PARİS - Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve ABD Başkanı Donald Trump, görüşmeleri öncesinde basına açıklamalarda bulundu. "Avrupa güvenliğinin bugün sadece ABD tarafından güvence altına alınması adaletsiz." değerlendirmesinde bulunan Macron, "tam da bu yüzden" daha fazla Avrupa kapasitesine ve daha fazla savunmaya ihtiyaç olduğuna yönelik inancını dile getirdi.

Macron, Rusya, Çin ve ABD'ye karşı korunmak için gerçek bir Avrupa Birliği (AB) ordusu kurulması gerektiğini söylemiş, ABD Başkanı Donald Trump da buna ilişkin, "Çok aşağılayıcı." açıklamasında bulunmuştu.

AVRUPA'NIN ABD'YE MEYDAN OKUYAN ORDU PLANI

Avrupa ile ABD arasında son bir yıldır birçok kriz başlığı vardı. Son olarak bu halkaya Avrupa'nın NATO'dan bağımsız ordu kurma planı eklendi. Trump bu plan karşısında ne yapacak, AB'nin ordu planının detaylarında neler var, NATO'ya ne olacak, AB bu orduyu kurarsa kimlere karşı kullanacak?

AVRUPA İÇİN ORDU ÖNERİSİ SON OLARAK KİMDEN GELDİ?

Fransa Cumhurbaşkanı Macron, "Gerçek bir Avrupa ordusuna sahip olmadıkça Avrupalıları koruyamayacağız" dedi.

MACRON'UN BU ÖNERİSİNE TRUMP NE YANIT VERDİ?

ABD Başkanı Trump Paris'teki barış zirvesine gitmeden önce Macron'un "gerçek ordu kurma" önerisine sert tepki gösterdi. Önerinin aşağılayıcı olduğunu söyledi, Avrupalılara "Önce NATO'ya olan borcunuzu ödeyin" diye çıkıştı.

AVRUPA ORDUSUNUN KİME KARŞI KURULMASI PLANLIYOR?

Macron'un yeniden gündeme getirdiği Avrupa ordusunun, Rusya ve Çin'in tehditkar tutumlarına karşı kurulması planlanıyor. Ama Avrupa böyle bir orduyu ABD'den bağımsız tutuyor.

AVRUPA ORDUSU MESELESİ NE ZAMANDIR GÜNDEMDE?

90'lı yıllardan itibaren Avrupa'da bir ordu kurulması meselesi birçok kez gündeme gelmişti.

Bu konu son olarak geçtiğimiz yıl Kasım ayındaki AB zirvesinde ortak mutabakatla kayıt altına alınmıştı. 23 ülke ordu kurma planına dair anlaşmayı imzalamıştı.

BU ORDUNUN ÖNCÜSÜ HANGİ ÜLKELER?

AB için ortak savunma politikası en çok Almanya ve Fransa'nın desteklediği bir konu. Ortak ordu meselesi bu iki ülke tarafından geliştirildi ve Avrupa Komisyonuna iletilerek diğer üye ülkelere sunuldu.

AVRUPA'DA HANGİ ÜLKELER ORDU KURULMASINDAN YANA?

O anlaşmada AB ordusu için bir fon oluşturulmasına karar verildi. 5 milyar euroluk bir bütçe hesaplandı. 23 ülke imza attı. O ülkeler şunlardı, Avusturya, Belçika, Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Hırvatistan, Kıbrıs, Estonya, Finlandiya, Fransa, Almanya, Yunanistan, Macaristan, İtalya, Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Hollanda, Polonya, Romanya, Slovakya, Slovenya, İspanya ve İsveç.

AVRUPA ORDUSUNA NE AD VERİLECEK?

Avrupa'nın ortak askeri savunma girişimine PESCO adı veriliyor. PESCO'nun temeli 90'lı yıllara dayanıyor. Ama son yıllarda Avrupa ortak güvenlik ve savunma politikası konusundaki ihtiyaçlarını ABD ile ya da NATO ile gideremez hale geldiklerini savunuyor. Bu nedenle böyle bir ordunun artık gerekli olduğunu öne sürüyorlar.

NATO'YA NE OLACAK?

NATO Trump dönemiyle birlikte AB ile ABD arasında bir krize neden olmuştu. Trump'a göre NATO, Avrupa'yı koruyor ama Avrupa NATO konusunda cimri davranıyor. Bu nedenle Trump bir çok kez AB'nin NATO tutumunu eleştirmiş hatta tehditkar dil bile kullanmıştı. Avrupa ise bu krizde şu an için ABD'den bağımsız NATO'ya alternatif bir askeri güç oluşturmayı planlıyor. NATO Rusya'ya karşı soğuk savaş döneminde önceliği olan bir güçtü bunun artık gerekmediğini savunanların sayısı bir hayli artıyor.

AB İLE TRUMP ARASINDAKİ NATO KRİZİ

Geçtiğimiz Temmuz ayındaki NATO zirvesi tam anlamıyla AB ile ABD arasındaki bir gerilime sahne olmuştu. Liderler NATO harcamalarını arttırma konusunda taahhüt verince, kriz daha fazla büyümemiş ama neticede sona da ermemişti.

KRİZ DERİNLEŞİYOR MU?

Avrupa ile Amerikan yönetimi arasında ekonomik, ticari savaş konularında, İran'a yönelik ambargo konusunda ciddi bir kriz var. ABD'nin İran yaptırımlarına AB tepki veriyor, alternatif üretiyor aynı şekilde NATO baskısına da AB tarafından alternatifli tepki var.

NATO'YA ALTERNATİF ÜRETEN AB'NİN İRAN PLANI NE?

Trump'ın İran'a yönelik ambargosuna Avrupa uymuyor. Ve ticarete devam ediyor bunu yaparken de İran ile Avrupalı şirketler arasında özel bir finans mekanizması kuruluyor.

KAYNAK: AA/SABAH