Tek tek anlattı! 50 kuruşluk limon nasıl 2,5 TL oluyor
Türkiye Halciler Federasyonu Başkanı Yüksel Tavşan, "Antalya'da meydana gelen hortum felaketi belli noktalarda ciddi zararlara yol açtı ancak sebze-meyve fiyatlarını etkilemedi. Bu tür söylentilerle fiyat artışı yaratmak isteyen çıkarcılara itibar edilmemesi gerekiyor." dedi. Öte yandan Tavşan, bahçede 50 kuruş olan limonun markette nasıl 2,5 TL'ye çıktığını anlattı.
Tavşan, gazetecilere yaptığı açıklamada, yeni Hal Yasası'na ilişkin bazı konularda itirazlarının olduğunu ve bunları kanun koyuculara anlatmaya çalıştıklarını söyledi.
İtiraz ettikleri konulardan birinin "hal komisyonculuğunun kaldırılması"olduğunu belirten Tavşan, "Komisyonculuğun kalkmaması küçük üretici açısından önemli. Bu komisyoncuların hepsi zaten iyi üretici ve onun bulunduğu bölgede üretim yapanların çoğu da eşi dostu. Kendi ürününün yanında eşinin dostunun ürünlerini toplayıp satıyor. Türkiye'de evinin arkasında, bahçesinde, seralarda üretim yapan çok fazla küçük üretici var. Hal komisyoncusu, bu ürünlerin pazarlanmasında etkin hareket ediyor." diye konuştu.
Karşı çıktıkları bir diğer hususun da hallerin özelleştirilmesi olduğuna dikkati çeken Tavşan, bu durumun sadece hallerin yüzde 51'inin kamuda, yüzde 49'unun özel sektörde olması şartıyla makul olabileceğini, tamamen özelleşmesi halinde yönetimde sıkıntıların ortaya çıkabileceğini dile getirdi.
Tavşan, meyve ve sebze fiyatlarındaki artışa ilişkin ise şunları kaydetti:
"Perakendeci maliyetleri çok arttı. 50 kuruşluk limonu Ankara Hali'nde 2 liraya satarsanız bu ancak maliyetini kurtarır. Alt alta koyun nakliyesi, yıkanması, işçiliği, bunlar bilinmeyen konular değil. 2 liraya alan perakendeci de bu limonu 3 liraya satsa o da para kazanamaz. Yani üreticiden son halkaya kadar kimse para kazanmamış oluyor. Son halkada bulunanların çok maliyeti bulunuyor. Yüzde 8 vergisi, kirası, enerji gideri, işçi maliyeti ve zayi olan ürünü var. Perakendeci ürünü yüzde 50'nin altında fiyatla satarsa zarar eder. Maliyetler 7 liralık üründe de 1 liralık üründe de hemen hemen aynı. Sadece depolanan ürünlerde maliyet artıyor. Hiçbir zaman 1 liralık ürünü böyle 5-6 liraya satıp veya 3 liralık ürünü 8-10 liraya satarak yüksek kar marjı elde etmek mümkün değil, varsa zaten devletin gerekeni anında yapması gerekiyor."
FİYAT UÇURUMU NASIL OLUŞUYOR?
Yüksel Tavşan, çok sık eleştiri konusu yapılan tarlada bahçede 50 kuruşa satılan bazı sebze ve meyvenin markette 2.5 liraya nasıl çıktığını anlattı. Tavşan’ın verdiği bilgiye göre, örneğin Adana’da bahçede 50 kuruş olan ve markette 2.5 liraya satılan bir kilogram limon fiyatına etki eden unsurlar şöyle.
Bahçe fiyatı 50 krş
Toplama masrafı 20-30 kuruş
Sepet-ambalaj 15 krş
Nakliyat (Ankara) 15 krş
Nakliyat (İstanbul) 20 krş
Fabrika işçiliği 20 krş
Hal masrafı 20-25 krş
Hal fiyatının üzerine market farkı: Yüzde 50
Marketçinin maliyeti: Yüzde 8 KDV
Reyon kirası: Yüzde 5-10
Zayi oranı: Yüzde 10
Tavşan, yaşanan hortum felaketine de değinerek, "Temel hedefimiz sadece büyümek değil, birlikte büyümek ve büyütmektir. Birlikte büyümek ise hedef birliği, gönül birliği kısacası güç birliği olmadan mümkün değildir." ifadelerini kullandı.
KAYNAK: AA
