Filistin Merkezi İstatistik Bürosu’nun (PCBS) 8 Eylül Dünya Okuma Günü münasebetiyle yayınladığı rapora göre Filistin, 2018 yılında 15 yaş ve üzerinde okuma yazma bilen nüfusuyla, okuma yazma oranının (yüzde 98,2) en yüksek olduğu ülkelerden biri.

UNESCO İstatistik Enstitüsü’nün 2016 verilerine göre Arap ülkelerindeki yüzde 24,8’e tekabül eden 15 yaş ve üzeri 64.6 milyon kişi, okuma yazma bilmiyor. Bu oranın 40.9 milyonu yani yüzde 32,8’i kadın iken, 23.7 milyonu yani yüzde 14,4’ü erkek.

Diğer yandan dünya çapında ise 15 yaş ve üzeri okuma yazma bilmeyenlerin oranı yüzde 13,8’e tekabül eden yaklaşık 750,1 milyon kişi iken bunların 472,9 milyonu yani yüzde 17,3’ü kadın, 277,2 milyonu yani yüzde 10,2’si ise erkeklerden oluşuyor.

UNESCO, okuma yazma bilmeyen bir kişiyi günlük hayatı hakkındaki basit bir cümleyi okuyup yazamayan kişi olarak tanımlıyor.

PCBS’nin yayınladığı rapordaki veriler, okuma yazma bilmeyen nüfus oranında 1997’den bu yana önemli bir düşüş yaşandığını kaydetti.

1997 yılında 15 yaş ve üzeri Filistin nüfusunun okuma yazma bilmeyen oranı %13,9 iken 2018 yılında bu rakam yüzde 2,8’e (82 bin 800 kişi) düştü.

Bu doğrultuda 1997’de okuma yazma bilmeyen erkeklerin oranı yüzde 7,8, kadınların oranı ise yüzde 20,3 iken 2018 yılında bu rakamların sırasıyla yüzde 1,3’e (20.2 bin) ve yüzde 4,3’e (62.6 bin) düştüğü gözlemlendi. 

Bölgesel düzeyde de bu durum aynı şekilde. 1997’de Batı Şeria’daki okuma yazma bilmeyenlerin oranı yüzde 14,1, Gazze Şeridi’nde ise yüzde 13,7 iken 2018’de bu oranların sırasıyla yüzde 3’e (56 bin kişi) ve yüzde 2,4’e (26.8 bin kişi) düştüğü görülüyor.

Raporda yayınlanan 2018 rakamlarına göre; Batı Şeria’daki okuma yazma bilmeyenlerin oranının yüzde 1,3’ü (12.6 bin) erkek, yüzde 4,8’i (43.4 bin) ise kadınlardan oluşurken; Gazze Şeridi’ndeki oranın ise yüzde 1,3’ünü (7.6 bin) erkekler, yüzde 3,4’ünü (19.2 bin) kadınlar oluşturuyor.

Okuma yazma bilmeyen sayısının en yüksek olduğu yaş grubu 65 yaş ve üzeri iken, okuma yazma bilmeyen sayısının en düşük olduğu grup ise 15-29 ve 30-44 yaş grupları.

Söz konusu rapordaki 2018’deki verilerine göre Filistin’deki kırsal topluluklarda 18.0 bin kişi (yüzde 3,7) okuma yazma bilmezken, kamplarda 7.1 bin kişi (yüzde 2,8), kentsel topluluklarda ise 57.7 bin kişi (yüzde 2,6) okuma yazma bilmiyor. Cinsiyet düzeyinde bakıldığında kadınların okuma yazma bilmeme oranı en yüksek kırsal topluluklarda iken bu oranı kamplar ve kentsel topluluklar takip ediyor. Erkeklerin, okuma yazma bilmeme oranları ise zikredilen topluluklarda ayrılık göstermiyor.

15 yaş ve üzeri kişiler arasındaki okuma yazma bilmeme oranı en yüksek Salfit şehrinde yüzde 5,4 oranında görülürken, yüzde 3,9 oranla Eriha şehri ve Batı Şeria’nın Ürdün Vadisi (El-Ağvar) bu şehri takip ediyor. Öte yandan en düşük okuma yazma bilmeme oranı ise (yüzde 2,0) Gazze şehrinde görülüyor.

Cinsiyet düzeyinde ise; 15 yaş ve üzeri erkekler arasındaki en yüksek okuma yazma bilmeme oranı yüzde 2,9 ile Kudüs’te; kadınlar arasındaki en yüksek okuma yazma bilmeme oranı yüzde 9,2 ile Salfit’te görülüyor

kaynak: Şarku'l Avsat