Tarihte bugün (9 Ocak): Kırım tamamen kaybedildi
Tarihte bugün yaşanan olaylar arasında; Kırım’ın Ruslara bırakılması, Son düşman birliğinin Çanakkale’den ayrılması, Sabancı Center Suikasti, Çeçen mücahitlerin Kızılyar’da Rus askerlerini rehin alması var…
GÜNÜN OLAYI
Kırım Tamamen Kaybedildi (1792)
Osmanlı Devleti Küçük Kaynarca ile bağımsızlık verdiği Kırım’ın Rusya tarafından işgalini kabullenmemiş çıkan savaşı ise kaybetmişti. Savaş sonunda 9 Ocak 1792’de imzalanan Yaş Antlaşması ile Osmanlı devleti Kırım’ın Rus toprağı olduğunu kabul etti. Fatih Sultan Mehmet zamanında Osmanlı Devletine bağlanmış olan Kırım Hanlığı kaybedildi.
Son Düşman Birliği de Çanakkale’den Ayrıldı (1916)
İtilaf Devletleri Osmanlı Devleti’ni savaş dışı bırakmak ve müttefikleri Rusya’ya yardım ulaştırarak I.Dünya Savaşını daha erken bitirmek için 19 Şubat 1915 tarihinde Çanakkale savaşını başlattılar. Denizden geçme teşebbüsü 18 Mart 1915 tarihinde hezimetle sonuçlanınca kara harekatına başladılar. Fakat kara harekatında da beklemedikleri bir direnişle karşılaşan ve başarı sağlayamayan İtilaf Devletleri, Çanakkale’den çekilme kararı aldılar. Çanakkale’de bulunan son düşman birlikleri 9 Ocak 1916’da Seddülbahir bölgesinden ayrıldı.
GÜNÜN ÖNEMLİ OLAYLARI
Yavuz Sultan Selim Sina Çölüne Girdi (1517)
Yavuz Sultan Selim Mısır’a doğru ilerlerken 9 Ocak 1517’de Sina çölüne girdi. Sina çölünü on üç günde geçilebilecektir. Asker günde ortalama on sekiz kilometre yürüyebilmiştir. Tarihte Sina çölünü büyük bir ordu ile geçebilen çok az kişi bulunmaktadır.
İngiltere Mısır’dan Çekildi (1803)
İngilizler Napoleon’u Mısır’dan uzaklaştırarak Osmanlı Devletine yardım etmek amacıyla Mısır’a asker çıkarmışlardı. Ancak İngilizler İskenderiye’de bulunan askerlerini geri çekmediler ve Mısır’ın iç işlerine karışmaya başladılar. Bu yeni sorun iki yıl devam etti. Ancak Napoleon’un Avrupa’da yeniden tehlike oluşturmaya başlaması üzerine İngilizler 9 Ocak 1803’te Osmanlı Devleti ile antlaşma imzalayarak Mısır’da çekilme kararı aldılar.
I.İnönü Savaşı Başladı (1921)
Yunanlılar ın 9 Ocak 1921’de İnönü mevzilerine gelmesi üzerine savaş başladı. O sırada cephe komutanı Albay İsmet bey Çerkez Ethem’le uğraştığı için Kütahya’da bulunuyordu. İsmet Bey ancak Yunanlıların geri çekilmeye başladıkları ertesi gün cepheye geldi.
Ahmet Hamdi Akseki Vefat Etti (1951)
Türkiye Cumhuriyetinin üçüncü Diyanet İşleri Başkanı Ahmet Hamdi Akseki 9 Ocak 1951 tarihinde vefat etti. Arapça, Farsça ve İngilizce bilmekteydi. Son yüzyılın önemli din alimleri arasında yer almaktadır.
Ankara Behiçbey’de Tren Kazası Yaşandı (1979)
Ankara Behiçbey yakınlarında arızalanarak bekleyen trene sinyalizasyon hatası nedeniyle 9 Ocak 1979’da başka bir tren arkadan çarptı. Bu kazada toplam 33 yolcu yanarak feci şekilde hayatlarını kaybettiler. Yaklaşık 80 kişide çeşitli yerlerinden yaralandılar.
Kızılyar’da Rus Askerleri Rehin Alındı (1996)
Çeçenistan direnişinin sembol isimlerinden Salman Raduyev bir avuç arkadaşı ile Dağıstan’ın Kızılyar Kasabasında 9 Ocak 1996’da Rus askerlerini rehin aldılar. Baskından sonra Rus kuşatmasından başarılı bir şekilde sıyrılarak Çeçenistan’a döndüler. Bu olaydan sonra Ruslar Çeçen direnişçiler ile masaya oturmayı kabul ettiler.
GÜNÜN DİĞER ÖNEMLİ OLAYLARI
1792 Osmanlı ile Rusya arasında Yaş Antlaşması imzalandı.
1853 Osmanlı İmparatorluğu için "hasta adam" tabiri ilk kez Rus Çarı I. Nikolay tarafından kullanıldı.
1916 Çanakkale'de Seddülbahir Muharebeleri bitti.
1920 Kuva-yi Milliye komutanlarından Yahya Kaptan, Gebze'de İstanbul Hükümeti'nin adamlarınca öldürüldü.
1921 Birinci İnönü Muharebesi başladı.
1926 Piyango çekilişinin yalnızca Tayyare Cemiyeti'ne ait olduğuna ilişkin kanun kabul edildi.
1936 Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Atatürk’ün de katıldığı bir törenle öğrenime başladı.
1937 İstanbul Tramvay Şirketi, talebelerin ucuz seyahat etmeleri için paso verdi. Paso sadece ev ve okul arasında geçerliydi.
1937 Josef Stalin’in sürgüne gönderdiği Lev Troçki Meksika’ya gitti.
1951 Birleşmiş Milletler genel merkezi açıldı.
1951 Diyanet İşleri Başkanı Ahmet Hamdi Akseki, öldü.
1964-Halide Edip Adıvar, İstanbul’da 80 yaşında öldü.
1964 ATAŞ grevi, "milli güvenliği bozucu" nitelikte olduğu gerekçesiyle Bakanlar Kurulu tarafından ertelendi.
1966 800 kişilik ilk işçi kafilesi Almanya'ya hareket etti.
1968 Surveyor7 adlı ABD uzay aracı ay yüzeyine iniş yaptı.
1968 Ankara'da bir köpeğin kalbi değiştirildi. Ameliyattan kırk dakika sonra bakım güçlüğü nedeniyle köpek "uyutuldu".
1969 Ses hızını aşan ilk yolcu uçağı Concorde, deneme uçuşunu başarıyla gerçekleştirdi.
1978 Türkiye'de akaryakıtı biten hastaneler hasta kabul etmemeye ve yatan hastaları taburcu etmeye başladılar.
1979 Ankara'da iki tren çarpıştı. Çoğu işçi ve öğrenci 32 kişi öldü.
1979 Yeşilköy Havalimanı'nda kanlı baskını gerçekleştirdikten sonra müebbet hapse mahkûm olan iki Filistinli gerilla, firar etti.
1984 Yargıtay bir karar verdi: Emekli işçiye verilen altın madalyanın bedeli, kıdem tazminatından düşülecek.
1990 Şair Cemal Süreya, öldü.
1991 Toplu taşıma araçlarında sigara içilmesi ve tütün mamullerinin reklamının yapılması yasaklandı.
1995 Güner Ümit, Süper Turnike programında Aleviler’de "ensest" olduğunu ima etti. Gösteriler artınca program iptal edildi.
1996 Sabancı Holding Yönetim Kurulu Üyesi Özdemir Sabancı, Toyotasa Genel Müdürü Haluk Görgün ve sekreter Nilgün Hasefe, Sabancı Center’da vurularak öldürüldüler. Olayı, DHKP-C örgütü üstlendi.
1997 - Başbakanlık Kriz Yönetimi Merkezi yönetmeliği Resmi Gazete'de yayımlandı. Yönetmelik kriz hallerinde kimi yürütme yetkilerini Genelkurmay Genel Sekreterliği'ne veriyor.
2001 Siyasetçi Yusuf Bozkurt Özal, öldü.
2003 Türkiye'de aile mahkemeleri kuruldu.
2003 - İkinci Afrika Sosyal Forumu sona erdi.
2005 Mahmud Abbas Filistin devlet başkanlığına seçildi.
2007 - Merkez üssü Özbekistan'ın başkenti Taşkent'in 200 kilometre güneydoğusu olan 8 şiddetinde deprem meydana geldi.
2007 - Adana'dan Irak'a giden, içinde Türk işçilerinin bulunduğu, Moldova'lı bir şirkete ait Antonov tipi bir uçak Bağdat'ın Beled havaalanı pistine 200 metre kala düştü: 34 kişi öldü.
2009 Nazım Hikmet’in vatandaşlıktan çıkarılmasına ilişkin 1951 tarihli Bakanlar Kurulu Kararı yürürlükten kaldırıldı.