Diyarbakır Mimarlar Odası'nın temyiz istemi sonucu mülkleri olan Dengbêj Evi'nin acele kamulaştırma kararı, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu tarafından iptal edildi. Konuyla ilgili yazılı açıklamada bulunan Mimarlar Odası, kararın tüm tescilli yapılar için emsal niteliğinde olduğunu vurguladı.

HDP/PKK tarafından gerçekleştirilen çukur siyaseti sonrası kentsel sit alanı olan ve binlerce yıllık geçmişe sahip merkez Sur ilçesinde, yüzlerce tarihi-tescilli yapı yıkıma uğramış ve kimi yapılar için kamulaştırma kararı alınmıştı. Bu yapılardan biri de mülkleri Mimarlar Odası'na ait olan tarihi-tescilli Dengbej Evi idi. Temyiz istemi sonucu Dengbej Evi'nin acele kamulaştırılma kararı iptal edildi.

Karar sonrası yazılı açıklamada bulunan Mimarlar Odası, tescilli yapıları olup henüz dava açmayanların hukuk yoluna başvurmaları gerektiğine dikkat çekti.

"Kamu yapılarına kamu adına el konulma gafletine yeltenildi"

Bakanlar Kurulunun, 2012 yılında "riskli alan" kararına dayanarak acele kamulaştırma kararına başvurduğu belirtilen açıklamada, "21 Mart 2016'da aldığı kararla 7 bin 714 parselin 6 bin 292'si için neredeyse Sur içi'nin tamamına devlet zor ile el koyma kararı almıştı. Bu parseller içinde 151'i anıtsal olmak üzere toplamda 592 tescilli yapı ve kamu binaları olan, yani halkın olan Surp Giragos Kilisesi, Hasan Paşa Hanı, Dört Ayaklı Minare, Meryem Ana Kilisesi, Ermeni Kilisesi ve Dicle Fırat Kültür Merkezi gibi birçok tescilli yapılar da bulunmaktaydı. Yani kamu yapılarına kamu adına el konulma gafletine yeltenilmişti. Halka rağmen halkın mülküne el konulmayacağının yanında, özellikle kamu malına devlet de olsan ikinci defa kamu adına el koyamayacağını bilmeyecek kadar acemilikler yapıldı." ifadelerine yer verildi.

"Dengbêj Evi'nin acele kamulaştırma kararı iptal edilmiştir"

"Yüzlerce tescilli yapı arasında mülkiyeti odamıza ait olan 'Mala Dengbêj'a da bu karar kapsamına alınan tescilli yapılardan biri olmuştur." denilen açıklamanın devamında, "Bu karar, sanki o güne yani '21 Mart'a yetişsin de ne sonuç doğuruyorsa doğursun.' denilmiş olacak ki ciddiyetten uzak, hukuk ile bağdaşmayan bu tabloyu karşımıza çıkartmıştır. Karara karşı o dönem meslek örgütlerimiz ve sivil toplum kuruluşları tarafından çeşitli eylemsellikler geliştirilmiş ve iptali için davalar açılmıştır. Biz de Bakanlar Kurulu kararından hemen sonra Mimarlar Odası olarak mülkiyeti odamıza ait olan ve Kürt sözlü edebiyatını ve yaşanmışlıklarını günümüze taşıyan Dengbêj kültürünün devamlılığına katkı olması amacıyla kente kazandırılan tarihi-tescilli yapımızın kamulaştırma kararının iptaline yönelik yargı yoluna başvurmuştuk. Başvurumuz,  Danıştay 6'ncı Dairesinden yana red edilmişti. Ancak temyiz istemimiz sonucu mülkümüz olan Dengbêj Evi'nin acele kamulaştırma kararı Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu tarafından 2'ye karşı 8 oy ile iptal edilmiştir." denildi.

"Bu karar, tüm tescilli yapılar için emsal niteliğinde"

Henüz dava açmayan tescilli yapı sahiplerinin hukuk yoluna başvurmalarının önemli olduğuna değinilen açıklamada, söz konusu kararın tüm tescilli yapılar için emsal niteliğinde bir karar taşıdığı vurgulandı.

Açıklamanın sonunda şu ifadeler kullanıldı:

 "Gerekçeli kararda özet olarak belirtmek gerekirse korunması gerekli kültür varlıklarının yani tescilli yapıların kamulaştırılamayacağı belirtilmiştir. Bu kararın tüm tescilli yapılar için de emsal niteliğinde olduğunu da belirtmek isteriz. Dolayısıyla henüz kararın iptali için dava açmayan tescilli yapı sahipleri hukuk yoluna başvurmalıdırlar. Biz, Mimarlar Odası olarak belirtmek isteriz ki sadece tescilli yapılar değil, Sur'daki tüm parseller için alınan acele kamulaştırma kararının da iptal edilmesi gerekmektedir. Gerek yapısal alanlarda gerekse de toplumsal alanda gelişen bu yıkımın daha fazla ilerlemeden durdurulması için mahkemeler, gerekli iptal kararlarının bir an önce alınması iradesini göstermelidirler." (Muhammed Said Aksoy - İLKHA)