ŞIRNAK - Bölgede hayvancılık ekonomik alanda önemli bir yer teşkil ettiği için bölge halkı beslediği hayvanın etinden sütünden derisinden faydalandığı gibi beslediği hayvanın yününü de değişik amaçlar için işleyip kullanmasını bilmiştir.

Şırnak ve Hakkâri`de dokunan kilimler, jirki kilimleri olarak da bilinmektedir. Jirki Şırnak ili Beytüşşebap ilçesinde bulunan bir aşiretin adıdır. Özellikle Beytüşşebap ve çevresinde elle dokunan kilimler 1980`li yıllardan sonra jirki kilimi olarak adlandırılmaktadır.

Yöre insanı özellikle koyun yününü işleyip iplik haline getirerek bölgede bulunan birçok bitki ya da bitki kökünü kullanarak istediği rengi kimyasal madde kullanmadan elde etmektedir. Bu ren garenk ipliklerden değişik motif ve desenlerde hayat hikayelerinin dile getirildiği kilimler oluşturulmaktadır. Bu hikayeler kimi zaman sevinci, kimi zamanda acıyı anlatıyor.

Hayvancılığa bağlı olarak yarı göçebe yaşantının devam ettiği 1990`lı yıllara kadar üretilen kilimler, günlük yaşamda farklı amaçlarla kullanılmakta idi. Hemen hemen her evde bir kilim dokuma tezgahı bulunur ve her aileden kadınlar kilim dokumayı bilir hatta birçok erkek çocuğu da basit kilim dokuma işlemlerinden anlamaktadırlar. En güzel kilimleri dokumak için neredeyse birbirleriyle yarışırlardı.(kesneker -kimse yapamaz-kilimi buna en güzel örnektir.) Tarihsel ve mitolojik öğeleri beraberinde getiren yöresel kilimlerin her ilmiği her desen ve figürü bin bir emekle dokunur.

Bir kilimi dokumak için çok sabırlı olmak bir sanatçı ruhuyla çalışmak gerekir. Oldukça önemli bir tarihsel öneme sahip yöresel kilimciliğe ait başlıca dokunulan çeşitleri şunlardır; Gulsari, Gulhezar, Sine, Gulgever, Sinani, Lüleper, Kesneker, Gulşıvan, Canbezar, Şamari, Şehvani, Herki, Hevçeker, Çılgul, Halitbey, (xalıtbey) Sumak, Gulhenife, Seleser ile Helin.

Kilimin Devamlığı İçin Tanıtım ve Pazarlamaya İhtiyaç Var
Halk eğitim Merkezi Müdürlüklerinde ve evlerde devam ettirilen kilimcilik faaliyetleri önündeki en büyük engel pazarlamadır. Kilim dokuyuculuğunu devam ettirecek usta öğretici, atölye ve bölgede bu işi yapabilecek yeterince dokuyucu bulunmasına rağmen kilimcilik ekonomik anlamda geri dönüş sağlamadığından, insanlarımız bu faaliyete oldukça uzak durmaktadır. Kilimcilik faaliyetleri oldukça zahmetli olup, dokuması oldukça zaman almaktadır.

Bir metre kare kilim yedi on gün süre içerisinde dokunabilmektedir. Bir dokuyucunun bir metre kare kilim başına alabileceği para en fazla 100 TL olmaktadır. Bu kadar zaman diliminde harcanan emeğin karşılığının alınamaması insanları bu faaliyete karşı ilgisiz duruma getiriyor. Bu faaliyetin devamı için mutlak surette destekleyici önlemler alınmak zorundadır. (Delil Oğurlu - İLKHA)