Merkezi Brüksel’de bulunan sivil toplum örgütü “Uluslararası Kriz Grubu” dünyada 2019 yılında takip edilmesi gereken 10 bölge ve buralarda beklenen ihtilafları derledi.

İbn Haldun Üniversitesi tarafından yayınlanan 'Açık Medeniyet' gazetesinde analiz edilen söz konusu rapora

2019 yılının ilk yarısını tamamladığımız şu günlerde yeniden bir göz atalım istedik.

Raporda; 2019’da Yemen, Afganistan, ABD-Çin gerginliği, İran’a karşı Suudi Arabistan-ABD-israil ekseni, Suriye, Njerya, Güney Sudan, Kamerun, Ukrayna ve Venezuela gibi ihtilaflı konular ve bölgeler uluslararası alanda takip edilmesi gereken başlıklar şeklinde sıralandı.

YEMEN

Yemen’in 2018’e ulusararası hukuksuzluğun odak noktası haline geldiği vurgulanan raporda, Yemen’eki krizin 2019 yılında daha da kötüleşebileceği ve 16 Milyon Yemenlinin kıtlık tehdidi altında olduğu kaydedildi.

Yardımların geldiği Hudeyde Limanının kontrolü için Husiler ile Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) destekli Yemenli militanlar arasındaki çatışmalara uyer evrildi. Hudeyde’de çatışmaların sonlandırılması için taraflar arasında kararlaştırılan “Stockholm Anlaşması” hatırlatıldı.

SURİYE

Suriye’ye ilişkin 2018’dekine benzer bir durum öngörülen raporda, Rusya ve İran’dan destek alan Baas rejiminin muhaliflere karşı güçleneceği öngörüsü yer aldı.

Raporda; DAEŞ’a karşı yürütülen mücadelenin sona yaklaştığı belirtilerek, PKK/YPG işgali altındaki bölgede Türkiye’nin operasyonunun beklendiği kaydedildi. Suriye’de taraflar arasında uzlaşının, Baas rejimi ve PKK/YPG arasında yapılacak anlaşmayla sağlanabileceği belirtilerek aksi halde DEAŞ’ın yeniden canlanabilme ihtimaline vurgu yapıldı.

AFGANİSTAN

Afganistan’ın 2018’de dünyada çatışmalar nedeniyle en fazla ölümün görüldüğü ülke olduğunun altı çizilerek, geçen yıl içinde 40 bin savaşçı ve sivilin öldiği belirtildi. Afganistan’da ABD müdahalesinin ardından en fazla kaybın 2018’de yaşandığı ifade edildi. Taliban üyelerinin ülkenin hemen hemen yarısını kontrol ettiği ifade edilerek; ana yollardaki ulaşımı kapattığı, şehirleri ve kasabaları kuşattığı bilgisine yer verildi.

ABD birliklerinin yarısının Afganistan’dan ayrılmasının etkisi değerlendirilen raporda, bu yöndeki olası kararın mevcut belirsizliği artırdığı ifade edildi.

ABD-ÇİN GERGİNLİĞİ

ABD ve Çin arasındaki gerginlik için “silahsız bir ticaret savaşı” ifadelerine yer verilen raporda, Washington ve Pekin arasındaki restleşmenin karşılıklı açıklamalrla yükseldiğine dikkat çekildi.

Yıllardır terörün en üst sırada yer aldığı ABD’nin Ulusal Güvelik Stratejisinde, 2018’de en üst sırada Rusya ve Çin’in bulunduğuna vurgu yapıldı.

Washington ve Pekin arasındaki bir uzlaşının gerginliği azaltacağı belirtilen raporda, aksi halde jeopolitik ve ekonomik rekabetin bir kırılma noktasına doğru gittiği bilgisine yer verildi.

İRAN’A KARŞI SUUDİ ARABİSTAN, ABD VE İSRAİL İTTİFAKI

İran’a karşı Suudi Arabistan-ABD ve İsrail’in ortak tehdit algılamasına işaret edilen raporda, Suudi Arabistan ve İsrail’in bölge ülkelerinde İran’a karşı operasyonlar yürütme sinyalleri verdiği kaydedildi.

ABD’nin nükleer anlaşmadan çekilerek ve ekonomik yaptırımlar uygulayarak, Suudi Arabistan ve işgalci israil’in yanında İran’ın bölgesel gücünü kırmayı amaçladığı ifade edildi. İran’ın bu çatışmalar karşı hazırlık yaptığı belirtilerek, Tahran yönetiminin Suriye'deki çıkarlarının tehlikeye düşmesinden endişe duyduğu belirtildi.

NİJERYA

Nijerya’da siyasi istikrarsızlığın çatışmaya dönüşme riskine işaret edilen raporda, 2019’un Şubat ayında yapılan seçimlerde mevcut Cumhurbaşkanı Muhameedu Buhari ile eski yardımcısı Atiku Abubakar arasında çetin bir yarış geçti.

Neticede mevcut Cumhurbaşkanı Muhammedu Buhari seçimi kazanmayı başardı. Fakat yeni dönemde de yerel güçlerle federal hükümet arasındaki çatışmaların alevlenme ihtimaline dikkat çekildi.

GÜNEY SUDAN

Güney Sudan’da 5 yıl önce patlak veren iç savaşın ardından 400 bin kişinin öldüğü belirtilen raporda, Cumhurbaşkanı Salva Kiir Mayardit ile rakibi Riek Machar arasında 2015’te bir ateşkes anlaşması imzalandığı hatırlatıldı.

Bu anlaşmanın 2016’da sekteye uğradığı ifade edilen rapora göre, 2022’de yapılacak seçimlere kadar Kiir ve Machar arasındaki çekişmenin devam edeceği öngörüsünde bulunuldu.

KAMERUN

Raporda, Kamerun’un İngilizce konuşulan bölgelerdeki iç savaş tehlikesine yer verilerek, bölgede 2016’da başlayan Fransız eğitim ve hukuk sistemine yönelik protestoların artarak devam ettiği belirtildi.

Ayrılıkçı bir hareket halini alan Kamerun’daki olayların, eğer kapsamlı bir uzlaşı sağlanamazsa, büyük çapta ve istikrarsızlığa yol açan bir çatışmaya dönüşeceği ifade edildi.

UKRAYNA

Raporda, Rusya’nın 2014’te Kırım’ın ilhakının ardından başlayan savaşın Ukrayna’da sonunun görünmediği ifade edildi.

Ukrayna’nın doğusundaki Donbass bölgesinde, Rusya yanlısı ayrılıkçıların desteğiyle olayların şiddetlendiği belirtilen raporda, Rusya ve Batı ülkeleri arasında jeopolitik bir ihtilafa dönüştüğü kaydedildi.

VENEZUELA

Raporda; Venezuela’nın zengin petrol yataklarının önceleri komşularını kıskandırırken, ekonomik sorunların toplumsal etkisiyle Venezuela halkının komşu ülkelere göç ettiği belirtildi.

ABD ve Avrupa’nın hedefinde olan Maduro hükümetine yönelik yaptırım Veneuzela’nın komşularıyla ilişkilerine ve halkına zarar verebileceği vurgulandı.

KAYNAK: YENİ ŞAFAK