Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in 10 yıldan daha uzun bir aradan sonra Suudi Arabistan'a yaptığı ziyaret, Moskova'nın Orta Doğu'daki etkinliğinin Suriye ve İran'ın da ötesine aşmaya başladığının bir göstergesi.

2015 yılında Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esad'ı desteklemek için ülkeye asker gönderen Putin, Esad'ın bir diğer destekçisi İran ile de yakın ilişkilerini son yıllarda giderek artırdı.

Rusya Devlet Başkanı son olarak Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri ziyareti öncesi el Arabiya televizyonuna verdiği mülakatta bu ülkelerle Yemen savaşı ve rafineri saldırısı ile ilişkileri oldukça gerilen İran arasında arabuluculuk yapabileceğini söylemesiyle artık bölgede daha etkin bir oyuncu olmak istediğinin sinyalini verdi.

Fosil enerji devlerinin iş birliği

Enerji bakanı ve devlet yatırım fonunun başkanı ile gerçekleştirdiği ziyarette Putin Kral Selman ve iyi ilişkileri olduğunu söylediği Veliaht Prens Muhammed bin Selman'la görüştü.

OPEC üyesi olmayan ve hatta bir zamanlar rakip olarak görülen Rusya'nın küresel petrol fiyatlarını belli bir seviyenin üzerinde tutmak için OPEC'in aldığı üretimi kademeli olarak azaltma kararına uyarak ve OPEC+ adıyla kurulan yeni oluşuma katılarak iş birliğini derinleştirmesinin ardından yapılan bu ziyaret iki ülke arasındaki ilişkilerde yeni bir sayfa açabilir.

Dünyanın en büyük doğal gaz ihracatçısı Rusya ve dünyanın en büyük petrol ihracatçısı Suudi Arabistan'ın bu işbirliği enerji dengelerini kökünden değiştirebilecek bir potansiyele sahip.

1938 yılında "Kızıl Paşa" adıyla bilinen ve Suudi Arabistan'ın kurucu kralı Abdulaziz bin Saud'un yakın arkadaşı olan Rusya'nın Suudi Arabistan büyükelçisi Kerim Hakimov'un Stalin tarafından idam edilmesinin ardından ikili ilişkiler bozulmuş ve hiçbir kral Moskova'ya ziyarette bulunmamıştı.

Bu durum Kral Selman'ın 2017'deki tarihi ziyaretiyle değişti.

Medyada yer alan Rusya'nın 10 milyar dolar sermayeli yatırım fonunun yurt dışındaki ilk ofisini Riyad'da açacağı haberleri de Putin'in bölgedeki askeri varlığının yanı sıra ekonomik olarak da etkin olmayı hedeflediğini gösteriyor.

Hem İran ve Suriye hem de Suudi Arabistan ve BAE ile sıcak ilişkiler

Salı günü de Birleşik Arap Emirlikleri'ni ziyaret edecek olan Putin el Arabiya'ya verdiği mülakatta Emirliğin yönetim kadrosu ile sürekli irtibat halinde olduğunu belirtti.

Esad'ın en büyük askeri destekçisi ve İran'ın uluslararası arenadaki nadir müttefiklerinden biri olan Moskova aynı zamanda bu iki ülkenin bölgesel rakibi Suudi Arabistan ve BAE ile de kurduğu sıcak ilişkilerle bölge dışından bölgedeki tüm karşıt aktörlerle görüşebilen tek güç konumunda.

Putin bu pozisyonunu da kullanarak Suudi Arabistan'ın 14 Eylül'deki rafineri saldırılarının arkasında olduğunu belirttiği İran'la arasındaki gerilimi düşürmek için katkıda bulunabileceğini belirtmişti. İran ise bu saldırılarla bir ilgisi olmadığını savunuyor.

Putin'den Suudi Arabistan'a da S-400 teklifi

Putin ayrıca ülkenin hava savunmasını güçlendirmek için Türkiye'nin de kısa süre önce satın aldığı S-400 füze sistemlerini teklif etti.

Riyad'ın S-400 alması Türkiye ile olduğu gibi Washington'la aralarının açılmasına sebep olabilir. Fakat ülkenin dışişlerinden sorumlu devlet bakanı Adil el-Cübeyir'e Suudi Arabistan'ın Rusya ile yakınlaşması sorulduğunda bunun bir çelişkiye neden olmadığını Riyad'ın ABD ile iyi ilişkilerini sürdürürken Rusya ile de ilişkilerini geliştirebileceğini belirtmişti.

Fakat ülkeye 3 bin asker daha göndermeyi planlayan ABD'nin bu yakınlaşmanın askeri alanlara kaymasına tepkisi nasıl olacak onu zaman gösterecek.

Reuters, Euronews