"Böyle devam ederse yatırımcılar üretimden vazgeçecek"

Özellikle bölgede dolar krizinden bu yana birçok firma üretimini azaltma ve işçi çıkarma yolunu tercih ederken, bazı firmalar ise ekonomik sebepler başta olmak üzere önünü göremediği gerekçesiyle yatırımlarını durduğu öğrenildi.

Şu an herkes 30 Mart'taki yerel seçimlere odaklanmış durumda. Yatırımcılar da ve halkta seçim sonrasında yeni bir kriz ve zam patlak verir mi endişesi hâkim.

Ekonomik nedenlerin getirdiği sıkıntılarla ilgili İLKHA muhabirine konuşan Batmanlı iş adamlarından Mehmet Emin Doğru ve Abdullah Yanaç, yatırımcıların yaşadıkları sorunları anlattılar.

Dolar kurunun yükselmesiyle maliyetlerinin iki katına çıktığını belirten iş adamları, bunun üretimi büyük ölçüde olumsuz yönde etkilediğini, bazı firmaların işçi çıkarmaya gittiğini söylediler. Gün geçtikçe ekonomideki krizin kendini iyice hissettirdiğini ve bu yüzden birçok firmanın projelerini durdurduğunu aktaran

iş adamları, yatırımcıların önlerini göremediklerini kaydettiler.

Sıkıntıların böyle devam etmesi takdirde birçok yatırımcının üretimini durduracağından endişe duyduklarına dikkat çeken iş adamları, hükümete çağrıda bulunarak üretimin ve üreticinin önündeki engellerin kaldırılması, üretime yönelik pozitif bir ayrımcılığın sağlanması gerektiğini ifade ettiler. Aksi halde sıkıntıların artarak devam edeceği uyarısında bulunan iş adamları, pansuman tedbirlerin kesinlikle fayda vermeyeceğini, üreticiye güven verilmesi gerektiğini dile getirdiler.

“Yanlış politikalar krize sebep oldu”

Son zamanlarda ülke ve halk olarak zor bir süreçten geçtiklerini belirten iş adamı Mehmet Emin Doğru, “Özellikle ekonomi alanında toplum olarak çok sıkıntılı bir dönem yaşıyoruz. Tabi bu sürecin öncesi var, bu süreç durup dururken yaşanan bir süreç değildir. Belki de 2-3 yıldan bu yana süregelen bir süreçtir. Bu süreçte atılan yanlış adımlar, yapılan yanlış politikalar bugün ülkenin ekonomik bir krizin içine girmesine sebep oldu. Kısmen atlatılmış sayılsa bile kriz halen devam etmektedir. Krizin yansıması bundan sonra görülecektir.” dedi.

“Projelerin bir kısmı donduruldu”

Krizin üretimde her geçen gün kendini iyice hissettirmeye başladığını söyleyen Doğru, “Bu süreçten sonra birçok firma ya durma aşamasına geldi veyahut da projelerinin büyük bir kısmını dondurdular. Sürecin bu şekilde devam etmesiyle korktuğumuz üretimin durması, üretimin durmasıyla firmaların personel çıkarma yönünde adım atmaları ve bunun da işsizliği olumsuz yönde tetikleyeceği olacaktır. Bu sürecin bu aşamaya gelmesinde yanlış adımlar etkili olmuştur. Kalıcı adımların atılmaması, topluma güven verecek açıklamaların, projelerin olmaması ve en önemlisi de sermaye sahiplerinin tünelin ucunu görememesi bu sıkıntıları oluşturuyor.” diye konuştu.

“Güven ortamı tesis edilemiyor”

Sermayenin ürkek olduğunu vurgulayan Doğru konuşmasının devamında şunları söyledi: “Sermaye güven görmediği vakit kesinlikle adım atmayacaktır. Bugün maalesef ülkemizde gördüğümüz güven ortamının tam manasıyla tesis edilememesidir. Şu an önümüzde bir seçim var ve seçimden sonrası nasıl bir adım atılacağı tam olarak bilinememektedir. Bu da bu sıkıntılı sürecin devam etmesine sebep olacaktır. Bu aşamada atılacak adımlar vardır. Hükümet tarafından özellikle üretime ağırlık verilmesi, üretimin ve üreticinin önündeki engellerin kaldırılması ve üretime yönelik pozitif bir ayrımcılığın sağlanması gerekir.”

“Korkumuz krizin derinleşmesi, sürecin daha da olumsuz yönde ilerlemesidir”

Hükümetin üreticinin sırtındaki ağır vergi yükünü de kaldırması gerektiğine işaret eden Doğru, “Üretim durursa veya üretim istenilen şekilde yapılmazsa bu sıkıntılar devam edecektir. Bugün maalesef birçok insan üretimin ağır yükü altına girmekten çekinmektedir. Atılacak adımlarla üreticiye güven verilmelidir. Bu güven tesis edilmediği müddetçe pansuman tedbirler kesinlikle fayda vermeyecek, ekonomik kriz bu şekilde devam edecek ve toplum bu krizden çıkamayacaktır. Korkumuz bu krizin derinleşmesi, sürecin daha da olumsuz yönde ilerlemesi ve işsizliğin artmasıdır. Birçok firmanın kapanma aşamasına gelmesi, projelerini askıya almasından endişe duyuyoruz.” ifadelerini kullandı.

“Üretimin önündeki büyük engeller kaldırılmalı”

Şu anda birçok firmanın günübirlik hareket ettiğini ifade eden Doğru, son olarak şunları kaydetti: “İleri de daha iyi olur diye şu an zararına bile firmalar çalışmaya devam etmektedir. Gidişat olumlu yönde değil. Çünkü tünelin ucu görülmüyor. Görülmediği için de insanlar sağlıklı adım atamıyorlar. Üretime pozitif bir ayrımcılığın sağlanması gerekir. Üretimin önündeki büyük engellerin kaldırılması gerekir. Geçen yıla göre girdi maliyetleri büyük oranda artmış durumda. Böyle olduğu zaman insanlar üretimin ağır yükü altına girmeyi göze alamıyorlar.”

“Bazı firmalar işçi çıkarmalara gidiyor”

İş adamı Abdullah Yanaç ise yatırımcıların ellerindeki ekonomik imkânlarını değerlendirmeye çekindiğini söyledi.

Yanaç, “Piyasada genel olarak bir daralma gözüküyor. Firmalar ellerinde olan ekonomik imkânları değerlendirmeye çekiniyor, bunu piyasaya süremiyorlar. Sermaye piyasaya girmediği için bir döngü oluşmuyor. Dolayısıyla döngü oluşmadığından dolayı bu sefer bu işçiye yansıyor ve sermaye sıkıntısı piyasada oluşuyor. Sıkıntılardan dolayı genel olarak bazı firmalar işçi çıkarmalara gidiyor, bazıları da o karar aşamasındadırlar.” dedi.

“Maliyetler düşürülmelidir”

Yatırımcıların önünü göremediğini aktaran Yanaç, “Kimi yatırımcı maliyetlerini ancak çıkarıyorlar. Maliyetler yüksek olduğundan dolayı firmalar yavaş yavaş işçi çıkarmayı düşünüyorlar. Bunun olmaması için yetkililerin önlem alması gerekiyor. Yetkililer işçi maliyetlerini düşürmeleri gerekir.” şeklinde konuştu.

“Maliyetlerin düşmemesi üretimin kısılmasına sebep oldu”

Doların düşmesine rağmen maliyetlerde herhangi bir değişikliğin yaşanmadığını söyleyen Yanaç, “Son zamanlarda doların yükselmesiyle beraber maliyetler çok yükseldi. Özellikle hammadde, üretim maliyetleri çok yükseldi. Dolar bir kısım geri gelmesine rağmen maliyetler hemen hemen hiç düşmedi. Maliyetlerin düşmemesi üretimin kısılmasına sebep oldu. İş adamları önlerini göremediklerinden dolayı yapmayı düşündükleri yatırımları yapmıyorlar. Büyük bir ihtimalle böyle devam ederse yatırımcılar üretim yapmaktan vazgeçecektir.” açıklamasında bulundu.

“Çok ciddi yardıma ihtiyaç var”

Hükümetin yatırımcıya destek vermesi gerektiğine işaret eden Yanaç, konuşmasını şöyle sürdürdü: “Maliyetler düşmediği takdirde yatırımcılar ilk olarak işçi çıkarmaya gidecek, üretimini düşürmeye çalışacaktır. Üretim olmazsa yatırımcı maliyetleri karşılayamayacak duruma gelecektir. Firma bir yere kadar yüksek maliyetlere dayanabilmektedir. Böyle olursa da firmalar kapatılacak. Gitgide daha da zorlaşıyor. Yetkililer bunların olmaması için yatırımcılara destek vermesi gerekiyor. Vergi, sigorta maliyetlerinin düşürülmesi ve gerekirse hammadde desteği verilmesi gerekir. Çok ciddi yardımlara ihtiyaç vardır. Yetkililerin bunları göz ardı etmemesi gerekir.”(Mehmet Fatih Akgül-İLKHA)