Türkiye’de son yıllarda yaşanan ekonomik kriz ve girdi maliyetlerinin artması başta yerel televizyon ve gazeteler olmak üzere tüm basın kuruluşlarını olumsuz etkiliyor.

Son bir ay içerisinde ulusal yayın yapan 3 televizyon maddi imkânsızlıklardan dolayı kapanma kararı alırken, son bir yılda 200’e yakın yerel gazete kapandı. Birçok yerel televizyon ve gazete ise eleman çıkarak küçülme yoluna gitti.

Medya ve basın sektöründe yaşanan krizden dolayı birçok çalışanın işine son verildi. Şanlıurfa’daki medya ve basın sektörü temsilcileri, yaşanan sıkıntılar ile ilgili İLKHA’ya değerlendirmelerde bulundu.

Televizyon kanallarının her ay uyduya ödediği ücretler ve vergilerden dolayı zor durumda olduğunu belirten Edessa TV Haber Müdürü Rıdvan Ortakaya, “Ekonomik nedenlerden dolayı, Türkiye genelinde çok sayıda televizyon kanalı kapanmak zorunda kaldı. Özellikle kapanan bu televizyon kanallarının büyük bir kısmını yerel televizyonlar oluşturuyor. Bu durum halk için son derece üzüntü verici bir olay. Çünkü halk hem Türkiye siyaseti açısından son derece önemli hem de Türkiye’nin bazı politikaları noktasında da çok önemlidir. Son 3-4 ay içinde en az 3 televizyon kanalının kapandığını duydum. Kapanma nedenlerinden de bahsedecek olursak; özellikle vergiler ve uyduya her ay ödenen ücretler… Gelir ile gideri kıyasladığımız zaman; arada çok büyük bir fark var. Bunun önüne geçmek için vergilerin ve her ay uyduya ödenen ücret miktarının düşürülmesi gerektiğini ya da hükümetin yerel gazeteler desteklediği gibi yerel televizyonu da desteklemesi gerektiğini burada vurgulamak istiyorum.” ifadelerini kullandı.

“Her 5 gazeteciden 3‘ü işsiz”

Türkiye’de basının çok zor durumda olduğunun altını çizen Ortakaya, “Basın gerçekten önemlidir. Bugün yerel televizyonlar kapanıyorsa sırasıyla ulusal kanallarda kapanmak durumunda kalabilir. Bu durum basın özgürlüğü açısından son derece üzücüdür. Ciddi bir işsizlik furyasıyla karşı karşıya kalabiliriz. Araştırdığım kadarıyla her 5 gazeteciden 3‘ü maalesef işsizdir. İşsiz olmalarının bazı nedenleri var. Ancak kapanan televizyon kanallarında ciddi bir artış olduğundan dolayı doğal olarak da işsizlik meydana geliyor. Hem işsizliği önleme açısından hem de farklı seslerin, özellikle Anadolu kanallarının kapanmaması açısından kanalların bir şekilde desteklenmesi ve bu verginin, her ay uyduya ödenen ücretin düşürülmesi gerektiği kanaatindeyim. Yerel kanallar Türkiye’nin zeminidir. Bu nedenle de yerel kanallar kapanmamalı ve ekranı karartılmamalıdır. Her kapanan bir kanal basın camiası açısından ifade ettiğim biçimde son derece üzüntü vericidir.” diye konuştu.

“Yerel TV’lere ‘Kamu Spotu’ desteği sunulmalı”

Yerel televizyonların her ay 90 bin ile 100 bin arasında gideri olduğunu hatırlatan Şanlıurfa İnternet Gazetecileri Derneği Başkanı Ömer Dodanlı, “Ekonomik sıkıntılar içerisinde bir yere kadar istihdam da sağlayan bu televizyonlar zamanla giderlerinin artması nedeniyle kapanma ile karşı karşıya kalıyorlar. TÜRKSAT’a yüklü miktarda ödeme yapılıyor. Bunun 50 bin üzerinde olduğunum tahmin ediyorum. Bir düşünün 50 bin lira bir uydu parası verdiğinizde bunun istihdamı, kirası ve giderleri var. Bunları topladığınız zaman 90 bin ile 100 bin lira arası bir gider oluyor. Devletin bu konuda bir adım atması gerekir. Özellikle yerel televizyonların bu anlamda Türkiye’nin yereldeki sesi olması hesabıyla bunlara Devletin belli oranda ‘kamu spotu’ desteği sağlaması gerekir. Ayrıca istihdam sağladıkları için teşvik verilebilir. Özellikle bölgemizde sanayicilerin ve reklam kültürünün olmaması nedeniyle reklam konusunda birçok sıkıntılar yaşıyorlar. Dolayısıyla devlet bu konuda özel bir kanun çıkararak destek sağlaması gerekir. Yerel TV'ler bölgenin ve illerin sesidir, gücüdür. Objektif olarak haber yapabilmeleri için ekonomik olarak ta güçlü olmaları gerekir. Kapanan televizyonları duyduğumuzda üzülüyoruz. İstihdam konusunda da işsizliğin artmasına neden oluyor. Devletin bunları düşünerek objektif olarak yayın yapan televizyonlara destek sunması gerekir. Her televizyonun yayın politikasının farklı olsa bile belli bir bütçe ile izlenme oranına göre katkı sunulabilir diye düşünüyorum. Ayrıca RTÜK, yerel yayın yapan televizyonların, TÜRKSAT ücretleri ile ilgili indirime gitmesi gerekir.” şeklinde konuştu.

“Devletin yayın kuruluşlarına yardımcı olacak önlemler alması gerekir”

TV’lerin uydu kiraları ve lisans ücretlerinin düşürülmesi gerektiğini ifade eden Şanlıurfa Gazeteciler Birliği Başkanı Veysel Polat, “Öncelikler bir basın-yayın kuruluşunun maddi imkânsızlıklardan dolayı kapanmış olması camiamız ve ülkemiz için üzücü bir durumdur. Medya teknolojiyi en yoğun olarak kullanan kurumların başında geliyor. Çok pahalı bir sektör; uydu parası ve yayın giderleri oldukça pahalı bir iş… Medya sektörünün kendi kendini döndürebilecek ve yaşatabilecek gelir kaynaklarından mahrum olması üzücü bir durum. Gelir-gider dengesi bozulduğu zaman yayın kuruluşları maalesef hayatlarını sürdüremiyorlar. Bu konuda uydu kiralarının ve lisanslarının ödenebilir rakamlara düşürülmesi gerekir. Bu konuda Devletimizin yayın kuruluşlarına yardımcı olacak önlemler alması gerekir.” diye konuştu.

“Türkiye genelinde 200’e yakın yerel gazete kapandı”

Yerel TV'lerin yanında yerel gazetelerin de maddi sıkıntılar yaşadığına değinen Polat, “Televizyonlarda olduğu gibi gazetelerde de benzer durum söz konusudur. Son bir yıl içerisinde Türkiye genelinde 200’ye yakın yerel gazetemiz kapandı. Bu anlamda da girdi maliyetleri son yıllarda özellikle döviz ve TL bazında arttı. Gazeteler, gelir-gider dengesi anlamında ayakta kalmak için zorlanıyor. Üzülüyoruz, bu anlamda hem Hükumetten destek bekliyoruz hem de yerel yöneticiler ve vatandaşlarımızdan destek bekliyoruz. Kendi şehirlerinin hafızası olan, kendi şehirlerinin gözü ve kulağı olan yayın kuruluşlarının ve yerel gazetelerin yaşatılması anlamında duyarlılık ve destek bekliyoruz.” şeklinde konuştu. (Abdurahman Uğurlu-İLKHA)