Riyad Makaev – Doğruhaber/Analiz

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Ankara’daki bir konuşma sırasında Rus özel askeri şirketi (PMC) Wagner’in paralı askerlerinin Libya’da bulunduğunu açıkladı. Ayrıca, Libya Ulusal Anlaşma Hükümeti'nin (PNS) talebi olursa Libya’ya Türkiye birliklerini göndermeye hazır olduğunu da açıkladı. Libya kamuoyu Sayın Erdoğan’ın açıklamasını desteklerken, Trablus şimdilik Türkiye’den bir talepte bulunmadı. Fakat, bu talebin olmayacağı anlamına da gelmiyor. Türkiye son dönemde Doğu Akdeniz’de oynanan bir takım oyunlardan ötürü Libya’daki gelişmelere büyük önem vermeye başladı. Bu çerçevede Libya ve Türkiye arasında önemli gelişmeler yaşanıyor.

Aslında, Sayın Erdoğan’ın söylediği, Libya talep ederse Rus destekli Halife Hafter’in saldırılara karşı Libya Hükümeti'ni savunmaya hazırız olduğudur. Bu, ilk dönemde Suriye’de olduğu gibi Türkiye ve Rusya karşı karşıya gelebilir demektir. Başkan Erdoğan bu konu üzerine Rusya Başkanı Putin ile bir telefon görüşmesi yapar, sonra Libya için bir araya bile gelebilirler. Çünkü, Libya iki ülke için de büyük stratejik öneme sahip. Türkiye için Doğu Akdeniz’in hakimiyeti çok önemli. Rusya ise Libya’da Suriye’de yaptığı gibi ülkede bir yer kazanmak istiyor. Akdeniz üzerinden inşa edilecek doğalgaz boru hatlarını kontrol edebilmek için Suriye kadar Libya da çok önemlidir. Ayrıca, Rusya’nın Orta Doğu ve Afrika’daki en önemli ortaklarından biri olarak kabul edilen Mısır’ı da Türkiye’nin Libya’ya girmesi epey rahatsız edecektir. Fakat, Türkiye’nin yaptığı açıklamalarına bakılırsa Türkiye asker göndermeye hazırlanıyor. Çünkü, Sayın Erdoğan’a göre, eğer Kremlin’in Libya’daki konumu değişmezse, bu ülke “ikinci bir Suriye’ye” dönüşebilir. Putin’in Basın Sekreteri Dmitry Peskov, Putin ile Erdoğan arasında bir telefon görüşmesi hazırladıklarını doğruladı. Peskov 'a göre, Rusya Libya'da bir anlaşmaya katkıda bulunabilecek tüm girişimleri memnuniyetle karşılıyor. Fakat, Trablus'ta buna inanmıyorlar. Çünkü Trablus, Rusya, BM Güvenlik Konseyi’nin Libya girişimlerini destekliyoruz demelerine rağmen, sahada farklı davrandığını görüyor. Dolayısıyla, Libya Dışişleri Bakanı, Rus paralı askerlerin Halife Hafter’e verdiği askeri destek nedeniyle Trablus’un düşebileceği ekarte etmedi. Trublus düşerse Türkiye ve Libya arasında imzalanan anlaşma Akdeniz’de boğulur. Dolayısıyla, Türkiye Libya için acele ediyor.

Libya hükümetini destekleyen sadece Türkiye değil. ABD de mevcut hükümeti destekliyor. Son haftalarda ABD, Moskova'yı defalarca Libya ihtilafını kendi lehine kullanmakla suçladı. Ayrıca, ABD Kongresi, Wagner ile ilgili Rusya'ya yeni yaptırımlar getirmeyi planlıyor. ABD ve Rusya arasında Suriye’de olduğu gibi çıkar çakışması var. Fakat, ABD ikili oynamaktadır. Amerikalı diplomatlar Kasım’da hem Trablus hem de Halife Hafter ile bir araya geldi. Ayrıca, Rusya’yı Libya’ya müdahale etmekle suçlamaya her zaman devam ediyor.  Eğer, Türkiye askeri birliklerini Libya’ya gönderirse ABD, Ankara ve Moskova arasındaki ilişkileri bozmaya çalışacaktır. Böylece, Libya’da Rusya’yı yer edinmeyi durdurmaya ve Suriye’de ise Rusya-Türkiye işbirliğini zedelemeye deneyecektir.  

Türkiye’nin Libya Müdafaası

Libya ile Türkiye arasında imzalanan iki ülkenin deniz sınırını belirleyen anlaşmadan sonra bölgedeki oyuncuların dikatleri Libya üzerine çevrildi. Türkiye Libya’ya asker gönderirse; ABD, Rusya’ya karşı Türkiye’ye destek verir mi? 

Rusya Dışişleri Bakanlığı bölgede Wagner’in paralı askerlerinin varlığını defalarca reddetmiş olmasına rağmen, Ekim ayı başlarında Libya'daki bir hava saldırısı sırasında birkaç düzine Rus paralı askerinin öldürüldüğü biliniyor. Medyada bunların isimleri bile açıklanmıştı. Ayrıca, çatışmalar sırasında, yaralanan Wagner Komutanı Alexander Kuznetsov’un 2016’da Putin'le birlikte Kremlin'deki bir resepsiyonda çekilmiş bir fotoğrafı da basında yer aldı. Türkiye Libya’ya girerse Rusya ile karşı karşıya gelir mi, gelmez mi tahmin etmek çok zor ama, ilişkiler bir şekilde zedelenecektir. Çünkü Libya konusu çok ciddi ve ciddi devletler arasında tartışılıyor. Eğer, Türkiye Libya’ya girer ve mevcut hükümeti koruyabilirse, Türkiye bölgede büyük bir başarıyı elde etmiş olacaktır.