Türkiye’nin Libya ile imzaladığı Deniz Yetki Alanlarının Sınırlandırılmasına İlişkin Mutabakat Muhtırası, Doğu Akdeniz’de dengeleri değiştirdi.

Anlaşma ile Türkiye’nin kıta sahanlığının batı sınırı netleştirilmiş oldu.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, hafta başında Türkiye'nin kararlığına vurgu yaptı. Erdoğan, Libya'dan talep gelirse, Türkiye'nin anlaşma gereği Libya'ya asker gönderebileceğini söyledi.

Libya meşru hükümeti

Fayiz es-Sarac'ın başbakanlığındaki Trablus hükümeti, 17 Aralık 2015'te Fas'ın Suheyrat kentinde varılan "Libya Siyasi Anlaşması" uyarınca kuruldu.

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi de, 2259 sayılı kararla bu hükümeti Libya'nın tek meşru temsilcisi kabul etti.

Ancak Libya’da bir hükümet daha var.

Meşru bir dayanağı olmayan Tobruk merkezli bu hükümet, darbeci general Halife Hafter’in gölgesinde.

Libya’daki iç savaşı tetikleyen Halife Hafter kim?

Hafter, Muammer Kaddafi döneminde ordu içindeki önemli komutanlardan biriydi. Libya-Çad savaşının da cephe komutanıydı ancak esir düştü; Amerikan ordusunun yardımıyla kurtarıldı. 

Sığınma hakkı tanınmasıyla Amerika'ya yerleşen Halife Hafter, CIA'in merkezinin bulunduğu Virginia bölgesinde ikamet etti. O günden sonra ülke dışında Kaddafi karşıtı faaliyetlere başladı. 

1993 yılında CIA'in desteklediği başarısız darbe girişimini yönettiği gerekçesiyle ülkesinde idam cezasına çarptırılmıştı.

Hafter, Kaddafi'nin devrilmesinin ardından bir kez daha ortaya çıktı.

2014 yılında Milli Kongre'ye yönelik başarısız bir darbe girişiminde daha bulundu. Geçtiğimiz nisan ayında birliklerine başkenti ele geçirme emrini verdi. Ancak sonuç hüsrandı. 

Darbeci general, bu başarısızlıktan Libya'daki meşru hükümeti destekleyen Türkiye'yi de sorumlu tuttu.

Hafter'e bağlı Libya Ulusal Ordusu'nun sözcüsü, Türkiye'den gelip Trablus'a inmeye çalışan her uçağı düşman unsuru sayacaklarını, aynı şekilde Libya limanlarına yanaşmaya çalışan Türkiye gemilerini de hedef alacaklarını duyurdu.

Türkiye ile mutabakata imza atan Başbakan Fayiz es-Sarac, Hafter'in amacının yarım kalan darbeyi tamamlamak olduğunu düşünüyor.

Libya’da savaşan taraflar arasındaki güç dağılımı nasıl?

Trablus ve çevresini savunmaya çalışan Ulusal Mutabakat Hükümetinin elinde sınırlı sayıda silahlı güç var.

Halife Hafter ise Libya’da düzenli orduya sahip tek güç.

Hafter, 30 bin asker, 20 savaş uçağı, 20 saldırı uçağı, 27 askeri helikopter, 5 kargo uçağı, 530 zırhlı askeri araç, 300 tank, 1 fırkateyn ve 4 devriye gemisine sahip. 

Bu noktada darbeci generalin kim ya da kimler tarafından desteklendiği sorusu gündeme geliyor.

Hafter, kamuoyuna da yansıdığı şekliyle, Mısır, BAE, Sudan ve Suudi Arabistan tarafından destekleniyor. İddialara göre bu eksene Batı'dan Fransa da dahil olmuş durumda.

Oysa Birleşmiş Milletler, Libya'daki taraflara yönelik silah ambargosu uyguluyor. Yani Hafter'i destekleyen güçler, Birleşmiş Milletler kararlarını da hiçe sayıyor.

Türkiye ile Libya arasında varılan Doğu Akdeniz mutabakatından rahatsız olan Yunanistan gibi ülkelerse, darbeci generale sıcak mesajlar göndermeye çoktan başladı bile.

Kaynak, TRT Haber