Avrupa Birliği (AB) ve Türkiye Cumhuriyeti tarafından finanse edilen ve Kamu Görevlileri Etik Kurulu tarafından yürütülen "Yerel Yönetimlerde Seçilmiş ve Atanmış Kamu Görevlilerinin Etik Farkındalığının Artırılması için Teknik Destek Projesi" kapsamında, Gaziantep'teki bir otelde "Etik Davranış Kodlarının Oluşturulması Çalıştayı" düzenlendi.

Çalıştayın açılışında konuşan Kamu Görevlileri Etik Kurulu Başkanı Köksal Toptan, projenin amacının yerelde seçilmiş, atanmış kamu görevlilerinin etik farkındalığının artırılması, etik davranış kurallarının oluşturulması ve yolsuzluğun önlenmesi çalışmalarına katkıda bulunulması olduğunu söyledi.

Konuşmasına Gaziantep’te olmaktan duyduğu memnuniyeti dile getirerek başlayan Toptan, Kamu Görevlileri Etik Kurulu ile ilgili bilgi verdi.

Türkiye'nin en çok şikâyet ettiği alanların, özellikle seçilmiş yerel yöneticilerle ilgili iddialar olduğuna işaret eden Toptan, “Değerli dostlarımız, arkadaşlarımız, konuyla ilgili araştırmalar yaptılar. Çıkan bir sonuç var. Türkiye’de özellikle yerel yönetimlerde arkadaşlarımıza karşı yerleşmiş bir algı var. ‘Burada doğru iş yapılmaz’, ‘buradan iş çıkmaz’, ‘yasalar zorlanarak yapılır’ deniyor. Yerel yönetimlere karşı da olumsuz algıyı giderileceğine dair umutlar da mevcut. Olumsuzluk yüzde 70'in üzerindeyken, Türkiye’de etik kurallar yerleşir mi bu algı değişir mi? Sorulan soruların büyük bir oranda cevabı evet ve bu da bizi umutlandırıyor. Halk, görünürlük şekliyle yerel yönetimlerin yaptığı olumsuzluklara bakıyor. 'Bu işlerde kadın ayrımcılığı, siyasi ayrımcılık var mı?' diye sorulduğunda büyük bir oran var. Bunu önemsemeliyiz. İnsanımız fıtratı itibariyle olumsuzluğa daha çok bakan bir yapıda ama o fıtratın yüzünü çevirdiğimizde AB tarafından desteklenen bu proje, etik kodların seçilmiş, atanmış yerel yöneticilere aktarılmasından ibarettir. Kurulumuz bunu yapmaya çalışıyor.” dedi.

“Bugüne kadar 100 civarında ‘etik ihlali vardır’ kararı verildi”

Projeleri halkla paylaşarak etik kültürünün yerleşmesine gayret ettiklerini anlatan Toptan, “Alanında bana göre Türkiye’nin en iyi yetişmiş insanlarından kurulan bu kurul, 2004 yılında bir yasa ile faaliyete geçmiş, bugüne kadar 100 civarında ‘etik ihlali vardır’ kararı vermiştir. Herkes kararın doğru olduğuna hemfikirdi. Bu anlayışı ortak sürdürdüğümüzde Türkiye’yi iyilikler, güzellikler, dürüstlükler, şeffaflıklar adası haline getirmemiz hiç de zor değildir.” ifadelerini kullandı.

“Yanlış algılar ortadan kaldırılsın”

Gaziantep Valisi Davut Gül ise Kamu Görevlileri Etik Kurulu’nun çok önemsedikleri bir kurul olduğunu belirtti.

Gül, “Herkes bir başkasının etik kurala uymasını bekliyor. En azından ‘bu kurallara ben uyayım’ denmiyor. Topyekûn bizim silkinmemiz ve kendimize gelmemiz lazım. Herkes görevini en iyi şekilde yapacak, etik kurulu sadece kamu kurumlarında geçerli ama özel sektörde de esnaf iyi esnaf olacak, müteahhit iyi bir müteahhit olacak. İlk geldiğimde okullarda ve okul aile birlikleri üzerinde yoğun bir şikayet vardı. ‘Bizden para toplanıyor hani para toplanmayacaktı ve tüm masrafları devlet tarafından karşılanacaktı, bu paralar ne oluyor?’ sorusuyla karşılaştık. Bu algıyı ortadan kaldırmak lazım. Hiçbir okul müdürü, yönetici bir lirayı farklı yerde kullanmaz. Şeffaf olmak lazım, hesap verebilir durumda olmak lazım. Bu paraların nerelere harcandığını periyodik bir şekilde okulların web sitelerinde duyurulsa iyi olur. Böylece ailelerde oluşan yanlış algıyı kırmış olursunuz. 3-5 lira çok önemli değil ama aileler daha fazla okullarına sahip çıkacaklardır. İnsanlar bir lira da olsa paraların nereye gittiğini görmek istiyor.” diye konuştu.

Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkanı Fatma Şahin ise ekonomik kalkınmanın tek başına insanları mutlu etmediğini belirterek, ekonomik kalkınmaya milli ve manevi değerlerle destek verilecek yeni bir sistemin kurulması gerektiğini söyledi

“Ekonomik kalkınma tek başına insanı mutlu etmiyor”

Şahin, “Yerel yönetimde etik kurulu, ‘hesaba çekilmeden kendi kendimizi hesaba çekmeliyiz’ konu başlığını oluşturur. Ekonomik kalkınmanın tek başına insanı mutlu etmediği, milli ve manevi kalkınmayla topyekûn bir seferberlik gerektiren bir dönemi yaşıyoruz ve dünya sürdürülebilir kalkınmadan söz ediyor ancak dünyanın insani ve vicdani bakışını ne kadar eksik olduğunu görüyoruz. Çevresel kalkınmanın ekonomik kalkınmayla entegre edilmediği zaman ekolojiyi bozuyoruz. Yöneticilerin insani bakış açısını geliştirmesi gerekmektedir.” dedi.

Çok önemli bir sınavdan geçtiklerini belirten Şahin, “Manevi değerleri ne kadar özümsüyoruz, ne kadar geleceğe taşıyoruz, ne kadar kurumsallaştırıyoruz? Bu noktada etik kurallar üzerinde durulması gerektiğine inanıyorum. Akıllı şehirler noktasında çok başarılıyız ancak cumhurbaşkanımızın manifestosunda hesap verilebilirlilik, katılımcılık, dürüstlük, şeffaflık gibi değerler en az teknik değerler kadar önemlidir. Konfiçyüs, ‘Ülkenizi cezalarla yönetebilirsiniz, bunda başarılı da olabilirsiniz insanları cezayla yola da getirebilirsiniz ama utanma ve şeref duygusu sağlayabilmeniz için mutlaka erdem ve etik değerlerle ülkeyi yönetebilirsiniz’ der. Ülkeyi, erdem ve etik değerlerle yönetirseniz insanlar, iyilik ve doğruluğu bulmaya çalışır. Tam da zamanın ruhu bize bunu emrediyor.” ifadelerini kullandı.

“Vatandaş memnuniyetini sağlamak şart”

Vatandaş memnuniyetinin sağlanması için daha çok manevi değerler üzerinde durulması gerektiğine işaret eden Şahin, “Bizler Sahabe kültüründen, ‘komşu açken tok yatan bizden değildir’ anlayışından geliyoruz. O zaman bu kadar zengin ve fakir arasındaki fark neden? Sosyal barışı ve adaleti sağlayamazsanız mutlu şehirler oluşturamazsınız. Vatandaş memnuniyetini sağlamamız için manevi değerler üzerine kendimizi kodlamamız şart. Toplum vicdanını rahatsız edici çalışmalar yapmadan, çalışmaları toplumla paylaşarak onların görüş ve önerilerini alarak kendimizi kodlamamız gerekiyor. Mekanizmaları güçlendirerek ‘ben yaptım oldu’ anlayışından çıkarak ‘birlikte ne yapabiliriz?’ anlayışına dönmemiz lazım. Bizim gibi metropol kentlerde mekanizmayı güçlü tutmamız gerekiyor. Vatandaşların ihtiyaçlarına göre sürekli kendimizi yeniden çek etmeli, resetlemek gerekiyor. Ülkemiz için 81 milyon kentimiz için 2 milyonun bizlere emanet olduğunu, bu emanette onların rızasını almamız gerektiğini önceleyen anlayışı merkeze koymak gerekiyor. Ekonomik olarak kalkınmak istiyoruz, bu coğrafyada güçlü olmak gerekiyor ama tek başına olmuyor, maddi, manevi ve milli değerler üzerine kendimizi kodlamazsak, sistemimizi kodlamazsak, vatandaş memnuniyetini sağlayamazsak günün sonunda mutlu şehirleri yakalayamazsınız.” diye konuştu.

Çalıştay kapsamında projenin uzmanları tarafından çalışma gruplarının çalışmalarında esas alacakları konuları yerel yönetimlerdeki uygulamalardan örneklerle interaktif şekilde sunuldu.

Çalıştaya Gaziantep’in yanı sıra Kilis, Adıyaman, Osmaniye, Adana, Mersin, Hatay, Şanlıurfa, Kahramanmaraş’tan Belediye Başkanları, Belediye Meclis Üyeleri, İmar ve Bütçe Planlama Komisyonları, STK’lar, mesleki kuruluşlar ile Kamu Görevlileri Etik Kurulu, Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğü, İl Özel İdaresi Temsilcileri, İller İdaresi Genel Müdürlüğü, Valiliklerdeki Etik Komisyonlar, Belediye Meclislerindeki Etik Komisyonlardan ilgililer katıldı.

Gaziantep’in ardından çalıştaylar Erzurum, Trabzon, Antalya, Diyarbakır, İstanbul, İzmir ve Ankara’da devam edecek.

Çalıştaylar kapsamında yerel yönetimlerdeki hizmet alanlarında şeffaflık, dürüstlük, hesap verebilirlik ve yüksek hizmet kalitesi gibi etik davranış kurallarının oluşturulması ve benimsenmesi ile vatandaşın memnuniyetinin arttırılması hedeflendiği bildirildi. (İbrahim Koçyiğit-İLKHA)