Yeni yargı paketi hakkında merak edilenler
Yargı reformunun birinci paketi TBMM'de onaylanarak Resmi Gazete'de yayımlanırken konu ile ilgili değerlendirmelerde bulunan uzmanlar, yeni yargı paketi hakkında açıklamalarda bulundu.
Birinci yargı paketiyle beş yılın altındaki ceza içeren ve istinafta kesinleşen "terör propagandası, Cumhurbaşkanına hakaret, devleti aşağılama, silahlı örgüt, Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu'na muhalefet" suçlarına temyiz yolunun açılacağını belirten Avukat Hüseyin Kaya, yargı yolunun genişletilmesi ile 10 bin hükümlünün dosyası için kanun yürürlüğe girdikten sonra 15 gün içinde cezası kesinleşen ve tutuklu bulunanların Yargıtay'da temyiz haklarını kullanmaları gerektiğini belirtti.
Yargı sisteminde yeni düzenlemeler öngören birinci yargı paketi kanununun metin özü korunarak 39 maddeye indirildiğini kaydeden Kaya, Kanunda, ABD'deki gibi 'Basit yargılama' Avrupa'da bazı ülkelerde uygulanan 'duruşmasız yargılama' düzenlemesi geldiğini dile getirdi.
"Hukuk mesleklerine giriş sınavına 70 puan şartı getirildi"
39 maddeden oluşan yargı paketinde, bütün hukuk mesleklerine giriş için "hukuk mesleklerine giriş sınavı" isimli bir sınavın benimsendiğini belirten Kaya, "Buna göre hâkim, savcı, avukat olmak isteyen tüm hukuk fakültesi mezunları öncelikle bu sınava girmek zorunda olacak. ÖSYM'nin düzenleyeceği bu sınavda 100 üzerinden 70 puan alarak başarılı olanlar mesleklerin gerektirdiği özel sınavlara ya da avukatlık stajına başlayabilecek. Gerçekten de mevcut durumda hukuk fakültesi mezunu bir kimse sınavsız bir şekilde bir yıllık stajını tamamlayarak herhangi bir mesleki yeterlilik koşulu aranmaksızın avukat olabiliyordu. Tabi bu yasa hukuk fakültesinde okuyan birinci sınıf öğrencilerini etkilemeyecek." ifadelerini kullandı.
"Eleştiri amacıyla yapılan düşünce açıklamaları suç oluşturmayacak"
Ağır ceza mahkemesinin konusuna giren bir suçtan dolayı tutukluluk süresinin kısaltılmasıyla ilgili sınırlama getirildiğini belirten Kaya, tutuklu olanlar kesinlikle avukatlarına başvurmaları gerektiğinin altını çizdi.
Kaya, "Yargı paketinin 13'ncü maddesinde ise su cümle eklenmiştir. Haber verme sınırlarını aşmayan veya eleştiri amacıyla yapılan düşünce açıklamaları suç oluşturmaz. 18'inci maddeye gelecek olursak bu maddede tutukluluk süresi kısaltıldı. Soruşturma aşamasında halen tutuklu olanlar için 6 aylık bir tutukluluk kısaltılması getirildi." dedi.
"Kanunla, seri muhakeme usulü yargı sistemine dâhil edildi"
"20'nci maddeye değinecek olursak daha önce Türkiye Cumhuriyetinde olmayan seri muhakeme kanunun getirildi" diyen Kaya, bu seri muhakeme kanunu ABD'de uygulanmakta olan bir kanun olduğunu kaydetti.
"Cumhuriyet Başsavcısı ile karşılıklı görüşme sonucunda karşı karşıya kaldığınız bir cezanın yarı oranında verilecek bir cezadan kurtulmuş oluyorsunuz." açıklamasında bulunan Kaya, "Seri muhakeme kanunuyla ilgi olduğunuz bir suçla karşı karşıya kaldığınızda bir avukata başvurmalısınız. Çünkü bir uzmana danıştığınızda alacağınız cezayı yarı yarıya düşürme imkânına sahipsiniz. Hatta denetimli serbestlik hakkından yararlanarak hiç hapse girmeyebilirsiniz." diye konuştu.
Seri muhakeme kanununa giren suçlar
Kaya, seri muhakeme kanununa giren suçları söyle sıraladı: "Tecavüz, genel güvenliğin kasten tehlikeye sokulması, trafik güvenliğini tehlikeye sokma, gürültüye neden olma, parada sahtecilik, mühür bozma, resmi belgenin düzenlenmesinde yalan beyan, kumar oynanması için yer ve imkan sağlama, başkasına ait kimlik veya kimlik bilgilerinin kullanılması suçları."
"2 veya 6 yıl olan suçlarda basit yargılama usulüne karar verilebilecek"
Yargı paketinin 24'ncü maddesinde asliye ceza mahkemesi üst sınırı 2 veya 6 yıl olan suçlarda basit yargılama usulüne karar verilebileceğini ifade eden Kaya, "Bu durumda duruşma dahi yapılmadan sanık ve avukatının yazılı beyanlarına göre karar verilebilir. Bu ne demektir? Siz duruşmaya bile çıkmadan sadece bir dilekçe ile sizin hakkınızda bir karar verilebilir. Bu çok önemlidir, eğer siz karşı karşıya kaldığınız huşularla ilgili bir bilgiye sahip değilseniz kesinlikle bir avukat eşliğinde yazılı beyanda bulunun, aksi takdirde bir duruşma yapılmadan sizin hakkınızda bir karar verilecek." şeklinde konuştu.
"Kesinlikle tek başınıza yazılı beyanda bulunmayın"
Basit yargılama kanununa tabi olanların avukata danışmadan hareket etmemeleri uyarısında bulunan Kaya, "Mahkemenin duruşmaya itiraz etme hakkı bulunurken tabi sizin buna itiraz etme hakkınız var. Size gelen dilekçede basit yargılama kanununa tabi olduğunuzu ve yazılı beyanda bulunma hakkınızın olduğu söyleniyor ise kesinlikle tek başınıza yazılı beyanda bulunmayın uzman bir avukattan destek alın." dedi.
"Hak düşürücü süreye tabi olan temyiz hakkınızı kullanmak zorunda"
Eleştiri ve haber verme sınırlarında kalındığında terör propagandası suçunun oluşmayacağını vurgulayan Kaya, "Bu suçlardan içerde olanlar kesinlikle 15 günlük temyiz haklarını kullansınlar aksi takdirde bu hakkı bir daha kulamasınız." dedi.
Kaya, "Birinci yargı paketinin 29'ncu maddesi herkesin merak ettiği suç tiplerini içeriyor. Hak düşürücü süreye tabi olan temyiz hakkınızı kullanmak zorunda olduğunuz kanunda belirtilen suçlar silsilesidir. Bu suçlarla ilgili cezası kesinleşenler 15 gün içinde 11 Kasım'a kadar Bölge Adliye Mahkemelerinde kesinlikle temyiz haklarını kullanmalı. Bu haklarını kullanmaları durumunda beraat alma imkânı var. Bu maddeler boşuna düzenlenmemiştir." dedi.
Temyiz yolu açılan suçlar
Temyiz yolu açılan suçlara ilişkin Kaya, "Hakaret, halk arasında korku ve panik yaratmak amacıyla tehdit, suç işlemeye tahrik, suçu ve suçluyu övme, halkı kin ve düşmanlığa tahrik veya aşağılama, kanunlara uymamaya tahrik, Cumhurbaşkanına hakaret, devletin egemenlik alametlerini aşağılama, Türk Milletini, Türkiye Cumhuriyeti devletini, devletin kurum ve organlarını aşağılama, silahlı örgüt, halkı askerlikten soğutmak... Bu suçlardan ceza alanlar kesinlikle temyiz hakkını kullanmalı. Davaları devam edenlerin ise süre ile ilgili bir sıkıntıları yok." ifadelerini kullandı.
"İnternet erişim engeline düzenleme"
Kovuşturma evresinde beraat kararı verilmesi halinde, erişimin engellenmesi kararının kendiliğinden hükümsüz kaldığına dikkat çeken Kaya, "Artık kanuna aykırı bir fiilin işlenmesi durumunda internet sitesinin tümü kapatılamayacak ve sadece söz konusu yayın erişime kısıtlanacak. Bu demokrasi açısından çok güzel bir düzenleme. Eğer bu nedenle internet sitesi kapatılan varsa bu kanun maddesinden yararlanarak sitelerinin tamamını açabilirler." dedi. (İLKHA)