VAN - Konuyla ilgili olarak İlke Haber Ajansı'na konuşan ikinci el malzeme alıp satan spotçu esnafı, deprem süreci ve sonrasını kendi iş sektörü açısından değerlendirdi.

İşlerinin dışarıdan gelen Üniversite öğrencilere bağlı olduğunu belirten ve Van'ın ilk spotçularından olan Metin Hoşgis, "Üniversitenin açılması ve öğrencilerin gelişi ile memur atamaları işimizin temelini oluşturuyor. Çok az da olsa fakir kesime de hitap ediyoruz. Yaklaşık olarak 6 yıldır evkur işiyle uğraşıyorum ve Van'ın ilk evkurcularındanım önceleri büyük şehirlere gidip aldığımız ikinci el ev eşyası ve mobilyaları burada satarken şimdilerde ise burada ki zengin kesimden aldığımız malzemeleri öğrenci ve ya fakir kesime satıyoruz" dedi.

Deprem sürecini kendiişleri açısından değerlendiren Hoşgis, "Özellikle ilimizde yaşanan deprem ve sonrasında bizim çoğunluk müşterimiz olan öğrenciler konteynerlere yerleştirildiği için işlerimiz diğer yıllara göre düşüktür. Ancak tek avantajımız, halkın geri gelmesi ve özellikle depremde evleri yıkılan ve maddi durumları yeni malzeme almaya müsait olmayan ailelerin bize yönelmesine sebep oldu" ifadelerini kullandı.

Ayrıca büyük illerdeki gibi kendilerinin de bir pasajda toplanması gerektiğini anlatan Spotçu, "Büyük illerde olduğu gibi biz spotçuları da, bir pasajda toplasalar hem bizim açımızdan güzel olur hem de halkın aradıklarını bulması için daha rahat olur. Özellikle devlet dairelerine ait malzemelerin ihale yoluyla bizlere satılması işlerimizi daha hareketlendirir. Yaşanan depremlerde bazı devlet dairelerinin malzemeyle yıktırıldığını duyurduk. Hâlbuki bu malzemeler bize verilmiş olsa hem onlar kazanacak hem vatandaşlarımız da faydalanacaktır." açıklamasında bulundu.

Van'ın Özalp İlçesinde Evkur işiyle uğraşan Murat Alır ise, Özalp spotçularını değerlendirerek şunları anlattı: "Özalp piyasası da Van piyasasından çok farklı değil orası da öğrenciler ve memurlarla dönüyor. Özalp'ta zaten birkaç fakülte vardı. Orada okuyan öğrenciler, deprem nedeniyle Van merkeze alındı ve ya memleketlerine gönderildi. Onun için bizim işlerimiz de diğer yıllara göre durgundur. Tabi ilçede farklı olarak köylüler var onların da çok az bir kısmı bizleri tercih ediyor" sözleriyle ilçedeki işleri ve ilçe piyasasını değerlendirdi.

Alır, Özalp ilçesinde depremden dolayı ciddi bir yıkımın olmadığını hatırlatarak, "Özalp merkezde ciddi bir yıkım ya da ciddi bir hasar yoktur. Sadece devlet hastanesi ve kimi kamu binaları yıktırılacak oda çok eski binalar olduğu için mecburiyetten yıktırılıyor" İfadelerini kullanarak sözlerini sonlandırdı.

Spotçuluk ya da evkur olarak bilinen ikinci el malzeme alışverişinin kentin göç almasına bağlı olduğunu anlatan, Tuncer Yılmaz ise şunları söyledi: "Spotçu ya da halkın deyimiyle evkur olarak bilinen ikinci el ev malzemelerinin alışverişi önceleri büyük illerde vardı. Ancak Van'da 3-4 yıllık bir geçmişi var. Tabi bu süreçte spotçuluk Van'a göç ile birlikte geldi. Depremden önce İstanbul, İzmir gibi büyük illerden sonra en fazla göç alan illerin başında geliyordu bu da beraberinde fakirliği getirdi. Başta zengin kesim malzemelerini direk fakirlere cüzi bir para karşılığında verirken, sonrasında bu bir sektör haline geldi. Zaman geçtikçe de bu ekmek kapısı olmaya ve yayılmaya başladı. Sadece bu cadde üzerinde 10'dan fazla spotçu var" diyerek iş sektörlerinin oluşum sürecini anlattı.

Deprem sürecinde küçük esnafın tamamen yalnızlığa itildiğini belirten Yılmaz, şunları söyledi: "Deprem sürecinde büyük esnafa büyük yardımlar yapıldı. Ancak bizim gibi küçük esnafa ise en küçük bir yardımda bulunulmadı bu sayede büyük esnaf yani zengin esnaf daha da zenginleşirken fakir ve küçük esnaf da daha küçüldü" diyerek yetkililerin küçük esnafı görmezden gelmesine tepki gösterdi.

Son olarak konuşan Mustafa Ateş ise, mobilya döşemesi yaptıklarını ve bu mesleği burada ilk yapanlardan olduklarını belirterek, "Bizim işimiz de bir yönüyle ikinci el malzemeleriyle dönüyor. Çünkü vatandaş ikinci el olarak aldığı malzemeleri biz de yüzlerini değiştirip kullanılır duruma getiriyor. Her esnaf kesimi gibi biz de depremden olumsuz yönde etkilendik. Ancak halkın geri dönmeye ve evlerini tamir etmeye başlamasıyla bizim işlerimiz bir nebze de olsa açıldı. Özellikle depremle birlikte uzun bir süre kullanılamayan kutluk ve çekyatların yüzlerini değiştirmek isteyen vatandaşlar bize uğruyor" diyerek depremin işlerine olan etkisini anlattı.

Ateş, genelde kendilerini ne yeni mobilya modeli alacak kadar zengin ne de, mobilya alacak kadar fakir kesimin tercih etmediğini orta geçimli olan memur ve vatandaşın kendilerini tercih ettiğini söyleyerek, "Tabi bizim işimizin çok uzun bir geçmişi yok son yıllarda ortaya çıktı. İşlerimiz genel anlamda baharın gelişi ve bahar temizliklerinin yapıldığı Nisan ayları ile bayram önceleri yoğun oluyor. Onun dışında normal seyirde devam ediyor. Tabi bizim işimiz aynı zamanda bir sanat olduğu için bizler yetkililerin bu saatten sonra bile olsa bize sahip çıkmaklarını ve bizi desteklemelerini istiyoruz" ifadeleriyle sözlerini noktaladı. (Murat Dalgın - İLKHA)