Bu yıl 6’ıncısı düzenlenen "HIMSS 2019 Eurasia Sağlık Bilişimi ve Teknolojileri Konferansı ve Fuarı" Yenibosna’ da bulunan bir otelde başladı. Birçok ülkenin sağlık bakanlarının da katıldığı programda konuşan Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, hastanelerin gerekli teknolojik donanımlara sahip olmaları için çalışma yürüttüklerini Türkiye’de bulunan 3 tam dijital hastane ile ABD’den sonra dünyada dijital hastane sayısının en çok olduğu ülke konumuna yükseldiklerini ifade etti.

"Hastaneler bir adım sonra Hatta yapay zekâ taşıyan sistemler talep edecekler"

Bundan 20-25 yıl kadar önce dilimizde bilişim diye bir kavramın olmadığını belirten Koca, "O zamanlar maksadımızı bilgi işlem ile ifade ederdik. Sektörümüzde de bir avuç bilgi işlemci vardı. Hastanelerde bulunan sayılı bilgisayarlar genellikle kilitli odalarda az kişinin kullanmasına izin verildiği cihazlardı. Sistem odası denilince adına trafo gibi cihazların bulunduğu oda anlaşılırdı. Devlet hastanelerinde bir tek bilgisayar alımı bile bakanlık merkezinin iznine tabiydi. Sağlıkta dönüşüm programına geçildiğinde ilk çıkan genelgelerden birisi de devlet hastanelerinin kendi imkânları dâhilinde bilgisayar alımının serbest bırakılmasıydı. Bu genelgenin ardından hastanelerimiz donanımlarını kurdular. Bu süreç hastanelerimizin ihtiyaçları doğrultusunda alt yapıların ve yazılımların sürekli değişip gelişmesine şahit olduk. Bazı hastanelerimiz sistemlerini baştan aşağıya yenilemek zorunda kaldı. Artık hastanelerimiz tüm işlemlerini yürütmek için bilgi sistemlerine ihtiyaç duyarak yatırım yapıyorlar. Devasa yer tutan eski arşivlerini dijitalleştirmeye çalışıyorlar. Filmsiz hastaneden kâğıtsız hastaneye geçmeyi hedefliyorlar. Süreç burada durmayacak. Bir adım sonra akıllı hastane olmak için çaba harcayacaklar. Hatta yapay zekâ taşıyan sistemler talep edecekler." diye konuştu.

"Bilişimi dikkate almadan hizmetlerin planlaması ve yürütülmesi mümkün değildir"

Bilişimin kullanılması sağlık hizmetini tamamen değiştirdiğini belirten Koca, "Veriye dayalı yönetim, hasta güvenliği, hizmet kalitesi ve verimlilik arayışları bu zeminde hayat bulmuştur. Ülkemizin bu alanda göstermiş olduğu ilerleme birçok yönüyle dünyaya örnek olabilecek mahiyettedir. Sağlık bakanlığı olarak bu tür çalışmalara destek olmaktayız. Ülkemizin hastane bilgi yönetim sistemlerinde ulaştığı nokta belli standartlar çerçevesinde ancak rekabete açık olarak hastanelerde yürütülen projeler ve tecrübelerin sonucudur. Şuanda tamamen yerli diyebileceğimiz pek çok sağlık yazılıma sahip bir ülke olmakla övünebiliyoruz. Sağlık alanında ulusal çapta büyüklüğümüze ve nüfuzumuza sahip pek çok ülkenin ancak hayal edebileceği bir dijital ortam oluşturduk. Vatandaşlarımızın tamamının sağlık verilerini saklayabilecek, işleyebilecek ve paylaşabilecek seviyeye ulaştık. Bunu insanlarımızın sağlığını geliştirmek, doğru sağlık politikaları oluşturabilmek ve sağlık harcamalarımızı optimum (uygun değer) seviyede tutmak için bir fırsat olarak görüyorum. Sağlık hizmetinin artık alışıldık kurallarla çözülemeyeceği aşikârdır. Bilişimi dikkate almadan hizmetlerin planlaması ve yürütülmesi mümkün değildir." şeklinde konuştu.

"Sağlık bilişimcilerine olan ihtiyacı her geçen gün artmıştır"

Koca, "Yönetim anlayışından yönetişim anlayışına evrilmek durumundayız. Sağlık finansmanını ve sigortacılığı artık elektronik kontrol mekanizmaları olmadan gerçekçi bir seviyede tutmak mümkün görünmüyor. Hastaneler artık kâğıt üzerindeki hesaplarla yönetilemeyecek kadar karmaşık hizmetler üreten örgütler halini almıştır. Bu örgütler 24 saat dinamik olarak çalışan organizmalar gibidir. Bu organizmaları ayakta tutabilmek, içinde çalışan sistemlerin koordinasyonunu sağlamak tüm süreçlerde bilişim sistemlerinin etkin varlığıyla mümkündür. Sağlık kuruluşlarının bilişimle bu kadar birleşmesi, sağlık bilişimcilerine olan ihtiyacı her geçen gün artmıştır." ifadelerini kullandı.

"Türkiye ABD’den sonra dünyada en çok dijital hastaneye sahip olan ülke konumuna yükselmiştir"

"Hastanelerimiz bilgi sistemlerinde sadece idari ve mali anlamda değil sağlık hizmet kalitesini arttırmak için de yararlanılır hale gelmiştir." diyen Koca, konuşmasını şu şekilde sürdürdü:

"Bu düzeyi ölçmek için bakanlık olarak HİMSS’in modellerini kullanmayı tercih etmiştir. Burada birinci amacımız hastanelerimize sağlık hizmet kalitesine bilgi ve teknolojiyi ne kadar etkin kullandıklarını ölçmek ve yeni hedeflerle bu düzeyi yükseltmek oldu. İkinci amacımız ise ülkemizin elde ettiği başarıları uluslararası arenada göstermek ve tanıtmaktır. Bu sayede sadece sağlık hizmet sunumunda değil bilgi ve teknolojinin kullanımında da ülkemizin bölgesine örnek olarak gösterileceğine inanıyoruz. Bu kongrede ülkemizin geldiği düzeyi sizinle müşahede etmekten mutluluk duyuyorum. Gelinen noktayı sayılarla ifade etmek gerekirse altıncı seviyede olan hastane sayımız 167, yedinci seviyede olan (tam dijital) hastane sayımız ise 3’e ulaşmıştır. İlk defa bu yıl uygulamaya başladığımız bir proje ile altıncı seviyede olan ağız ve diş hastane sayımız da 7’e yükselmiştir. Tüm bu sayıların artacağına olan inancım tamdır. Bu vesile ile tam dijital hastane haline gelen İzmir-Tire hastanemiz, Yozgat Şehir Hastanemizi ve İzmir Ödemiş Hastanemizi ayrı ayrı tebrik ediyorum. Bu sayılarla Türkiye ABD’den sonra dünyada en çok dijital hastaneye sahip olan ülke konumuna yükselmiştir. Bakanlık olarak bundan 6 yıl önce başladığımız bu süreçte hedefimiz hastaneleri yerli yersiz teknolojilerle donatmak değil sağlık hizmet kalitesi ve hasta güvenliği için doğru bilgi ile teknolojinin gerektiği yerde en iyi şekilde kullanımını sağlamaktır."

Bakan Koca, uygulanan sistemle hastanelerle sağlık ocaklarının birbirleriyle entegre olarak çalıştıklarına söyledi.

Programda HİMSS Başkanı ve CEO’su Harold F. Wolf da bir konuşma yaptı. (Nizamettin Aşkın- İLKHA)