Kentsel Dönüşüm Kime Ne Getirecek?

doğruhaber

Kentsel dönüşümde yetki verilen kurumlardan İstanbul Aydın Üniversitesi Afet Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi (AFAM) Müdürü Doç. Dr. Kubilay Kaptan, Kentsel Dönüşüm Yasası’nı ve yıkımlarla ilgili merak edilen soruları yanıtladı. Bir gazeteye konuşan Kaptan, mülk sahibi ve kiracıların mağdur edilmeyeceğini söyledi. Kentsel Dönüşüm Yasasının daha önceki yasalardan farklı olduğunu dile getiren Kaptan, “Şimdiye kadar yapılmış olan kentsel dönüşüm projelerinde; hak sahiplerinin yerlerinden edilmesi, tapu güvencesi olmayan hak sahiplerine haklarının tanınmaması, kiracıların mağduriyetlerinin giderilmemesi, yerinden edilen vatandaşların eğitim, sağlık ve istihdam sorunlarının dikkate alınmaması, projeden etkilenen tarafların proje sürecine katılımının sağlanmaması, yeni projenin mevcut dokuyu ve kültürü yok etmesi, projelerin yeni ve daha eşitsiz bir ekonomik dağılım ve sınıfsal harita yaratması ve ciddi çevre tahribatlarına yol açması gibi sorunlar doğdu. Hiçbir değişken hesaba katılmaksızın deprem veya diğer afetleri bahane ederek hayata geçirilecek olan projeler de aynı şekilde uygulanacak. Uygulanan bu yasada ise söz konusu mağduriyetlerin büyük kısmı giderildi” dedi.

GEREKLİ TÜM BİNALAR YIKILACAK
Bakanlıkça gerekli görülen tüm yapıların yıkılacağını belirten Kaptan, “Yani yapınız risk taşımasa da riskli alan içerisinde kalıyorsa yıkılacak. ‘Riskli yapı’ ve ‘riskli alan’ olmak üzere kentsel dönüşümün iki temel tanımı var. Kişi, riskli yapısını belirlemek için bakanlığın lisans verdiği kuruluşlara başvuracak. Binanız ‘riskli yapı, riskli alan, rezerv alanı’ grubuna giriyorsa evet yıkılacak. Binanızın masrafları size ait olmak üzere kat malikleri Bakanlık tarafından yetkili kurum ve kuruluşlara risk tesbit işlemi yaptırılarak sonuç belediyeye bildirilecek. Riskli yapılar tebligattan 60 gün sonra yıkılacak. Yapılan çalışmalarda binanız riskli yapı olarak tesbit edilmişse, kat malikleri bu duruma 15 gün içinde itiraz edebilir. Bu itirazlar; Bakanlıkça, üniversitelerde görevli inşaat, jeoloji veya jeofizik mühendisliği ile hukukçular arasından seçilecek üç ve Bakanlık’ta görevli iki kişiden teşkil edilen teknik heyetler tarafından incelenip karara bağlanacak. İtiraz işlemini takip eden süreç boyunca yapılan masraflar kat malikleri tarafından karşılanacak” şeklinde konuştu.

KİRACILARA YARDIM EDİLECEK
Anlaşma ile tahliye edilen yapılardaki kiracı ve hak sahiplerine geçici kira ve konut yardımı yapılacağını söyleyen Kaptan, “Yardımdan çürük binalarda oturan kiracılar da yararlanacak. Yasa çıkmadan önce bu binalarda oturan kiracı, eğer yeni konut almak isterse, devletin kredi desteğinden faydalanarak uzun vadeli düşük faizli kredi ile konut sahibi olabilecek. Üzerindeki bina yıkıldıktan sonra arsa haline gelen taşınmazlarda daha önce kurulmuş olan kat irtifakı veya kat mülkiyeti, ilgililerine sorulmadan, tapu müdürlüğünce resen terkin edilecek ve önceki şekliyle değerlendirilecek. Eğer kat sahipleri ile anlaşma yapıldıysa tapu müdürlüğü mülkü kat sahipleri arasında pay edecek. Taşınmazların üzerindeki bütün şerhler hisseler üzerinde devam edecek. Bakanlık, TOKİ ve Belediye; danışmanlık, yazılım, araştırma, her tür ölçekte harita, etüt, proje, kadastro, kamulaştırma, mikro bölgeleme, risk yönetimi ve sakınım planı çalışmalarını, her tür plan yapımı ve imar uygulaması işlerini ve dönüşüm uygulamalarını birlikte gerçekleştirecekler” ifadelerini kullandı.

YIKIM MASRAFLARI HAK SAHİPLERİNDEN ALINACAK
Gecekondu sahipleri mağdur edilmeyeceğini dile getiren Kaptan sözlerini şöyle sürdürdü; “Gecekondu sahibine konutuna karşılık, borçlanmayla veya konut verilinceye kadar nakde dönüştürülüp ödeninceye kadar konut yapmak üzere arsa tahsis edilecek. Lüzum halinde kredisi sağlanarak konutunu yapıncaya kadar nakit yardım yapılacak. Kanun kapsamında, dönüşüm alanında tarihî eser varsa, Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan “uygundur’’ görüşü alınacak. Kentsel dönüşüm yasası dahilinde 33 ilde ve 100 noktada yıkımlar gerçekleştirilecek. Toplam 6.5 milyon konut, birim ve işyerinin yıkımına başlanacak. Öncelikli olarak sahipler ile anlaşma yoluna gidilecek. Bina sahipleri yıkım aşamasında veya daha önce müteahhitler ile anlaşma yapabilecek ve şartları aralarında özel bir anlaşma ile sağlayabilecek. Binanızın dönüşümü için eğer müteahhit ile özel bir anlaşma yapıldıysa yıkımı müteahhit firma yapar. Yıktırma işlemi Bakanlık veya Belediye tarafından yapılırsa, yıktırmanın masrafları ilgili tapu müdürlüğüne bildirilecek. Tapu müdürlüğü, yıkılan binanın paydaşlarının hakları oranında ipotek koyacak ve masrafları hak sahiplerinden alacak. Uygulama sırasında, Bakanlık, TOKİ veya Belediye tarafından talep edilmesi halinde, riskli alanlardaki yapılar ile riskli yapılara elektrik, su ve doğalgaz hizmetleri verilmeyecek ve verilen hizmetler ilgili kurum ve kuruluşlar tarafından durdurulacak.”