Uluslararası piyasaların yakından takip ettiği Çin-ABD ticaret savaşı, vergi misillemeleri ve teknolojik yaptırımlara sahne olurken, Pekin yönetimi ABD’nin yüzde 80’ini Çin’den ithal ettiği “nadir madenler” kartını masaya sürebileceğinin sinyalini veriyor.

Çin, ABD’nin milyarlarca dolarlık ürüne gümrük tarifeleri getirmesi, ülkenin akıllı telefon üreticisi ve 5G’de öncü firması Huawei’e yaptırımları devreye almasıyla birlikte bir türlü anlaşmayla sonuçlanmayan müzakereler sonucunda yüksek teknoloji ürünlerinde kritik öneme sahip “nadir madenler” kartını ortaya koydu.

Pekin yönetiminin yeni tehdit unsuru “nadir madenler”

Çin-ABD ticaret hacmi geçen yıl yaklaşık 660 milyar dolar olarak gerçekleşirken, Çin’in ABD’ye ticaret fazlası yaklaşık 323 milyar dolar oldu. ABD’ye ticaret savaşında yaptırım ve gümrük vergisi misillemeleri bakımından dezavantajlı olan Pekin yönetimi, son olarak “nadir madenler” ile bu ülkeyi tehdit etmeye başladı.

Çin’de devlet planlama teşkilatı olarak görev yapan Ulusal Kalkınma ve Reform Komisyonu (NDRC) yetkilileri, Çin Merkezi Televizyonu (CCTV) aracılığıyla yaptığı açıklamada, “Biz dünyada nadir elementleri üreten ilk sıradaki ülkeyiz. Çok sayıda gelişmiş ülkenin nadir madenler için Çin’e ihtiyacı var. Nadir maden kaynaklarının açık kullanımını güçlendirmek Çin ve tüm dünya ekonomisinin gelişmesi için oldukça önemli.“ ifadelerini kullandı.

Açıklamada ayrıca, Çin’in nadir madenleri ABD’ye karşı yaptırım olarak kullanabilmesine yönelik, birilerinin Çin’in ihraç ettiği ürünler üzerinden bu ülkeye baskı uygulaması durumunda "Çin halkı bundan hiç memnun olmayacak.” yorumunda bulunuldu.

NADİR ELEMENTLER VE ÇİN'İN KAPASİTESİ

Yenilenemeyen maden kaynakları olarak tanımlanan “nadir madenler” 17 tür elementten oluşuyor.

Ağır ve hafif nadir element olarak iki ana gruba ayrılan nadir madenler, metalurji, petro kimya, optik, lazer, manyetizma, elektronik gibi modern sanayinin birçok alanında kullanılıyor. Dünyadaki nadir madenlerin yüzde 80’ini üreten Çin, ayrıca ABD’nin nadir madenler ithalatının yüzde 80’inin karşılıyor.

Söz konusu madenler, sivil sanayiden askeri sanayiye cep telefonları, elektrikli araç motorları, uydular ve savaş uçağı motorlarında kullanılmasıyla “endüstriyel katalizör” olarak ifade ediliyor. Bu yönüyle nadir madenler küçük ama stratejik unsurlar olarak görülüyor. 

ABD'YE YAPTIRIM ÇAĞRISI

NDRC yetkililerinin açıklamasının ardından Çin'in zaman zaman resmi politikalarını da dünyaya doğrudan duyuran ülke basını koro halinde nadir madenler üzerinden ABD’ye yaptırım yapılması çağrısında bulundu.

Çin Komünist Partisi’nin resmi yayın organlarından Global Times Gazetesi, “Nadir elementler Çin-ABD ticaret savaşında kullanılırsa, nadir elementlere yönelik ihracat yasağı güçlü bir silah olur.” şeklindeki haberiyle Çin’in ticaret savaşında güçlü bir silahı olduğuna işaret etti.

ABD’nin ticaret savaşında gerilimi tırmandırması durumunda, “ABD, Çin’in kullanacağı daha fazla karşı önlemi ve kararlığının olduğunu ve sonuna kadar savaşacağını görecek.” ifadelerine de yer verildi.

Çin Devlet Ajansı Şinhua ise “ABD, ticaret savaşında nadir madenleri kaybetme riskini alıyor.” başlıklı haberinde ABD’nin diğer ülkelerin teknolojik kalkınmasını frenleyecek hamleler yaparak, “uluslararası tedarik zincirinin hiçbir ekonominin tek başına götüremeyeceği kadar birbirine bağlı olduğunu gerçeğini” gözden kaçırdığı vurgulandı.

Başyazıda “Çin çok taraflılığın teşvik edilmesi konusunda tutumunu vurguladı ve halkların çıkarlarını zarar verecek bir ticaret savaşından kaçınmaya çalıştı. Ama gerekirse, Çin’in oynayacak birçok kartı var” denilerek, Çin’in ABD’ye karşı nadir madenleri kullanabileceğinin altı çizildi.