geçme, soruya atlama, cevap değiştirme gibi seçenekler sunuldu. Uygulamada dört alt test uygulandı ve öğrencilere 130 dakika cevaplama süresi verildi.

Dinleme ve okuma alt testleri çoktan seçmeli sorulardan oluşturuldu. Yazma ve konuşma alt testlerinde ise öğrencilere kendi cevaplarını oluşturmaları gereken görevler sunuldu. Yazma testinde öğrencilerden cümle, paragraf ve birkaç paragraftan oluşan metinler yazmaları istendi. Konuşma alt testinde ise öğrencilerden bir kişiyi ya da nesneyi tanıtmaları ve çok aşamalı bir süreci anlatmaları beklendi.

Raporda pilot çalışmada kullanılan örnek sorulara da yer verildi.

Çalışmanın raporu hazırlandı
Pilot çalışma bulguları, MEB'in dört dil becerisini değerlendiren sınavlar geliştirme yeterliği kazanması açısından detaylı olarak incelendi. Araştırmanın pilot çalışma sonuçları "Dört Beceride Türkçe Dil Sınavı: Pilot Çalışma Sonuçları" başlığıyla yayımladı.

Yürütücülüğünü Milli Eğitim Bakan Yardımcısı Mahmut Özer'in yaptığı Eğitim Analiz ve Değerlendirme Raporları serisinin 11'inci raporu olan çalışma, Emine Eroğlu, Amine Canıdemir, Dr. H. Eren Suna, Dr. Hande Tanberkan ve Ümare Altun tarafından hazırlandı.

Pilot çalışmada elde edilen sonuçlara göre, öğrencilerin en başarılı olduğu dil becerisi konuşma oldu. Okuma ve dinleme becerilerinde orta düzeyde başarı gösteren öğrenciler, görece en düşük başarıyı yazma becerisinde gösterdi. Sonuçlar, değerlendirme çerçevesinde belirlenen davranışlar açısından öğrencilerin konuşma becerilerinin daha yüksek düzeyde olduğunu ortaya koydu. Öğrencilerin her bir dil becerisinde düşük başarı gösterdiği soru veya görevler belirlendi.

Öğrenci özellikleri ile dil becerisi arasındaki ilişki incelendi
Öğrenci özellikleri ile dil becerileri arasındaki ilişkinin, uluslararası ölçekte uygulanan diğer sınavlar, Türkiye'deki kademeler arası geçiş sınavları ve izleme sınavlarından elde edilen sonuçlarla tutarlı olduğu görüldü.

Çalışmada öğrencilerin cinsiyeti, okul öncesi eğitim alma durumu, anne ve babalarının eğitim düzeylerine göre dil becerisi puanlarının değişimleri de incelendi.

Kız öğrencilerin tüm dil becerilerinde erkek öğrencilerden daha yüksek başarı gösterdikleri belirlendi. Okul öncesi eğitim alan öğrencilerin konuşma dışındaki becerilerde okul öncesi eğitim almayan öğrencilerden daha başarılı olduğu görüldü.

Anne ve baba eğitim düzeyi arttıkça öğrencilerin tüm dil becerilerinde performanslarının arttığı tespit edildi.