Batman'ın Gercüş (Gercews) ilçesi başta olmak üzere birçok yerde çiftçiler, özellikle şire (mezrona) üzümüne musallat olan külleme (xwêlî) hastalığı yüzünden geçen sezon neredeyse üzümden hiç verim alamadılar.

Gercüş Ziraat Odası Bahçe Bitkileri Mühendisi Fatih Kapuci ile Gercüş Ziraat Odası Tarım Danışmanı Seyithan Öner, bağlardaki hastalılar ve hastalıkların önlenmesi ile ilgili yaptıkları açıklamalarda, çiftçilere önemli tavsiyelerde bulundular.

Çiftçilerin üzüm bağlarına bulaşan özellikle külleme hastalıyla başlarının dertte olduğunu söyleyen uzmanlar, külleme hastalığı ile ilgili çiftçilerin bilgi sahibi olmaları ya da uzman kişilerden destek alması gerektiğini aktardılar.

Bağlardaki hastalıklar ve sebepleriyle ilgili bilgi veren Gercüş Ziraat Odası Bahçe Bitkileri Mühendisi Fatih Kapuci, "Gercüş Ziraat Odası Eğitim Çiftliği'nde eğitim vermekteyim. Küllenme hastalığı fungal (mantar) bir hastalıktır. Omca yapraklarında meyvelerin de zarara neden olur. Üzüm kalitesini düşürür gördüğümüzde üzeri kül serpilmiş gibi olur. Bu şekilde üzümün pazarda bir payı yoktur. Dallarında mesela kiremit rengi benekler olur bunu gördüğüm zaman küllenme hastalığına yakalanmış olduğunu söyleyebiliriz. Küllenme fungar bir hastalıktır. Bitkilerde bu tür bir etkisi vardır." dedi.

"Haziran ayında yağmurun devam etmesi mantarın daha çok üremesini sağlar"

Geçtiğimiz sezon bağlarda büyük sıkıntılar yaşadıklarını dile getiren Kapuci, "Bu yıl bağlarımızda küllenmeden dolayı büyük bir sıkıntı yaşadık. Bunun en büyük sebebi düzensiz yağışlar ve nem oranının yükselmesi ile fungar hastalıklar nemden dolayı ciddi bir artış gösterdi. Zaten bu hastalık nemden dolayı ortaya çıkıyor. Havalar ısınmasına rağmen Haziran ayında yağmurun devam etmesi bu mantarın daha çok üremesini sağladı. Bunun dışında mesela yaptığımız mücadele ve çiftçilere sunduğumuz eğitimler vardır. Biz ilk baştan başlayarak çiftçilerimize son baharda yaprakların yüzde 70'i döküldüğünde bordo bulamacı ile muamele etmelerini söyleriz. Ondan sonra ilkbaharda aynı şekilde bordo bulamacı ile muamele edilir. Bu yöntem bitkiyi dış etkilerden korur azda olsa bir besin takviyesi sağlar. Mesela bizim çiftçiye çıkardığımız beş aşamalı bir ilaçlama süresi vardır. Bunlar ilk ilaçlama bitki sürgünlerinin 15 ila 20 santim uzadığı dönemde ilaçlama yapılır ondan sonra 15 günlük aralarla bu ilaçlamalara devam edilir." ifadelerini kullandı.

"Çiftçilerden ricamız bizim onlara verdiğimiz bilgileri dikkate alsınlar"

Hastalıkları önlemek için kurdukları erken uyarı sistemlerinden yararlandıklarını dile getiren Kapuci, "Gercüş bölgesinde üç yerde uyarı sistemimiz var. Bu uyarı sistemleri bize yağışın, don olayının bilgilerini vermesi yanında hastalıkların yakalanma zamanını da belirler. Bize gelen bilgileri o süreç içerisinde çiftçilere mesaj atarak onları yönlendirerek işte şu hastalık var bu hastalık gelebilir. Bu uyarı sistemi ile biz çiftçilerimizi uyarırız onlarda gerekli ilaçlamaları yaparlar daha önce onlara bildirdiğimiz ilaçlama şekli nasıl yapılır nasıl kullanılır. Yani bu konuda hem hastalıklarında tanıtmış oluruz ve hangi ilaç kullanılır etken maddeleri nelerdir. Bunları söyleriz çiftçi ona göre ilaçlamasını yapar. Çiftçilerimize dediğim gibi sürekli eğitimlerde bulunuyoruz. Çiftçilerden ricamız bizim onlara verdiğimiz bilgileri dikkate alsınlar. Budamasından tutun ilaçlama süresine arazinin işlenmesine hep yapılabilecek işlemlerde bizim söylemlerimizi buradaki bilgimizi dikkate alıp Çiftçiler buna göre hareket ederse onlarda kazanırlar ve bölgemizin bağcılık üzerine gelişimi daha iyi ilerler bölgemizde kaliteli bir bağcılık oluşur." şeklinde konuştu.  

"Gercüş'te kurduğumuz erken uyarı sistemleri var"

Özellikle şire üzümüne musallat olan başta külleme hastalığı ile ilgili uyarılarda bulunan Gercüş Ziraat Odası Tarım Danışmanı Seyithan Öner, "Biz Gercüş Ziraat Odası olarak özellikle bölgemizde yoğun olarak bağcılığa çok önem vermekteyiz. Özellikle son yıllarda mevsimlerin değişmesiyle birlikte hastalıklar çoğaldı. Bu hastalıkların başında gelen külleme ile ciddi bir mücadelemiz var. Bu mücadele kapsamında biz her sene tarın danışmanı ve mühendislerimizle sahaya çıkıyoruz. Çiftçilerimize bu konular hakkında neler yapabilecekleri konusunda bilgilendiriyoruz. Bunun yanında bölgemizde ilk kes Gercüş'te kurduğumuz erken uyarı sistemleri var. Erken uyarı sistemleri sayesinde 2014'ten beri külleme hastalığına karşı eskiye göre daha iyi mücadele ediyoruz." dedi.  

Hastalıklara karşı sene boyunca mücadele ettiklerinin altını çizen Öner, "2017 Haziran ayında özellikle mezrona üzümünün çiçeklenme dönemindeki yağışlardan dolayı külleme oranı çok fazla oldu. Bu nedenle zararımız biraz daha fazla ama eğer mevsimsel olarak bir sıkıntı olmazsa 2014'ten beri erken uyarı sistemleriyle ziraat mühendislerin yardımıyla çalışıyoruz. Erken uyarı sistemi sayesinde hem ilaçlamaların zamanında hem fazla ilaçlamanın yapılmaması konusunda çiftçilerimize bilgilendirici mesajlar gönderiyoruz. Bağlarımızın eski ve hastalıklara karşı dayanıksız olmalarından dolayı Gercüş Ziraat Odası, İl Tarım ve Orman Müdürlüğü ile Tekirdağ Bağcılık Araştırma Enstitüsü beraber 2014'ten beri bir çalışma yürütüyoruz." ifadelerini kullandı.

Konuşmasının devamında Öner, şunları kaydetti:

"Gercüş'teki mezrona çubuklarını Tekirdağ'a gönderiyoruz. Tekirdağ'da Amerika Asma Ağaçlarına aşılıyoruz. Bu ağaçların amaçları da hastalıklar karşısında daha dirençli olması hem de meyve dip kurduna karşı daha dayanıklı olması nedeniyle tercih ediyoruz. Tekirdağ'a gönderdiğimiz zaman baya masraf ve zaman kaybı oluyordu. 2019'dan sonra oradaki teknolojiyi Gercüş'te kurduğumuz eğitim ve uygulama alanında yapacağız. Onların yaptığı işlemleri bu defa biz Gercüş'te mühendis ve çiftçi arkadaşlarımızla aşılama işlemleri yapacağız. 2018'de yaklaşık 20 bin tane bağ çubuğunu denem olarak ektik şubat ayında aşılamalarını yapacağız. Bundan sonra çiftçimiz hem sağlıklı hem genç mezrona fidanlarını buradan temin edebilecek."

"İnşallah 2019 yılında bol, kazançlı, verimli ve kaliteli bir yıl olur"

Önümüzdeki sezon üzümden güzel bir verim elde edebilmek için şimdiden çalışmalar başlattıklarını belirten Öner, "Şu anda külleme ve diğer hastalıkların olmaması için biz 11'nci aydan itibaren çiftçilere köylere ziyaretlerde bulunuyoruz. Yaptığımız çeşitli bilgilendirici broşürler var. Bu broşürlerle çiftçilerin ne yapması gerektiğini konusunda uyarılarda bulunuyoruz. İlaçlama zamanını gösteren bir ilaçlama takvimimiz var. Bunun yanında çiftçinin erken uyarı sistemine uymaları konusunda uyarılarda bulunuyoruz. 2014'ten beri bu uyarıları dikkate alan çiftçiler güzel sonuçlar aldılar. 2017 ile 2018 yıllarında olduğu gibi 2019 yılında da ilaçlama ve biyolojik mücadelenin nasıl yapılacağını konusunda saha çalışmalarımı oluyor. 2018 yılında bağlarda yaşanan zararın bir daha olmamasını temenni ediyoruz. İnşallah 2019 yılında bol, kazançlı, verimli ve kaliteli bir yıl diliyoruz. Allah'ın (celle celaluhu) izniyle çalışmalarımızla çiftçinin bilinçlenmesinden sonra daha güzel, kaliteli ve daha sağlıklı üzüm elde edeceğimize inanıyoruz." diye konuştu. (Mehmet Sait Çelik, Süleyman Tunç -İLKHA)